Artykuły

Rysunki, grafiki, obrazy i rzeźby nagich mężczyzn z kolekcji Henryka Tomaszewskiego i Stefana Kaysera można od wtorku oglądać na wystawie "Tylko dla kobiet" w Pałacu Królewskim we Wrocławiu.

Pomysł na tę wystawę narodził się wiele lat temu, ale to święto kobiet stało się impulsem do jej przygotowania - mówi Stefan Kayser, mim, tancerz i bliski przyjaciel Henryka Tomaszewskiego, zmarłego w 2001 roku twórcy Wrocławskiego Teatru Pantomimy. Kayser i kurator wystawy Małgorzata Bruder jeszcze wczoraj ustawiali w jednej z sal Pałacu Królewskiego dzieła sztuki autorstwa w przeważającej części wybitnych twórców, nie tylko współczesne, ale sięgające nawet XVIII wieku.

Henryk Tomaszewski, twórca tak głośnych spektakli jak "Przyjeżdżam jutro" czy "Odejście Fausta", był także kolekcjonerem sztuki. Podczas licznych zagranicznych i polskich tournee zespołu peregrynował po antykwariatach, galeriach i sklepach ze sztuką w poszukiwaniu dzieł cennych i ciekawych. Dostawał też prezenty od znanych artystów, którzy współpracowali przy jego spektaklach i byli jego przyjaciółmi. Stąd w jego kolekcji znalazły się prace wybitnych scenografów: Kazimierza Wiśniaka, Krzysztofa Pankiewicza czy Władysława Wigury. Wizjoner i twórcy niepowtarzalnej estetyki teatru ruchu budował swoją kolekcję zgodnie z fascynacjami, które przekładały się potem na jego spektakle.

- W kolekcji dlatego znalazło się tak dużych aktów męskich, bo Tomaszewskiego fascynowało ciało ludzkie, stanowiące zarazem materię jego teatru - opowiada Stefan Kayser, którzy nadal poszerza kolekcję wielkiego twórcy.

"Człowiek jest najpiękniejszą istotą z całego stworzenia, jest odzwierciedleniem kosmosu" - to było motto Tomaszewskiego w jego kreacjach teatralnych. Mistrz tłumaczył niegdyś w jednym z wywiadów: "W ciele ludzkim, w jego wyrazie jest tyle piękna, że zniekształcać je lub w coś opakowywać, albo w jakiś sposób deformować - to by znaczyło, w moim mniemaniu, czynić krzywdę naturze".

Henryk Tomaszewski lubił szczególnie postać św. Sebastiana, urodziwego rzymskiego żołnierza i męczennika, za wiarę chrześcijańską, najpierw przeszytego strzałami, potem ukamieniowanego. Kazimierz Wiśniak namalował więc w latach 60. specjalnie dla niego olejny wizerunek świętego, na który złożyły się wizerunki trzech mimów z zespołu pantomimy. Ten obraz oraz rzeźby z brązy, figury z porcelany, grafiki, rysunki, a także projekty kostiumów, malarstwo olejne i akwarelowe podejmujące temat aktu męskiego zobaczymy na wystawie - niespodziance przede wszystkim dla pań.

Każde z dzieł ma swoją historię, wiele z nich wiąże się z Wrocławiem i Dolnym Śląskiem. Jak rzeźba biegacza autorstwa Maxa Kruse, męża urodzonej we Wrocławiu niemieckiej aktorki Kathe Kruse. Aktorka po zakończeniu kariery scenicznej założyła działającą do dziś fabrykę zabawek, z której pochodzi kilka egzemplarzy lalek, które także kolekcjonował Henryk Tomaszewski (prezentowane są w Muzeum Zabawek w Karpaczu). Na wystawie można też podziwiać odlew z brązu popularnego wrocławskiego Szermierza z pl. Uniwersyteckiego. Jego twórca Hugo Lederer, profesor berlińskiej Akademii Sztuki, studiował we Wrocławiu. Z kolei autor Łucznika - na wystawie zobaczymy mały odlew czterometrowej figury, która stoi przed oranżerią Sansouci w Poczdamie - rzeźbiarz Ernst Moritz Geyger był też twórcą rzeźby niedźwiadka na południowej ścianie wrocławskiego Ratusza.

- Pomysł na wystawę "Tylko dla kobiet" wziął się stąd, że we współczesnej sztuce znacznie częściej prezentowane są akty kobiet - wyjaśnia Stefan Kayser. - Wystawa jest więc zarówno hołdem dla estetycznych wyborów wielkiego twórcy, jak i ukłonem nas, mężczyzn, wobec kobiet w dniu ich święta - dodaje.

Więc uwaga, panie! Na wystawie naprawdę jest co podziwiać, zarówno w sferze artystycznej, jak i anatomicznej.

Wystawa "Tylko dla kobiet. Z kolekcji Henryka Tomaszewskiego i Stefana Kaysera" czynna od 8 do 27 marca w Pałacu Królewskim (oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia) przy ul. Kazimierza Wielkiego 35.

Na zdjęciu: Henryk Tomaszewski w etiudzie "Płaszcz".