Artykuły

W piątek (10 czerwca) zobaczymy długo oczekiwaną premierę "Braci Karamazow" Fiodora Dostojewskiego w reżyserii i adaptacji Janusza Opryńskiego. Nowy przekład zrobił filozof prof. Cezary Wodziński.

Przygotowania do tej premiery miały charakter zarówno wielu aktorskich przymiarek jak i seminarium translatorskiego, literackiego oraz filozoficznego. Od początku 2009 roku do Lublina przyjeżdżał na zaproszenie Janusza Opryńskiego prof. Cezary Wodziński prowadząc najpierw wykłady w ramach cyklu "Jak żyć" o filozofach (od Sokratesa i Platona przez Nitzschego i Dostojewskiego, po Heideggera i Celana) i o pewnych ważnych dla niego pojęciach filozofii współczesnej określającej sytuację człowieka. Z czasem spotkania te przekształciły się w "Próby z Dostojewskim". Jak się okazało, Cezary Wodziński przygotowywał nowy przekład "Braci Karamazow", który stał się dla Janusza Opryńskiego podstawą jego adaptacji scenicznej tej niebywałej powieści Fiodora Dostojewskiego. "Bracia Karamazow" uchodzą za jedną z najważniejszych książek literatury światowej, jedną z najgłębiej analizującej mroki duszy ludzkiej.

Rzecz jasna, tak wszechstronna analiza myśli Dostojewskiego, a w szczególności problematyki "Braci Karamazow", a także nowy przekład sprawiły, że Opryński wysoko ustawił poprzeczkę oczekiwań teatralnej publiczności. Musi się zderzyć również z dokonaniami innych; najsławniejszych "Braci Karamazow" w ostatnich latach zrobił Krystian Lupa (premiera 1990, powtórzenie 1999). Jego realizację, ponad siedmiogodzinny spektakl, który był koprodukcją międzynarodową, uznano za niekwestionowane arcydzieło teatralne.

Sam Opryński wyjaśnia: "Bracia Karamazow" to najsłynniejsza powieść Dostojewskiego, próbująca opisać debatę XIX-wiecznej rosyjskiej inteligencji. Jest fenomenem, że pytania XIX-wiecznych Rosjan stały się pytaniami kolejnych pokoleń inteligencji w świecie. (...) Wracamy do tekstu dzisiaj, w XXI wieku, świadomi trudu jaki nas czeka, aby ten typ pytań, najsłynniejsze dialogi metafizyczne, pomieścić we współczesności, zderzyć ową rzeczywistość Dostojewskiego z twardą rzeczywistością dnia dzisiejszego. Chcemy niejako przebudzić Braci Karamazow, czyli jurodiwych, świętych, szaleńców, świętych idiotów, aby zmusili nas do odkrycia naszej duchowości". Muzykę do spektaklu napisał Marek Dyjak, wizualizacje będą dziełem Aleksandra Janasa, scenografię projektował Jerzy Rudzki i Robert Kuśmirowski. Wystąpią: Tomasz Bazan, Anastazja Bernad, Jacek Brzeziński, Romuald Krężel, Łukasz Lewandowski, Mariusz Pogonowski, Karolina Porcari, Magdalena Warzecha, Adam Woronowicz i Marek Żerański. Spektakl firmowany jest przez Teatr Provisorium.

Premiera odbędzie się 10 czerwca w sali widowiskowej Warsztatów Kultury, godz. 19.