Artykuły

Ministerstwo Kultury przyznało podkarpackim instytucjom dotację mniejszą o połowę niż w ubiegłym roku. - Trzeba jakoś przetrwać ten rok, potem będzie lepiej - obiecuje Jan Burek, członek zarządu województwa podkarpackiego. Dyrektorzy instytucji kulturalnych nie bardzo jednak wiedzą, jak to zrobić.

W ubiegłym roku dyrektorzy podkarpackich placówek kulturalnych martwili się jak związać koniec z końcem za 2 mln zł, jakie ministerstwo przekazało kulturze. Kilka dni temu z Warszawy dotarła wiadomość, że w tym roku Podkarpacie dostanie zaledwie 800 tys. zł.

- Właśnie siedzę nad tym i szeroko otwieram oczy ze zdziwienia, nie wiem co mam z tym zrobić - przyznaje Zbigniew Rybka [na zdjęciu], dyrektor Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Teatr otrzymał zaledwie czwartą część sumy potrzebnej na funkcjonowanie. - Pieniądze, o które się staraliśmy, miały być przeznaczone na konkretne projekty: premiery, spotkania teatralne. Wysokość otrzymanej dotacji to dla nas hiobowa wieść - dodaje dyrektor.

Ministerialna dotacja została rozdzielona pomiędzy 13 instytucji podległych samorządowi województwa podkarpackiego. Są to m.in. rzeszowski teatr, filharmonia, WDK, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna i Muzeum Okręgowe, w Łańcucie - Muzeum-Zamek. Ich finansowanie opiera się na trzech źródłach: środkach z budżetu samorządu, dochodów własnych oraz dotacji ministerialnej. Ta ostatnia została w tym roku drastycznie obcięta. Tymczasem środki z budżetu samorządu pozostały na ubiegłorocznym poziomie. W sumie na wszystkie instytucje samorząd przeznaczył ok. 24 mln zł.

Artystyczne działania instytucji wspomagają też sponsorzy. Ich jednak jest coraz mniej. - Nie mogę budować programu na samych sponsorach, bo nie wiem, czy uda się ich pozyskać - tłumaczy Rybka.

Filharmonia w ubiegłym roku mogła liczyć na dużą firmę, która była oficjalnym sponsorem instytucji. W tym roku jednak mecenas wycofał się. Dyrektor prowadzi teraz rozmowy z innymi potencjalnymi sponsorami. - Ale to przecież nie na sponsorach spoczywa obowiązek utrzymywania placówek kulturalnych tylko na samorządzie. A jaką on ma politykę kulturalną? - retorycznie pyta Wergiliusz Gołąbek, dyrektor filharmonii. Jego zdaniem sejmik powinien się zastanowić jak wspomóc kulturę. - Może powinni przeznaczyć środki na pomoc nadzwyczajną z rezerwy budżetowej - zastanawia się.

Dyrektorzy są zgodni, że trudna sytuacja w tym roku może odbić się na propozycjach artystycznych. Teatr nie ma ani grosza na jesienne spotkania teatralne, rzeszowskiemu muzeum od lat brakuje środków, aby uzupełniać zbiory. Pod znakiem zapytania stanęło wiele innych ciekawych projektów. Jak jednak myśleć o nich, kiedy nie ma funduszy na utrzymanie placówki? Dotacja z ministerstwa i samorządu nie wystarcza nawet na pokrycie podstawowych kosztów, np. w filharmonii pokrywa je tylko w 50 proc., a w teatrze - w 65 proc. O resztę dyrektorzy muszą martwić się sami.

Jak podkarpacką kulturę zamierza ratować urząd marszałkowski?

- Postaramy się coś jeszcze wyrwać z ministerstwa, na pewno będziemy próbować, np. na konkretne projekty artystyczne - deklaruje Jan Burek, członek zarządu województwa podkarpackiego, który sprawuje pieczę nad kulturą. Choć nie ukrywa, że łatwo nie będzie, "bo najpierw muszą się najeść rekiny : Warszawa, Kraków, Gdańsk".

Burek przekonuje jednak, że już w przyszłym roku sytuacja znacznie się poprawi. - W tym roku mieliśmy boom inwestycyjny. 10 mln zł przeznaczyliśmy na remonty budynków prawie wszystkich pozostających pod opieką marszałka placówek kulturalnych oraz na budowę nowych obiektów. W przyszłym roku budżet dla działań kulturalnych powinien być wyższy, bo nie będą już potrzebne pieniądze na inwestycje - obiecuje Burek. Zdradza również, że stara się usilnie o to, by Ministerstwo Kultury przejęło pod swoje skrzydła Muzeum-Zamek w Łańcucie. Gdyby minister zgodził się finansować zamek, to urząd marszałkowski mógłby na tym zaoszczędzić ok. 5 mln zł rocznie, które podzieli między inne placówki.