Artykuły

Rodzina, przyjaciele i koledzy-aktorzy pożegnali w Warszawie wybitną aktorkę Ninę Andrycz. Uroczystości pogrzebowe rozpoczęła w poniedziałek msza w kościele św. Karola Boromeusza na Powązkach.

Ninę Andrycz - w imieniu środowiska teatralnego - pożegnali m.in. prezes Związku Artystów Scen Polskich Olgierd Łukaszewicz, dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie - w którym artystka stworzyła ponad 100 ról - Andrzej Seweryn oraz wieloletni partner sceniczny aktorki - Ignacy Gogolewski.

Na cmentarzu odczytano list ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego. "Żegnamy dziś królową sceny Teatru Polskiego - należała do grona wielkich aktorek, które do współczesnego teatru przynosiły dawną tradycję sceniczną. Olśniewająca uroda, magnetyzująca ekspresja i niepowtarzalny głos o mistrzowskiej dykcji i emisji, predestynowały ją do ról władczych i arystokratycznych, które grała w jej tylko właściwym stylu" - napisał minister.

Jak dodał, Nina Andrycz była przykładem artystki w pełni oddanej pracy twórczej. - Każda sceniczna rola była dla niej oddzielnym wyzwaniem, gdzie swój wysublimowany talent łączyła z sumiennością. (...) Jestem pewien, że historia przechowa w pełnym blasku wizerunek Niny Andrycz - królowej sceny Teatru Polskiego - ocenił Zdrojewski.

Łukaszewicz określił Andrycz jako - jedno z najoryginalniejszych zjawisk w sztuce aktorskiej polskiego teatru XX wieku. Przypomniał także najwybitniejsze role aktorki. - Życie ludzkie trwa 70 lat, gdy siły sprzyjają 80 lat. Dar życia ponad 100 lat, które było dane przeżyć pani Ninie, jest łaską i zagadką, biorąc pod uwagę jasność umysłu, jaką dysponowała do końca.(...) Być cząstką literatury, być fragmentem kultury europejskiej, widzieć siebie jako twórcę sztuki, który spala się dla niej - to wyzwania, które stawiała sobie i pragnęła im sprostać - powiedział.

Aktor przeczytał także ostatni wiersz autorstwa Andrycz, zatytułowany "Ave Amor". "A kiedy już wyjdę z ciała/ przydymionym obłoczkiem/ powędruję, aby znaleźć nowe miejsce dla życia" - pisała krótko przed śmiercią.

W imieniu kolegów z Teatru Polskiego przemawiał Seweryn. - Całe artystyczne życie była wierna naszemu teatrowi i zawodowi, który uprawiała bezkompromisowo. W tym roku obchodzilibyśmy 80-lecie jej pracy artystycznej. Jej role i osobowość odcisnęły piętno nie tylko na wizerunku Teatru Polskiego ale też teatru w ogóle. Nina Andrycz była świadkiem 100-letniej historii Teatru Polskiego, świadkowała przemianom społecznym, historycznym i artystycznym. Była także czynnym ich uczestnikiem - mówił Seweryn.

- Czy sobie to uświadamiamy, czy nie, po części korzystamy i będziemy korzystać z jej doświadczeń, dorobku, jej sposobu myślenia o naszym zawodzie - podkreślił.

Wieńce złożyli m.in. przedstawiciele ministerstwa kultury, Teatru Polskiego i m.st. Warszawy.

Nina Andrycz urodziła się 11 listopada 1912 r. w Brześciu nad Bugiem. Ukończyła Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej pod kierownictwem Aleksandra Zelwerowicza (1934 r.). Przez pierwszy sezon występowała w wileńskim Teatrze na Pohulance; tam zagrała m.in. Glorię w "Nigdy nie można przewidzieć" George'a Bernarda Shawa (1934) i Ofelię w "Hamlecie" Williama Szekspira (1934).

Od 1935 r. grała na scenie Teatru Polskiego, z którym związała swoje życie zawodowe. - Zawsze traktowałam ten teatr jak mój dom - mówiła w jednym z wywiadów Andrycz.

Publiczność oglądała ją jako Marię Stuart w dramacie Juliusza Słowackiego i królową Małgorzatę w "Ryszardzie III" Szekspira. Andrycz wcielała się jednak także w role m.in. Świętej Joanny, Kleopatry czy pani Dulskiej.

Jest autorką powieści "My rozdwojeni", utworów poetyckich, zebranych w kilku tomikach m.in. "To teatr" i "Róża dla nikogo" oraz tomu wspomnień "Bez początku, bez końca", w którym opowiada o rozkwicie kariery aktorskiej i małżeństwie z Józefem Cyrankiewiczem.

Artystka została odznaczona w 1996 roku Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.