Artykuły

PREMIERA polskich baletów, jaka odbędzie się 9 lutego br. w Operze Bałtyckiej, wchodzi w skład , cyklu przedstawień, zaplanowanych dla uczczenia XXX-lecia Polski Ludowej. Wybierając repertuar polski chcieliśmy jeszcze raz zadokumentować naszą więź z polską muzyką, której balet gdański wierny jest od początku swego istnienia (22 premiery polskich baletów tradycyjnych i współczesnych - 7 pełnospektaklowych, w tym 3 prapremiery i 16 miniatur, w tym 13 prapremier).

Najbliższa premiera to "Sylfidy" do muzyki Fryderyka Chopina - genialnego przedstawiciela najczystszego muzycznego romantyzmu, "Odwieczne pieśni" Mieczysława Karłowicza - przedstawiciela polskiego neoromantyzmu i "Gilgamesz" Augustyna Blocha - współczesnego kompozytora polskiego. Rozpiętość czasu, formy, emocjonalności - ogromna.

"Sylfidy" mają swoją historię. Wystawione w roku 1908 w Petersburgu przez znakomitego, rosyjskiego choreografa - wielkiego reformatora baletu Michała Fokina - stały się wyrazem hołdu Fokina dla Chopina. Fokin nawiązał w tym balecie do najlepszych tradycji romantycznego baletu, ale przekazał je w sposób nowy, odkrywczy. U Fokina również zjawiają się Sylfidy - istoty niematerialne, bohaterki romantycznych baletów, posuwające się po scenie na czubkach palców, jakby wyzwolone z praw ciążenia. Lecz Fokin nadaje ich tańcom specyficzną plastykę ruchu, wynikającą z klimatu muzyki Chopina. Nie ośmielił się narzucać muzyce Chopina realnych treści - pozostał w sferze jej niepowtarzalnego nastroju. Choreografia Fokina przetrwała do naszych czasów, oparła się wszystkim nowościom - jest piękna. "Sylfidy" w układzie Fokina tańczy się na wszystkich scenach baletowych świata. W gdańskich "Sylfidach" zrezygnowaliśmy z instrumentacji opracowanej przez wielu kompozytorów dla tego baletu. Usłyszymy utwory Chopina w fortepianowym oryginale z wyjątkiem wstępu - Poloneza A-dur w opracowaniu Aleksandra Głazunowa. Gra młody gdański pianista Bogdan Czapiewski.

W Gdańsku realizatorem tego baletu jest wybitny choreograf radziecki, docent Wyższej Szkoły Choreograficznej w Moskwie - Natalia Konius, specjalizująca się w choreografii tradycyjnej, wypróbowany przyjaciel naszego zespołu. Realizowała na naszej scenie "Jezioro łabędzie", "Fontannę Bakczysaraju". Jej wiedza i doświadczenie wniosły wiele pozytywów do pracy gdańskiego baletu.

Drugim w kolejności programu jest balet Blocha "Gilgamesz". Prapremiera tego baletu odbyła się w Teatrze Pantomimy Henryka Tomaszewskiego. Gdańska realizacja będzie inna w formie i treści.

Gilgamesz - legendarny bohater sumeryjskiego eposu sprzed 3 tysięcy lat p.n.e., prototyp Prometeusza, o czym wspomina legenda - zainteresował gdańskiego realizatora, młodego solistę baletu Gustawa Klauznera, ale nie tyle interesowały go dzieje Gilgamesza, wykradającego bogom szczęście dla ludzi. Czy człowiek może być na ziemi szczęśliwy? Czy umie być szczęśliwy? Tragiczne dzieje Prometeuszów, Gilgameszów nie są w stanie przekreślić powrotu nadziei.

Nowoczesny język muzyczny Blocha kazał wybrać realizatorom nowoczesne formy tańca, których jest gorącym wyznawcą.

Debiut choreograficzny Klauznera rozpocznie serię gdańskich debiutów. Dyrekcja opery i kierownictwo baletu pragną, aby gdański ośrodek wychowywał młodych, tak bardzo potrzebnych choreografów.

Trzeci balet "Odwieczne pieśni" Karłowicza realizowany przez Janinę Jarzynównę-Sobczak - to jeszcze jedno prawykonanie sceniczne polskiej muzyki symfonicznej. Karłowicz nazwał swoje pieśni: "Pieśń o wiekuistej tęsknocie", "Pieśń o miłości i o śmierci", "Pieśń o wszechbycie". "Odwieczne pieśni" mają swój program, choć nie w sensie fabularnym - jest to raczej osnowa emocjonalno-ideowa. Realizator odczytał ją na swój indywidualny sposób: tragedia jednostki łagodzi się, uspakaja, w potężnym nurcie życia - zbiorowości. U Karłowicza jest to "...wtopienie się w potężny wiekuisty oddech wszechbytu".

Neoromantyczna muzyka Karłowicza podyktowała odpowiadającą jej formę tańca - taniec neoklasyczny. W głównej partii wystąpi Alicja Boniuszko nawiązując tą rolą do najtrudniejszych jej partii baletowych.

Kierownictwo muzyczne, premiery objął Zbigniew Chwedczuk. Scenografia - Jerzy Krechowicz; asystent Andrzej Dyakowski. Krechowicz swą wizją plastyczną różnicuje i scala trzy balety. Asystenci choreografa: Elżbieta Haus-Bojcowa ("Sylfidy"), Bogusław Chojnacki ("Odwieczne pieśni"). Chór przygotowali: Andrzej Bachleda i Kazimierz Skrzyński. Korepetytor baletu: Mariusz Rosiński. Wykonawcy - soliści i balet, chór, orkiestra Państwowej Opery Bałtyckiej oraz uczniowie Państwowej Szkoły Baletowej.

Przedstawienie premierowe prowadzić będzie Zbigniew Chwedczuk.