Kraków. "Wesele" po 110 latach
Dzisiaj mija 110. rocznica prapremiery "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego. Wystawił je krakowski Teatr Miejski, od 1909 r. noszący imię Juliusza Słowackiego, w sobotę 16 marca 1901 roku. W sobotnie południe w tymże teatrze, w ramach Krakowskiego Salonu Poezji, odbędzie się uroczyste czytanie dwudziestu najpiękniejszych scen "Wesela".
Sobota, 16 marca 1901 r. była dla Krakowa dniem szczególnym; tego dnia z Rynku Głównego ulicami Szewską i Karmelicką, ku rogatce przy Parku Krakowskim, ruszył pierwszy tramwaj elektryczny. Wieczorem zaś w Teatrze Miejskim wystawiono "Wesele"; oto na scenie miały zaistnieć osoby w mieście znane i poważane, które niespełna cztery miesiące wcześniej gościły w Bronowicach na weselu poety i dramaturga Lucjana Rydla, który - po młodopolsku się "chłopomaniąc" - poślubił Jadwigę Mikołajczykównę.
Plotek, emocji było zatem co niemiara; np. że profesorowa Rydlowa kazała w teatrze podmienić teatralny afisz, który wydrukowała na własny koszt, chcąc uchronić reputację siostry Pana Młodego... Sam Rydel, już po premierze, też miał pretensje do autora, który żalił się jednemu z przyjaciół: "Lucek Rydel mówi, że mi pyski zbije za Haneczkę, a ja przecież pannie Haneczce w niczym nie chciałem ubliżyć...". Do rękoczynów nie doszło, jednakże "Wesele" długą przyjaźń obu panów osłabiło, za to wyniosło Wyspiańskiego na literacki szczyt, czyniąc z niego czwartego wieszcza, a z "Wesela" jeden z najważniejszych dramatów w polskim piśmiennictwie.
Aura skandalu i plotek, jak i prasowe recenzje i echa wzmagały zainteresowanie sztuką; tylko w roku premiery zagrano ją, co było ewenementem, 31 razy!
Cóż, nie udało się Wyspiańskiemu zostać autorem kurtyny w tym teatrze, nie otrzymał jego dyrekcji, gdy już sławny - po "Weselu", po wystawieniu wszystkich części Mickiewiczowskich "Dziadów" i swoim "Wyzwoleniu" - zamarzył, by kierować sceną przy pl. św. Ducha, niemniej prapremierą "Wesela" wpisał się w dzieje tego teatru na zawsze.
Dodajmy, że sceniczny kształt "Weselu" nadał nie wymieniony na afiszu Adolf Walewski, aktor, reżyser i autor sztuk (reżyser pozostawał wtedy postacią anonimową), z którym ściśle współdziałał Stanisław Wyspiański, dekoracje zaś były "pędzla p. Spitziara" - jak czytamy na afiszu, czyli Jana Spitziara, głównego technika i dekoratora tego teatru.
W obsadzie warto zauważyć choćby Ludwika Solskiego, który od 24 maja 1901 r. grał Gospodarza (wcześniej był nim Włodzimierz Sobiesław), Andrzeja Mielewskiego, który wcielał się w Jaśka, a potem był Mickiewiczowskim Gustawem-Konradem oraz Konradem w "Wyzwoleniu", wreszcie Aleksandra Zelwerowicza w roli Kaspra, czy dyrektora teatru Józefa Kotarbińskiego jako Czepca.
W sobotę o godz. 12 - z okazji 110. rocznicy prapremiery arcydramatu Stanisława Wyspiańskiego - odbędzie się na Dużej Scenie Teatru im. Juliusza Słowackiego uroczyste czytanie dwudziestu najpiękniejszych scen "Wesela". Czytać je będą: Anna Dymna, Aldona Grochal, Natalia Strzelecka, Katarzyna Zawiślak-Dolny, Aleksander Fabisiak, Grzegorz Mielczarek, Jacek Romanowski, Tomasz Wysocki. Zapowiedzi: Krzysztof Orzechowski. Muzyka: Joanna Słowińska - śpiew, Jarosław Bester - akordeon, Halina Jarczyk - skrzypce oraz podkrakowski zespół folklorystyczny "Tradycja".
W piątek od godz. 9.00 w Teatrze im. J. Słowackiego będzie czekało 100 darmowych wejściówek na sobotnie czytanie fragmentów "Wesela".
