Artykuły

- Jak wytłumaczyć dzieciom, skąd się biorą pieniądze? A czy dorośli znają odpowiedź? Ja sam mam nieustający problem z pieniędzmi. Nasze pokolenie obarczone jest stresem tematu finansowego. I trzeba się z tym wreszcie zmierzyć - mówi reżyser Łukasz Kos. W sobotę premiera spektaklu "Bankructwo małego Dżeka".

Łukasz Kos, wspólnie z dramaturgiem Robertem Bolesto, przenosi akcję znanej książki Janusza Korczaka w dzisiejsze czasy. Dżek Fulton, uczeń trzeciej klasy nowojorskiej szkoły, pieniądze podarowane mu przez dziadka inwestuje w portal społecznościowy.

Rozmowa z Łukaszem Kosem, reżyserem spektaklu

Dorota Wyżyńska: To już drugi tekst Janusza Korczaka, po "Kajtusiu Czarodzieju", który realizujesz w teatrze. W obu przypadkach zdecydowałeś się przenieść akcję w dzisiejsze czasy.

Łukasz Kos: Korczak mówi: pokażę wam bohatera takiego jak Wy, który żyje tu, teraz, obok Was. Kiedy dziś wystawia się jego książki w stylu retro, ubiera się je w kostium dwudziestolecia międzywojennego, to spektakl, owszem, ma wdzięk tej fantastycznej gawędy, ale według mnie wytraca się ostrość postawionego tematu. Korczak umieścił akcję swojej opowieści o finansach w Ameryce. I to był świetny ruch. Tyle że dziś temat pieniądza i Ameryki jest już trochę inny. Nad adaptacją, "przepisywaniem" utworu, tak jak i przy "Kajtusiu Czarodzieju", pracowałem z Robertem Bolesto. Schematu powieści, konstelacji bohaterów nie ruszaliśmy. Pod tym względem jesteśmy wierni Korczakowi. Natomiast kostium i język jest już inny.

"Bankructwo małego Dżeka" to książka dla dzieci o ekonomii. Temat, na który się zwykle z nimi nie rozmawia. O miłości jest tyle historii, spektakli, filmów. A o pieniądzach?

Jak rozmawiać z dzieckiem o pieniądzach? W programie znalazł się rysunek pokazujący, że to bocian przynosi worek dolarów.

- Jak wytłumaczyć dzieciom, skąd się biorą pieniądze? A czy dorośli znają odpowiedź? Ja sam mam nieustający problem z pieniędzmi. Nasze pokolenie obarczone jest stresem tematu finansowego. I trzeba się z tym wreszcie zmierzyć. Nawet jeśli nie znamy odpowiedzi na te pytania, ważne, by je zadać.

Bohater Twojego spektaklu Dżek Fulton, uczeń trzeciej klasy nowojorskiej szkoły, pieniądze podarowane mu przez dziadka inwestuje w portal społecznościowy dziecidladzieci.com. Świat wirtualny? Kolejne wyzwanie. Jak to pokazać w teatrze?

- Nie będę udawał, że się na tym znam. Mam świadomość, że dzieci wiedzą od nas więcej i o świecie wirtualnym, i wszelkich portalach. Ten spektakl to nasza fantazja. Jak w teatrze, środkami teatralnymi oddać tę nieograniczoność internetu, potęgę, moc i jego magię. Nie chodzi o to, żeby ilustrować, pokazywać dosłownie, ale dać ten smak.

Rzecz dzieje się w Ameryce, ale to jest Ameryka z naszej wyobraźni. Korczak pisał o Ameryce, ale nigdy tam nie był. Robert Bolesto też nie był, ja byłem przez tydzień. To Ameryka filmowych fantazji, Ameryka musicalu. Taka, jak ją sobie wyobrażamy.

Będą też lalki.

- To moje pierwsze przedstawienie stricte lalkowe. Dorosłych zagrają aktorzy. Natomiast wszystkie postaci dziecięce będą odgrywane przez lalki. Ale tylko w tej warstwie realistycznej, bo kiedy przeniosą się w świat wirtualny, ich role przejmą aktorzy.

Coraz częściej przygotowujesz spektakle dla dzieci. A jednocześnie starasz się, by te przedstawienia nie były "grzeczne", lubisz prowokować młodych widzów, prowadzić z nimi dyskusję. Widziałam, jak żywiołowo reagują gimnazjaliści na twoim spektaklu "Janosik. Naprawdę prawdziwa historia" w Teatrze Lalka.

- Mam wrażenie, że w teatrze dla dzieci jest jeszcze wiele do zrobienia. Mnóstwo tematów nie zostało ruszonych. W teatrze dla dorosłych to przysłowiowe "Shopping and Fucking" już było, a dla młodych widzów jeszcze nie. Kiedyś reżyserowałem przedstawienie dla dzieci raz na trzy, cztery lata. Teraz - tak się złożyło - dostałem kilka propozycji pod rząd. I bardzo się z tego cieszę.