Jak pisać dla dzieci?
Gdyby na Festiwalu Prapremier 2010 w Bydgoszczy nie pojawił się spektakl dla dzieci "Janosik" Michała Walczaka (w reżyserii Łukasza Kosa z Teatru Lalka w Warszawie), młodzież nie miałaby okazji wzięcia udziału w warsztatach dramatopisarskich oraz w panelu dyskusyjnym - pisze Ilona Słojewska na portalu Przystań Literacka.
Warto dodać, że "Janosik" jest pierwszym przedstawieniem dla młodej publiczności pokazywanym na Festiwalu Prapremier oraz początkiem współpracy Teatru Polskiego z Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.
Wysoką jakość pracy i sympatyczną atmosferę podczas warsztatów stworzyły Malina Prześluga - młoda dramatopisarka, oraz Alicja Morawska-Rubczak - krytyk teatralny i kurator projektów artystycznych dla dzieci; obie związane z Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu. Impulsem do pracy nad kreatywnym pisaniem była sztuka "Janosik". Kto wie, czy dla większości młodych dziewcząt i chłopców nie była to pierwsza poważna próba pisania własnego dramatu. Tworzenie dialogów, całej przestrzeni wypełnianej przez postaci i ich działania, dostarczało wielu literackich emocji. Było wiele pytań i długich wyczerpujących odpowiedzi. Te zmagania z tworzywem literackim wypełniały rozmowy, dyskusje. Warsztaty od samego początku wypełnił klimat spotkania, kiedy mistrz zejdzie się z uczniem.
Prawie bajkowym wprowadzeniem w dyskusję był demontaż scenografii po skończonym spektaklu. W ostrych światłach rampy na scenie pozostawało coraz mniej elementów dekoracji, a wolne miejsca zajmowali uczestnicy dyskusji dramatopisarze: Malina Prześluga, Robert Jarosz, Iwona Kusiak i Michał Walczak oraz reżyser warszawskiego spektaklu i odtwórca roli tytułowej - Łukasz Kos, do dyskusji włączali się również członkowie Studenckiego Koła Teatrologów z UMK w Toruniu, a także Zbigniew Rudziński - odpowiedzialny za dział teatru poznańskiego Centrum, inicjator powstawania "Nowych Sztuk" oraz Paweł Sztarbowski - krytyk teatralny związany z Instytutem Teatralnym w Warszawie. Prowadząca rozmowę Alicja Morawska-Rubczak od razu zapowiedziała, że nie będzie łatwo odpowiedzieć na zasadnicze pytanie, czyli jak pisze się dla dzieci. W dyskusji ważne okazało się to, jakie cele artystyczne, ale i edukacyjne stawiają sobie dramatopisarze. Próbowano odpowiedzieć na pytania związane z warsztatem każdego z autorów. Rozmawiano również o przyjemności pisania dla dzieci i o tym, co jest specyficznego w tej literaturze.
- Co różni dramat, łącznie z procesem powstawania i inscenizacji, dla dzieci od tekstu dla dorosłych? - W jaki sposób teatr może rozmawiać z dziećmi ich językiem, nie będąc jednocześnie propozycją próbującą niezdrowo konkurować z kinem czy telewizją? - Po co tak naprawdę tworzyć nowe teksty dla dzieci, czy nie wystarczy im klasyka? - pytała Alicja Rubczak.
Trzeba przyznać, że młodzi dramatopisarze z niezwykłym zaangażowaniem wyjaśniali, na czym polega pisanie dla dzieci i młodzieży. Ważne, że dzięki Centrum Sztuki Dziecka wciąż inicjowany jest ruch twórczości dramatopisarskiej, odkrywane są nowe talenty, a nagradzani autorzy wciąż mogę szlifować swój warsztat - podsumowała dyskusję Alicja Rubczak. Pisanie dla dzieci warsztatowo nie powinno różnić się od tego dla dorosłych, jednak specyfika odbiorcy tych tekstów stwarza potrzebę operowania innym językiem - mocno działającym na wyobraźnię oraz sięgania po problematykę bliską współczesnym młodym ludziom.
I dlatego tak wiele mówiono o tym, jak bardzo ważne w tym, o czym pisze się dla dzieci jest pobudzanie przeżyć, wrażliwości emocjonalnej i odczuć. Pokazywanie niezwykłości prezentowanego świata. Jak potrzebna, obok funkcji estetycznej, jest wychowawcza i poznawcza. A przede wszystkim jak ogromne znaczenie ma odwoływanie się do bogatej wyobraźni dziecka.
W kolejnej części dyskusji zaprezentowano 30. Zeszyt "Nowych Sztuk" wydawanych przez Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu, w których opublikowane są m.in. teksty obecnych na panelu autorów. Warto przypomnieć, że Centrum ponad dwadzieścia lat temu - powiedziała Alicja Morawska-Rubczak - zainicjowało powstawanie nowych tekstów dramatycznych dla dzieci. W tym celu zorganizowano konkurs na Sztukę Teatralna dla Dzieci i Młodzieży, dzięki któremu można promować i publikować teksty tak znanych dziś autorów, jak Michał Walczak czy Marta Guśniowska.
