Artykuły

Rzadko w Teatrze Telewizji pojawia się klasyka, a osobliwie tragedie greckie. Andrzej Seweryn, jak wielu jego poprzedników, uznał błędnie, że "Antygona" jest opowieścią o pyszałku i mizoginiście. Zamiast konfliktu tragicznego, który polega wszak na zderzeniu dwóch równoprawnych, choć sprzecznych racji, pokazał zderzenie racji duchowych (Antygony) z bezdusznym uporem niezbyt rozgarniętego władcy, który musi postawić na swoim dla zasady. Krzysztof Gosztyła, który robi wszystko, aby uwiarygodnić ośli upór Kreona, na koniec nie daje rady i skamle. Osłabienie pozycji Kreona wpłynęło negatywnie na postać Antygony. Jej upór także jest ośli, skoro tyran nie taki znowu ideowy, ideowość Antygony (prawem analogii) blednie. Agnieszka Grochowska tym razem gra na jednej nucie - jej rola to rozłożony na kwestie wielki lament, labiedzenie nad losem. To nie porywa ani nie przekonuje.

Seweryn zlikwidował chór - esencję tragedii greckiej. Trudno pojąć, dla jakich powodów przemienił go w babcię z dwojgiem dzieci, którym baje ona opowieść o Antygonie i Kreonie. Izabella Olszewska (Chór) jest wielką aktorką, większość kwestii wypowiada z fascynującą głębią i dwuznacznością, ale reżyser stawia artystkę w fałszywej sytuacji. Oto rzeczniczkę mądrości ludu zastępuje Seweryn... katechetką, która plecie umoralniające powiastki dziatwie. To czystej wody idiotyzm, który nawet w spreparowanej wersji tragedii nie daje się obronić: raz Chór jest dobrotliwą babcią, raz reprezentuje lud i wiedzie spory z Kreonem. Albo - albo.

W tej sytuacji tylko epizodom udało się ujść spod ręki pomysłowego reżysera. Bartłomiej Topa (Wartownik) stworzył brawurowe monologi strachliwego wykonawcy woli władcy. Bardzo to prawdziwe, ludzkie, mięsiste. Podobnie dobre słowa należą się Joannie Bogackiej (Eurydyka) czy Dominice Bednarczyk (Ismena) i Radosławowi Krzyżowskiemu (Hajmon). To jednak pobocza, acz satysfakcjonujące, które nie mogą przesłonić myślowej katastrofy.