Artykuły

- Szanowałam go przede wszystkim za to, że miał w sobie swego rodzaju pewność, stałość opinii. Bardzo dużo wiedział o teatrze, dużo czytał, oglądał i miał konkretne, ugruntowane spojrzenie na teatr. Z reguły było ono zupełnie różne od mojego, ale cieszyłam się, że po drugiej stronie jest ktoś tego formatu - Andrzeja Żurowskiego wspomina teatrolożka Barbara Świąder.

Po ciężkiej chorobie, zmarł Andrzej Żurowski, teatrolog, historyk teatru, krytyk i eseista wieloletni konsultant artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego.

Urodził się w 1944 roku w Drohobyczu, ale po wojnie trafił do Gdańska. Tu studiował i uzyskał dyplom z zakresu filologii polskiej. Przez wiele lat był wykładowcą akademickim, prowadził zajęcia zarówno na uczelniach polskich, jak i zagranicznych - gościnnie wykładał m.in. w New York University i na uczelni w Yale. Przez długi czas - w latach 1967-2001 - związany był z gdańskim oddziałem Telewizji Polskiej. Realizował tam przede wszystkim filmy dokumentalne, poświęcone lokalnemu środowisku artystycznemu. Miał ich w dorobku ponad 20. Jego wiedzę, erudycję i łatwość poruszania się w świecie literatury - nie tylko dramatycznej - chętnie wykorzystywali szefowie trójmiejskich scen, zatrudniając Żurowskiego jako kierownika literackiego. Taką funkcję pełnił w: gdańskim Teatrze Wybrzeże, gdyńskim Teatrze Muzycznym i Operze Bałtyckiej.

Znany był jednak przede wszystkim jako bardzo płodny pisarz, specjalizujący się głównie w tematyce związanej z historią i dniem dzisiejszym teatru. W jego dorobku znalazło się ponad dwadzieścia pozycji książkowych i niezliczona dziś ilość artykułów i innych publikacji. Przez cały okres swej aktywności twórczej bardzo często i chętnie powracał do tematyki związanej w ten czy inny sposób z Szekspirem i recepcją jego dzieła w Polsce. Poświęcone były tej kwestii m.in. takie tomy jak: "Szekspiriady polskie" (1976 rok), "Czytając Szekspira" (1996 rok), "Sam z Szekspirem na scenie. O monodramie szekspirowskim" (2007 rok), "Prehistoria polskiego Szekspira" (2007 rok).

Jego zasługi w dziedzinie krytyki teatralnej cenione były zarówno w kraju, jak i zagranicą: Żurowski był jednym z największych autorytetów, którego głos zawsze bardzo się liczył w wielu debatach dotyczących polskiego teatru, zagraniczni koledzy wyróżnili go dożywotnim tytułem Honorowego Wiceprezydenta Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych.

Andrzej Żurowski zmarł w sobotę 5 stycznia

***

Barbara Świąder, teatrolożka

Moje pierwsze wspomnienie związane z Andrzejem Żurowskim związane jest z bardzo gorącym sporem, który przyjął formę polemiki, zawartej w naszych recenzjach - rzecz dotyczyła spektaklu "Hamlet" w reżyserii Krzysztofa Nazara w Teatrze Wybrzeże. Fundamentalnie się nie zgadzaliśmy w jego ocenie, czemu daliśmy wyraz w swoich tekstach. Bardzo mi się nie podobało jego odczytanie tego spektaklu, ale zarazem miałam wielki szacunek do tego, jak mnie, gówniarę potraktował: za to, że umiał ze mną dyskutować. To był znakomity przykład starego mistrza, który wie, że nadchodzi kolejne pokolenie i umie sobie z tym poradzić. Potem, powiedziałabym, często bardzo ładnie się nie zgadzaliśmy. Estetycznie i ideowo, bo dobrą robotę teatralną Żurowski umiał zawsze rozpoznać jak wytrawny znawca.

Szanowałam go przede wszystkim za to, że miał w sobie swego rodzaju pewność, stałość opinii. Bardzo dużo wiedział o teatrze, dużo czytał, oglądał i miał konkretne, ugruntowane spojrzenie na teatr. Z reguły było ono zupełnie różne od mojego, ale cieszyłam się, że po drugiej stronie jest ktoś tego formatu. Od dziś nie będzie się już z kim nie zgadzać, nie będzie z kim gorąco dyskutować. Odkąd zajmuję się teatrem, Andrzej Żurowski zawsze był i być powinien. Jego śmierć zostawia lukę, którą naprawdę bardzo trudno będzie wypełnić.