Mowgli tańczący z wilkami
"Księga Dżungli" w reż. Przemysław Jaszczaka w Teatrze Pinokio w Łodzi. Pisze Izabella Adamczewska w Gazecie Wyborczej - Łódź.
Czy można być ponad podziałami? Czy posiadanie dwóch natur to coś złego? Na te pytania odpowiada nowy spektakl teatru Pinokio. W sobotę pokazano "Księgę dżungli" w reżyserii Przemysława Jaszczaka
Z egzotycznych opowiadań Rudyarda Kiplinga reżyser i adaptatorka Magda Żarnecka wybrali najbardziej znany wątek Mowgliego. Porzucony w dżungli jako niemowlę chłopiec zostaje przyjęty do stada wilków. Kiedy je opuszcza, porywają go małpy. Wreszcie w poszukiwaniu prawdziwej ludzkiej natury dociera do ludzkiej wioski. Obcując z nowymi środowiskami, dowiaduje się wiele o zwierzętach i ludziach, a przede wszystkim zadaje sobie pytanie: kim jestem? W rolę "ludzkiego szczenięcia" i "dzikiego dziecka" wcielił się Łukasz Batko. W galerii zwierzęcych postaci wyróżniają się jowialny niedźwiedź Baloo (Łukasz Bzura) i drażliwa na swym punkcie grzechotnica Kaa (w oryginale była męskim pytonem; w tej roli Anna Sztuder-Mieszek grająca również tygrysa Shere Khana). Realizatorzy dopisali Kiplingowi dwie nowe postaci. Muzycznie opowieść prowadzi Milena Kranik. Związana z teatrem Cho-rea aktorka wcieliła się w zjawiskowego ptaka. Gra na egzotycznych instrumentach, m.in. glinianym bębnie udu przypominającym wazę, blaszkowej sansuli zwanej też kalimbą oraz grzechotkach. Shere Khanowi towarzyszy natomiast histeryczna i serwilistyczna hiena (Hanna Matusiak).
Spektakl jest atrakcyjny wizualnie. Brawa dla Zofii Lubińskiej za scenografię i kostiumy. Kiedy kurtyna się podnosi, widzowie trafiają w sam środek dżungli. Królestwo małp tworzy stary maluch porośnięty sztuczną trawą, a hinduska wioska to namiot służący za ekran do teatru cieni i domki na stelażach. Naprowadzające na tożsamość gatunkową kostiumy to nie tanie przebrania karnawałowe. O charakterystyce decyduje rekwizyt. Wilki noszą futrzane bolerka i czapki z uszami, grzechotnica Kaa przypomina egzotyczną tancerkę brzucha, elegantce panterze dostojności dodają cekiny. Małpy mają wydatne grzywki i elastyczne zielone ogony. Ludzie noszą maski, a Mowgliego wyróżnia efektowna ruda czupryna.
W spektaklu wykorzystano elementy teatru cieni, co pozwoliło np. rozwiązać problem z pokazaniem na scenie dorastania Mowgliego.
W dżungli pojawił się przecież jako niemowlę, z początku gra go lalka. Zanim zastąpił ją aktor, jej cień powiększono za pomocą światła. Pomysłowych scen jest w spektaklu sporo. Piękna jest przyjacielska pogawędka Mowgliego z niedźwiedziem Baloo - gasną światła, sufit zamienia się w rozgwieżdżone niebo, cykają świerszcze.
Choć spektakl przeznaczony jest dla starszych dzieci (od ósmego roku życia), podoba się nawet czterolatkom. Nie tylko z powodu efektów wizualnych (energetyczne układy choreograficzne, elementy fireshow). Przede wszystkim dlatego, że choć opowiada m.in. o agresji, nie straszy. Nawet Shere Khan raczej rozbawia - przemawia kobiecym głosem, jest obżartuchem, a poza tym kuleje (przez co wzbudza współczucie).
Kiedy wilki przyjmują Mowgliego do stada, śpiewają piosenkę: "Stańmy ponad podziałami". Zanim ludzie wypędzają dzikie dziecko z grupy, nazywają je "wilkołakiem" i zmawiają się do egzorcyzmów, żeby "razem wypędzić z niego zwierzę". Spektakl teatru Pinokio jest doskonalą lekcją dla przeciwników tzw. ideologii gender i palących tęcze narodowców ("Póki nie zmienisz zdania na nasze, nie dostaniesz jedzenia!" - straszą małpy). To mogą wyczytać z niego rodzice. Dzieci dostają bajkę terapeutyczną o wszechobecnych zakazach i nakazach. Scenę wykurzenia Mowgliego z wioski poprzedza znajomo wyglądająca demonstracja Tyle tylko, że protestujący wnoszą transparenty z przekreślonymi lodami, piłką, gniewną miną. - Dziecko powinno guzik wiedzieć! - grzmi przez megafon charyzmatyczny lider. Skandynawska autorka Gro Dahle napisała książkę "Grzeczna" o dziewczynce, która tak się podporządkowuje oczekiwaniom społecznym, że znika. Mowgli na szczęście nie zniknął i świetnie da sobie radę w obu światach.
