Artykuły

24 kwietnia o godz. 17 w Instytucie Teatralnym odbędzie się spotkanie z Tadeuszem Kornasiem, autorem książki "Schola Teatru Węgajty. Dramat liturgiczny" (Wydawnictwo Homini) z udziałem scholarów z Węgajt. Spotkanie poprowadzi Piotr Morawski.

Wieczór promocyjny książki jest częścią konferencji naukowej "Teatr staropolski a kultura współczesna" zorganizowanej przez Instytut Sztuki PAN, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Stowarzyszenie Liber Pro Arte, Instytut Papieża Jana Pawła II.

Książka Tadeusza Kornasia analizuje i opisuje wszystkie dramaty liturgiczne przygotowane przez Scholę Teatru Węgajty. By jednak zakorzenić te widowiska w szerszym kontekście autor wykracza daleko poza działalność tej grupy. Łączy w jednym tomie trzy odrębne dziedziny, rzadko ze sobą sąsiadujące: liturgię, teatr współczesny i kulturę alternatywną.

Zderzenie to uzmysławia jak mocny jest potencjał spektakli Scholi Węgajt. Bo ten teatr odnosi się do średniowiecza, ale jest przede wszystkim teatrem współczesnym, posługującym się dawnymi, ale i nowymi technikami gry. Teatrem żywym. Spektakle nie są tylko rekonstrukcją, adresowane są do widza dzisiejszego i mają z nim rozmawiać. I to nie tylko na poziomie rzemiosła czy historycznej wierności zapisom sprzed wieków, ale także na poziomie sensów.

Liderzy Scholi deklarują, że są "sługami liturgii". Dramaty wpisywane są w szerszy kontekst nabożeństw. Trudno wyobrazić sobie bardziej fałszywą sytuację niż tę, by liturgia była tylko pretekstem. By zrozumieć ten splot teatru i liturgii w książce bardzo szeroko przedstawione są zagadnienia związane z kontekstem mszy, godzin kanonicznych, muzyki liturgicznej, gestu czy tańca w liturgii.

Schola wyrosła w dużej mierze z kręgu kultury alternatywnej. Autor przedstawia więc w książce i ten kontekst. Szczególnie obszernie potraktowana jest historia Teatru Wiejskiego Wegajty, prowadzonego przez Wacława Sobaszka oraz nawiązania do prac Jerzego Grotowskiego (sztuka obiektywna) czy Gardzienic.

Książka zawiera obszerny materiał ilustracyjny. Dołączone są do niej także dwie płyty CD, na których zapisana muzyka z Ludus Passionis Scholi Teatru Wegajty.

***

Tadeusz Kornaś - Wykładowca w Katedrze Teatru i Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach w latach 1997-2009 redaktor Gazety Teatralnej "Didaskalia" (w latach 2004 - 2008 redaktor naczelny). Opublikował książki: Włodzimierz Staniewski i Ośrodek Praktyk Teatralnych "Gardzienice" (2004), Between Anthropology and Politics. Two Strands of Polish Alternative Theatre (2007), Aniołom i światu widowisko (2009).

SCHOLA WĘGAJTY jako zespół działający w ramach Stowarzyszenia "Teatr Węgajty" niedaleko Olsztyna powstała w styczniu 1994 roku. Ensemble tworzą śpiewacy, aktorzy, muzycy, plastycy, teatrolodzy i muzykolodzy pochodzący z 6 krajów europejskich. Schola zajmuje się rekonstrukcją średniowiecznych dramatów liturgicznych, prezentacjami muzyczno-teatralnymi, badaniami nad tradycjami śpiewu liturgicznego i sakralnego, antropologią kultury oraz edukacją i animacją teatralną. Od 18 lat opracowuje i wykonuje najstarsze europejskie zabytki literacko -muzyczno -dramatyczne (rękopisy polskie, francuskie, włoskie, niemieckie). Ma w swoim dorobku i repertuarze 7 łacińskich średniowiecznych dramatów liturgicznych stanowiących kanon tego gatunku, które były prezentowane w wielu krajach Europy oraz głównych ośrodkach kraju. Poprzez połączenie twórczych sił i doświadczeń aktorów, śpiewaków, instrumentalistów, teatrologów, antropologów, plastyków, językoznawców, liturgistów i przedstawicieli innych komplementarnych dziedzin, zespół wypracował unikalny i rozpoznawalny idiom wykonawczy i stylistyczny oparty na archaicznych i tradycyjnych technikach warsztatu muzyczno-teatralnego.