Artykuły

Pierwszy sezon w nowym gmachu Opery i Filharmonii Podlaskiej - Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku 28 września 2012 roku zainauguruje "Straszny Dwór" Stanisława Moniuszki

Najwybitniejsza polska opera XIX wieku z Agnieszką Rehlis w roli Jadwigi (mezzosopran), Agnieszką Dondajewską (Hanna, sopran), Pavlem Tolstoyem i Rafałem Bartmińskim, w roli Stefana (tenor), Anną Lubańską (Cześnikowa, mezzosopran) i Adamem Kruszewskim (Miecznik, baryton) w rolach głównych.

Reżyserem białostockiej premiery opery "Straszny Dwór" Stanisława Moniuszki jest Roberto Skolmowski, dyrektor Opery i Filharmonii Podlaskiej, reżyser, który na swoim koncie ma ponad 70 inscenizacji operowych i ponad sto produkcji teatralnych. Autorem scenografii - Paweł Dobrzycki, jeden z najwybitniejszych polskich scenografów. Na scenie zobaczymy też Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej kierowany przez prof. Violettę Bielecką, Orkiestrę Symfoniczną Opery poprowadzi Mieczysław Dondajewski, jeden z najwybitniejszych polskich dyrygentów operowych.

"Straszny Dwór" często jest określany mianem opery romantyczno-komediowej, tak jakby Stanisław Moniuszko, który kończył ją tuż po upadku Powstania Styczniowego (1863 rok) - chciał swoim rodakom zrobić prezent "ku pokrzepieniu serc". Pod względem muzycznym zaś jest to z pewnością najdoskonalsze z dzieł Stanisława Moniuszki, gdzie aria Stefana "z kurantem" z III aktu, zdaniem krytyków muzycznych - godna jest stanąć w jednym szeregu obok najsłynniejszych tenorowych arii włoskich i francuskich.

Sama historia przedstawiona w "Strasznym Dworze" nie należy do skomplikowanych. Otóż Zbigniew i Stefan wracają do domu po skończonej służbie wojskowej (akcja dzieje się w pierwszej połowie XVIII wieku). Poprzysięgają się nie żenić. Ich stryjenka - Cześnikowa - ma jednak względem nich inne plany, a na oku już dwie dorodne panny.

Bracia jednak zamiast pilnować się ciotczynej spódnicy, wbrew jej woli, odwiedzają starego przyjaciela ich ojca - Miecznika z Kalinowa i poznają tam jego piękne córki. Zaczynają się wahać, wizja kawalerskiego stanu nie wydaje im się już tak kusząca. Tymczasem Cześnikowa, która chce ich wydać za inne panny, dyskredytuje ich u Miecznika, twierdząc, że to tchórze. Damazy, panny i Skołuba postanawiają przekonać się, czy panicze są faktycznie podszyci strachem. Skołuba opowiada Maciejowi wojennemu druhowi braci w służbie u nich mrożącą krew w żyłach historię Strasznego Dworu. Panicze nic sobie z tego nie robią, ale chcąc dotrzymać postanowienia, decydują się wyjechać.

Jak się na koniec okazuje, prawdziwą grozę sąsiadów wywołuje uroda mieszkających "od zawsze" w Kalinowie panien. W trudnych wojennych czasach to tam w konkury uderzają młodzi przystojni szlachcice. A przez to córkom sąsiadów zagraża staropanieństwo.

Z myślą o premierze opery "Straszny Dwór" Stanisława Moniuszki, w nowym gmachu OiFP powstała i wystawa, której celem jest pokazanie całej złożoności, tej już przysłowiowej rozbuchanej obyczajowości sarmackiej: ziemiańskiej tradycji, wspaniałych strojów oraz sarmackich pasji zamiłowania do polowań i koni, ale także szlachecką filozofię życia i styl życia.

To będzie podróż nie tylko śladami ówczesnego oręża polskiego, ale i tej obfitości dnia codziennego, która towarzyszyła codziennemu życiu szlachty.

Wystawa przygotowana została we współpracy z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Wojska w Białymstoku, Muzeum Diecezjalnym im. Jana Pawła II w Drohiczynie, Muzeum Rolnictwa im. ks. Kluka w Ciechanowcu, Urzędem Gminy w Mielniku, Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku i Woli Okrzejskiej.