Koszmary powszednie
"Barbelo, o psach i dzieciach" w reż. Małgorzaty Bogajewskiej w Teatrze Bagatela w Krakowie. Pisze Jacek Sieradzki w Przekroju.
"Nasze rodziny ciągle nie przypominają zachodnich - mówi Serbka Biljana Srbljanović. - Wciąż żyjemy razem". A nam to niby kto na co dzień zatruwa życie i sny?
Z pozoru normalny dom: stół, krzesła, dywan na podłodze. Ale wchodzą z taczką, sypią na dywan gęstą cmentarną ziemię. I układa się w niej kobieta, która chwilę temu skoczyła z okna, lecz będzie w tej opowieści tak żywa jak pozostali. Ruszamy w koszmar, w którym najzwyklejsze "sytuacje rodzinne" wynaturzą się, zdeformują, wpiją w mózg natrętnym absurdem. Ludzie zmienią się w psy, duże i małe, z merdaniem ogonkiem, powarkiwaniami i cieczką. Albo w dzieci z infantylnymi odruchami i dorosłą mową, okrutne i przeraźliwie samotne. Albo w trupy, bo zwykła ławka pod ścianą przekształci nagle dom w dziwną - czyśćcową? - poczekalnię. Albo zostaną, czym są: upiorną mamusią, ubekiem zza ściany, pasując do reszty udręczeń.
Bez scenicznych świecidełek i efektów wszystko rozegra się w precyzyjnej zmienności zadań aktorskich (piękne, czyste etiudy Michała Kościuka, Anny Rokity, Małgorzaty Grąziowskiej). I w oczach Eweliny Starejki, śniącej ten koszmar, obijanej i poniewieranej przez mary własnych traum, z trudem łapiącej równowagę usilnym powstrzymywaniem histerii, spokojem, uśmiechem. Właśnie gorzki uśmiech "wbrew wszystkiemu", skutecznie narzucony przez Małgorzatę Bogajewską jako tonacja całości, dojrzale rozświetla tę groteskę o psach, dzieciach, mężach, sąsiadach, żywych i zmarłych - jedną z tych, które pewnie każdemu z nas na jakimś etapie życia nie dają dobrze spać. Bagatela dzielnie walczy (głównie na małej scenie przy Sarego) o odklejenie etykietki dostawcy fars, czasem trafiając jak kulą w płot (niewydarzony "Hamlet" w zeszłym sezonie), ale i potrafiąc, jak tu, nieźle dystansować krakowskich konkurentów.
