Psychologiczny thriller rozegrany prawie bez reżysera
"Anarchistka" w reż. Tomasza Szczepanka w Teatrze Studio w Warszawie. Pisze jan Bończa-Szabłowski w Rzeczpospolitej.
W "Anarchistce" na scenie Teatru Studio Jadwiga Jankowska-Cieślak i Dorota Landowska toczą pasjonujący pojedynek na słowa.
David Mamet, amerykański twórca teatralny i filmowy, który za znany także w Polsce dramat "Glengarry Glen Ross" otrzymał Nagrodę Pulitzera, świetnie potrafi budować napięcie.
"Anarchistka" to historia dwóch kobiet, które poznajemy w więziennej sali przesłuchań. Candy (Dorota Landowska) nawiązuje do autentycznej postaci -członkini radykalnego ugrupowania lewicowego, które w 1981 r. dokonało napadu na wóz pancerny. W wyniku strzelaniny zginęło trzech policjantów.
Skazana na dożywocie Candy uważa, że lata w więzieniu wiele ją nauczyły, przeszła metamorfozę i walczy o przedterminowe zwolnienie. Ann (Jadwiga Jankowska-Cieślak) jest kuratorką, ma poznać argumenty skazanej i ustosunkować się do jej prośby.
Spektakl rozgrywa się w klaustrofobicznej przestrzeni nowej sceny utworzonej w teatralnej modelatorni. Dwie bohaterki widz ma niemal na wyciągnięcie ręki. Za całą dekorację służy stół, dwa krzesła i telefon, a także ekran, na którym wyświetlane są dane dotyczące losów anarchistki.
Ta asceza służy przedstawieniu. W pojedynku dwóch osobowości każda ze stron widzi szansę dla siebie. Widz jest świadkiem potyczki na pytania i odpowiedzi, nic tu nie jest jednoznaczne i z góry przesądzone.
Dla Candy spotkanie to szansa na ponowne zaistnienie. Dla Ann to z kolei kolejna szansa na życiowy sukces. Starzejąca się kobieta ma poczucie niespełnienia, teraz zyskała szansę zawodowego sukcesu i ewentualnego awansu. Nie traktuje poważnie zapewnień Candy o przemianie. Uważa, że to tylko tarcza ochronna jej przebiegłej gry.
Mamet nie stawia prostych pytań i nie daje jednoznacznych odpowiedzi. Pokazuje za to, jak cienka jest granica między wiarą a ślepym fanatyzmem, między prawdą a manipulacją.
O powodzeniu przedstawienia decydują przede wszystkim obie świetne aktorki. Mam wrażenie, że reżyser debiutant Tomasz Szczepanek starał się im nie przeszkadzać. Szkoda, że choć trochę jednak nad nimi nie zapanował, podkręcając w stosownych chwilach napięcie w sztuce pomyślanej jako psychologiczny thriller.
