Artykuły

Juliusz Osterwa grając Księcia Niezłomnego w Zaleszczykach, Płocku, Bielsku nawet nie myślał, że tworzy w ten sposób podwaliny pod przyszły Teatr Rzeczypospolitej. Również w latach czterdziestych Leon Schiller wpadł na pomysł, by najlepsze przedstawienia, wybrane przez ludzi miarodajnych były obowiązkowo pokazywane na scenach całego kraju. Niestety koncepcji Schillera nie zrealizowano, ale za to rozwinięto sieć teatrów terenowych.

Dziś pomysł Leona Schillera doczekał się realizacji. Wprawdzie, gdy nowy minister kultury i sztuki prof. dr Kazimierz Żygulski przed kamerami telewizyjnymi zgłosił ideę stworzenia w Warszawie Teatru Rzeczypospolitej, jako instytucji z wydzielonym w stolicy gmachem teatru, do którego zapraszano by teatry z innych miast - pomysł ten wyzwolił wiele emocji.

Po wielu burzliwych dyskusjach nad kształtem, zakresem działania i funkcją Teatru Rzeczypospolitej teatr ten stał się faktem. Od kwietnia br. jego dyrektorem i kierownikiem artystycznym jest Jan Paweł Gawlik. Równocześnie dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Dramatycznego. Dyrektor Gawlik pragnie prezentować m Warszawie, w Teatrze Rzeczypospolitej, 8 do 10 przedstawień z innych ośrodków, a najlepsze przedstawienia stołeczne ty wywozić do różnych miast i miasteczek naszego kraju, wszędzie tam gdzie tylko teatr może zagrać. W sumie 20 do 25 pozycji repertuarowych prezentowanych w ten sposób w całej Polsce wydaje się zamierzeniem niezwykle godnym. Przypomnijmy, że teatr rozpoczął swą z działalność wystawieniem "Wyzwolenia" ze Starego z Teatru, niedawno zaś był prezentowany wielki spektakl "Wielopole - Wielopole" Tadeusz Kantora.

Również krakowianie od 8 grudnia, w ciągu najbliższych czterech wieczorów w hali KS "Cracovia" przy ul. Manifestu Lipcowego 27 będą mogli obejrzeć ten najwybitniejszy, obok "Umarłej klasy" spektakl Tadeusza Kantora "Wielopole-Wielopole", który nieobecny był dla polskiego widza przez ostatnie 3 lata.

W ciągu ostatnich 8 lat triumfalny pochód "Cricot 2" poprzez teatry świata, wszędzie ogromny entuzjazm publiczności i krytyków ("Umarła klasa" pokazana została w tym czasie ponad 1100 razy) w rodzinnym kraju jego twórcy, przyjmowany był z rezerwą. W Polsce traktowano z przymrużeniem oka to co robił Kantor i chociaż przyjmowano jedną czy drugą sztukę, uważano, że jest to raczej bawienie się w teatr niż poważne spełnianie roli teatru społecznego. Jego sztuka bowiem nie mieściła się w tradycyjnym pojęciu teatru. Kantor nie dał się jednak zinsytucjonalizować i jak twierdzi jego teatr stał się raczej teatrem wędrownym. Nie wynika to bynajmniej tylko z samego faktu "wędrowania" ile wewnętrznej koncepcji działania.

Sława i rozgłos w świecie teatru "Cricot 2" przyczyniła się również do zmiany opinii o tym teatrze w kraju. Dziś już nikt chyba nie poddaje wątpliwość, że teatr "Cricot 2" przy całej swej eksperymentalności jest naprawdę teatrem.

Tym bardziej należą się duże brawa i podziękowania dla Teatru Rzeczypospolitej, jego dyrektora Jana Pawła Gawlika, który w ramach funkcji artystycznej i programowej swego teatru zaprosił ten spektakl do Warszawy, Krakowa, Rzeszowa i miejscowości Wielopole pod Rzeszowem. Należy bowiem wyjaśnić, że spektakl "Wielopole-Wielopole" stworzony w 1980 r. przez zespół "Cricot 2" we Florencji, w tamtejszym centrum tego teatru, przy współudziale Teatro Regionale Toscano jest spektaklem polsko-włoskim. Aż 9 znaczących aktorów grających w tym arcyciekawym utworze to Włosi. Ta terytorialna dwoistość przedstawienia stworzyła wiele trudności biurokratycznych łącznie nawet z załatwieniem paszportów. Wszystkie sprawy organizacyjne Teatru "Cricot 2" związane z wystawieniem tego spektaklu w Polsce wziął na swe barki Teatr Rzeczypospolitej.

Szerzej o spektaklu "Wielopole-Wielopole" i nie tylko na stronie 5 w felietonie Obserwatora.