Kobiecość - studnia bez dna
- W teatrze interesują mnie przede wszystkim emocje. Chłodny, intelektualny teatr pozwala tylko na rozważania, a teatr podszyty emocją dotyka widza, pozwala mu na przeżywanie. A nośnikiem emocji jest dla mnie kobieta i żeńska strona mężczyzny, jeśli już mamy rozróżnić genderowo. Kobiecość, emocjonalność kobiety jest fascynująca - mówi PAWEŁ PALCAT, reżyser spektaklu "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety" w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie.
Rozmowa z Pawłem Palcatem, reżyserem spektaklu "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety" na podstawie słynnej książki Swietłany Aleksijewicz. Premiera w sobotę na deskach BTD.
Białoruska dziennikarka Świetlana Aleksijewicz w książce, o której było bardzo głośno, pokazała wojnę, widzianą oczami kobiet. Jak pokaże nam ją mężczyzna?
- Na dwóch poziomach. W pierwszym bohaterkami są trzy przyjaciółki - Masza, Olga i Irina. One, a głównie jedna z nich, opowiadają historię. To rodzaj dziadów, obrzędu, który przeprowadza Olga, a dotyczy wszystkich bohaterek. Drugi poziom to sama struktura spektaklu. Ma on formę mocno logiczną do połowy, a później, im bardziej nabiera tempa, robi się bardziej instynktowny i emocjonalny. To męski i żeński punkt widzenia.
Czy o samej wojnie dowiemy się czegoś nowego?
- O wojnie nie. Raczej o ludziach na wojnie. Nie wiemy, na którym froncie walczą bohaterki. Udało się zminimalizować opowiadanie o konkretnie II wojnie światowej. Pojawiają się Niemcy, Rosjanie, ale zuniwersalizowaliśmy doświadczenie wojenne przez wyrugowanie faktów, dat i miejsc. Zamiast tego mamy czystą emocję. Los człowieka, który nie pojawia się w książkach do historii.
Temat kobiet walczących na froncie był w ZSRR tematem tabu.
- Tak, To klamra, którą otwieramy i zamykamy spektakl.
Dowiemy się, dlaczego tak było?
- Tak, kiedy do głosu dochodzi mężczyzna, tłumacząc to ze swej perspektywy. Bohaterka zarzuca mu: "tak było, a wyście milczeli". On jej odpowie.
W Koszalinie mogliśmy zobaczyć reżyserowany przez Pana spektakl "Zrozumieć H." Spotkał się z gorącym przyjęciem wśród widzów, zdobył drugą nagrodę Festiwalu m-Teatr. Tam też kobiecość była motywem przewodnim. I główną bohaterką. Opowiadał Pan o życiu Henryki Krzywonos. Tyle kobiecości w Pana pracy to przypadek?
- Absolutnie nie. W teatrze interesują mnie przede wszystkim emocje. Chłodny, intelektualny teatr pozwala tylko na rozważania, a teatr podszyty emocją dotyka widza, pozwala mu na przeżywanie. A nośnikiem emocji jest dla mnie kobieta i żeńska strona mężczyzny, jeśli już mamy rozróżnić genderowo. Kobiecość, emocjonalność kobiety jest fascynująca. To studnia bez dna.
Tworząc ma Pan w głowie dla kogo to spektakl?
- Zawsze. Inaczej ten spektakl odbierze widz, który miał doświadczenie na przykład stanu wojennego czy wojny. Inaczej młody widz. A ten jest przyzwyczajony do paska na TVN24, który jedząc rano śniadanie ogląda wiadomości i nie przejmuje się, że w Izraelu wybuchła bomba, a w Syrii zabito dwadzieścia osób.
Tu będzie mógł zidentyfikować się z emocją.
I następnym razem, co? Poczuje coś?
- Jeśli choć przez sekundę, to będzie sukces.
***
Paweł Palcat, aktor, absolwent wrocławskiej PWST, wielokrotnie wyróżniany i nagradzany reżyser młodego pokolenia. Premierę wyreżyserowanego przez niego spektaklu "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety" zaplanowano w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym na sobotę na godz. 19. Drugi raz będzie można go zobaczyć w niedzielę o godz. 19.
