Rysowane ruchem
Wystawa rysunku "Dla każdego gestu inny aktor" otwiera dziesiąty rok działalności Art Stations Foundation Grażyny Kulczyk w Poznaniu. Tytuł pokazu kuratorka Katarzyna Redzisz zaczerpnęła z "Traktatu o manekinach" Schulza - pisze Monika Kuc w Rzeczpospolitej.
Założycielka fundacji i galerii w Starym Browarze jest nie tylko kobietą biznesu, ale także znaną kolekcjonerką sztuki współczesnej. Właścicielką jednej z największych prywatnych polskich kolekcji, liczącą ponad 500 dzieł. Ma w zbiorach prace rodzimych artystów, m.in. Władysława Strzemińskiego, Tadeusza Kantora, Romana Opałki, Magdaleny Abakanowicz, Pawła Althamera oraz zagranicznych: Anselma Kiefera, Rosemarie Trockel, Sol LeWitta, Olafura Eliassona...
Wystawy w galerii Art Stations w Starym Browarze czerpią obficie z tych zbiorów. W galerii regularnie odbywają się także pokazy i warsztaty tańca, designu, wykłady i przeglądy filmowe.
- Cieszy mnie, że mogę dzielić się swą kolekcją z innymi. Obecna prezentacja w Poznaniu łączy dwa nurty, którymi od 10 lat zajmuje się fundacja: sztuki wizualne i performatywne. Pokazuje, jak można stworzyć spójny świat, przechodząc od ruchu i tańca do linii - mówi "Rz" Grażyna Kulczyk. Kolejną wystawę prac 57 polskich i zagranicznych artystów z mojej kolekcji otworzy w lutym galeria sztuki Fundacji Banku Satander w Madrycie.
Tytuł poznańskiego pokazu "Dla każdego gestu inny aktor" kuratorka Katarzyna Redzisz zaczerpnęła z "Traktatu o manekinach" Schulza. To z jednej strony odesłanie do figuralnych rysunków na papierze, wśród których są kobiece akty, rysowane przez Brunona Schulza i Jerzego Nowosielskiego, szkice Aliny Szapocznikow do rzeźb, czy "Ludzie-Atrapy" z Teatru Informel Tadeusza Kantora. Z drugiej tytuł podkreśla, że rysunek ma nie tylko tradycyjny wymiar i pełni pomocniczą rolę w malarstwie czy rzeźbie.
W awangardowej sztuce niejednokrotnie bywa zapisem spontanicznego gestu, na wzór malarstwa abstrakcjonistów, wylewających i chlapiących farbą lub tuszem na prawo i lewo. Takie zabawy pociągały również w latach 50. Tadeusza Kantora, o czym na wystawie przypomina odnaleziony niedawno film z 1957 roku "Uwaga! ... malarstwo!" , rejestrujący, jak Kantor tworzył eksperymentalny obraz. Według relacji samego artysty, podczas kręcenia filmu, stał między białym ekranem a wielką szklaną taflą i wywijał na oślep sznurem zamoczonym w farbie, malując w ten sposób raz na ekranie, raz na szybie .
Rysunek może być także zapisem ruchu automatycznego, przypadkowego, albo zamierzonego, co dziś często wykorzystują ś artyści działających na pograniczu różnych sztuk. Tak, jak Mirosław Bałka, który na wystawę w Poznaniu przygotował specjalną akcję. Każdy z widzów może przypiąć pas ze szpulą kolorowych nici. W trakcie zwiedzanie mimochodem szpule się rozwijają, więc "kreślimy" przecinające się linie, tworząc przestrzenny "rysunek".
"Rysunki kieszeniowe" Amerykanina Williama Anastasiego powstały w sposób zupełnie niekontrolowany - podczas spacerów artysty, gdy trzymał rękę z ołówkiem w kieszeni , zostawiającym przypadkowe ślady na kartce papieru.
Tony Orrico - amerykański artysta wizualny i performatywny, były solista zespołu Trishy Brown, tworzy rysunki podczas wielogodzinnych sesji. W Poznaniu przez trzy dni po cztery godziny stał przy białej ścianie i rysował mandaliczne formy, a raczej transformował impulsy i drgania ciała na mapę grafitowych punktów i kresek. Artysta swą metodę nazywa "praktyką fizycznej symetrii". Finalne rysunki akcji w Art Stations kojarzą się z mózgiem, płucami i sercem.
- Jest to forma medytacji przez ruch - tłumaczy Joanna Leśnierowska, kuratorka programu performatywnego. - Artysta wsłuchuje się w pulsujące energie i emocje swego ciała i przenosi tę "muzykę" na rysunek na ścianie, papierze, podłodze.
W trakcie trwania wystawy (do 4 maja), w galerii działać będą także trzy młode polskie choreografki: Aleksandra Borys, Magdalena Ptasznik i Anna Steller, które czerpią inspiracje ze sztuki, np. z malarstwa Jacksona Pollocka. Rysunek to dla nich ruch w przestrzeni.
