Artykuły

Wielka gala i wręczenie nagród Gwarancje Kultury najwybitniejszym osobowościom polskiej kultury w dziewięciu kategoriach, przeglądy kina kobiet oraz filmów radzieckich, teatralne przestrzenie lokalne i Wielkanoc z Andrzejem Wajdą - to tylko niektóre z kwietniowych propozycji.

Gwarancje Kultury 2014

Co roku w rocznicę powstania TVP Kultura świętuje swoje urodziny przyznając nagrody - Gwarancje Kultury - najbardziej wyrazistym twórcom ubiegłego sezonu w kategoriach: literatura, teatr, film, jazz, rock i inne, muzyka poważna, sztuki wizualne, menedżer kultury i kultura w sieci. Dodatkowo wręczane są specjalne nagrody mistrzowskie - Supergwarancje, które w tym roku trafią do rąk wybitnych reżyserów - Andrzeja Wajdy i Martina Scorsese. Legendarny amerykański reżyser odbierze nagrodę za promocję polskiej kinematografii w USA.

Kto w tym roku dołączy do grona laureatów TVP Kultura? O tym dowiemy się już 11 kwietnia o godz. 20:00 podczas uroczystej gali, którą uświetni koncert giganta światowej sceny jazzowej Tomasza Stańki z krakowskim zespołem Kroke. W jednej kategorii - Kultura w sieci sami internauci zdecydują, kto otrzyma nagrodę, oddając głos na stronie www.gwarancjekultury.tvp.pl.

Filmowy kwiecień

W kwietniu nie zabraknie filmowych atrakcji. Oprócz stałych cyklów TVP Kultura poleca przegląd Czas kobiet (niedziele ok. godz. 23), w ramach którego zostaną pokazane cztery filmy obrazujące sytuację kobiet w najdalszych zakątkach świata:

- "Świat przed nią" pokazujący na przykładzie dwóch grup młodych kobiet rozdźwięk między społeczeństwem goniącym za zachodnim światem i Hindusami wierzącymi w wartość tradycji (6 kwietnia);

- "Miss Niki i Tiger Girls" (13 kwietnia) o pierwszej w Birmie żeńskiej grupie muzycznej, powstałej w 2010 roku, śpiewającej muzykę na pograniczu popu i hip - hopu, stylizując się na birmańską wersję Spice Girls;

- "Siła kobiet" (20 kwietnia) o współczesnych kobietach z brazylijskich, afrykańskich i azjatyckich dzielnic nędzy;

- "Sytuacja życiowa"(27 kwietnia), dokument Danuty Dowjat o kobietach z AIDS żyjących w Afryce, pokazujący ich zmagania z tabu i panującymi w RPA złymi praktykami.

Tradycyjnie polecamy też świetny wybór kina rosyjskiego. W kwietniu zostanie pokazany m.in. "Brat" (1997), kontrowersyjny obraz Rosji według Aleksieja Bałabanowa (3 kwietnia o 21:15), wychwalany na Festiwalu w Cannes. Film odbił się głośnym echem i doczekał się drugiej części "Brat 2" (10 kwietnia o 21:15). Godny uwagi jest również dwuczęściowy film "Ludzie i bestie" w reżyserii Siergieja Gierasimowa, przedstawiający dramatyczne losy oficera radzieckiego Aleksieja Pawłowa. Emisja 17 kwietnia o 21:15 (część pierwsza) i 24 kwietnia (część druga).

Pozycją obowiązkową w kwietniowej ramówce są dwie fascynujące animacje Wendy Tilby i Amandy Forbis "Gdy dzień się budzi" (3 kwietnia) i "Dzika Kraina" (10 kwietnia). Uczta dla wielbicieli animacji i dla każdego szanującego się kinomana - oba filmy zebrały deszcz nagród, były nominowane do Oscara, a "Gdy dzień się budzi" zdobył Złotą Palmę na Festiwalu w Cannes w 1999 roku.

Wisienką na torcie jest produkcja brytyjsko-hiszpańska "Chico i Rita" (2010, reż. Tono Errando, Javier Mariscal, Fernando Trueba), przesiąknięty rytmiczną muzyką kubańską przed rewolucją i dojściem do władzy Fidela Castro.

Tradycyjnie w TVP Kultura nie zabraknie wyboru dzieł uznanych europejskich reżyserów: "Nie zestarzejemy się razem" Maurice'a Pialata z 1972 roku, laureata Złotej Palmy, przedstawiającego historię ostatnich trzech miesięcy, trwającego sześć lat związku pomiędzy dojrzałym mężczyzną i dużo od niego młodszą dziewczyną. Nie zawiodą się też wielbicieli kina włoskiego - w ramach cyklu "Cinema Italiano": "Kostucha" w reżyserii Bernardo Bertolucciego, z kolei wielbiciele kina znad Loary powinni koniecznie zobaczyć "Żonę doskonałą" Francois Ozona, mistrza potretów kobiet, z fantastyczną Catherine Deneuve w roli kobiety, która przechodzi metamorfozę z kury domowej w rekina biznesu.

Godne uwagi są także polskie filmy: "Hel" Kingi Dębskiej (4 kwietnia o 20:20), "Ogród Luizy" (16 kwietnia o 20:20) Macieja Wojtyszki i last but not least "Miłość" (21 kwietnia o 22:20) Filipa Dzierżawskiego o legendarnym polskim zespole o tym samym tytule, który zebrał mnóstwo ważnych nagród i jest jednym z nominowanych do Gwarancji Kultury w kategorii film.

W poniedziałek Wielkanocny TVP Kultura poleca "Artystę" Michela Hazanaviciusa, hołd złożony kinu niememu, nagrodzony pięcioma Oscarami.

Teatralne przestrzenie lokalne

Motywem przewodnim teatralnych spektakli w kwietniu są historie osadzone w przestrzeniach lokalnych. Przegląd otworzy 1 kwietnia adaptacja telewizyjna nagradzanego widowiska "Korzeniec" z repertuaru Teatru Zagłębia w Sosnowcu. Powieść prof. Zbigniewa Białasa na podstawie której powstał spektakl została okrzyknięta wydarzeniem roku 2011.

15 kwietnia zostanie wyemitowany po raz pierwszy spektakl Teatru Nowego w Zabrzu "Miłobójcy, czyli koniec świata w Zabrzu" autorstwa i w reżyserii Lecha Mackiewicza. Główną bohaterką przedstawienia jest Klementyna - mieszkanka Zabrza nieszczęśliwie zakochana w Obcym. Ich uczucie, które stanowi główny wątek prezentowanej historii, okazuje się mieć tragiczny wpływ na życie ludzi z otoczenia bohaterów. Sztuka Lecha Mackiewicza to opowieść zarówno o historii Zabrza, jego charakterystycznych miejscach i żyjącej tam społeczności, jak i uniwersalna przypowieść o ludzkich pragnieniach i tęsknotach.

Wcześniej 8 kwietnia TVP Kultura zaprasza na lubianą przez widzów "Balladę o Zakaczawiu" Waldemara Krzystka, opartą na faktach powojenną historię "przeklętej" dzielnicy Legnicy - Zakaczawia, opowiedzianej poprzez losy złodziejskiej szajki Benka Cygana.

Warto też pamiętać o "Nartach Ojca Świętego", słynnym przedstawienie z Teatru Narodowego w Warszawie wyreżyserowanego przez Piotra Cieplaka w dowcipnym i ciepłym tonie. Emisja 22 kwietnia, dzień po Wielkanocy.

Muzyka w kwietniu

W kwietniu nie zabraknie atrakcji muzycznych. Warto usiąść przed telewizorem, żeby zobaczyć premierowy pokaz "Czarodziejskiego fletu" (2 kwietnia o 20:20). Wspaniałe dzieło Mozarta w spektakularnej plenerowej realizacji z Festiwalu w Bregencji z 2013 roku, która przenosi widzów w środek niesamowitego świata fantazji.

Nie można przeoczyć dokument "Bloody daughter" (19 kwietnia o godz. 12:15), którego bohaterką jest sławna argentyńska pianistka Martha Argerich, widziana oczami swojej córki. Z wnikliwych obserwacji powstał intymny obraz dwóch geniuszy.

Dla miłośników muzycznego talentu Hugh Lauriego TVP Kultura przygotowała dużą niespodziankę. 19 kwietnia o godz. 19:20 dokument "Hugh Laurie: Copper Bottom Blues". Znany odtwórca Dr. House'a podróżuje po Ameryce i odkrywa historię muzyki country i bluesa.

Po dokumencie zostanie pokazany koncert "Hugh Laurie: Live On The Queen Mary" (godz. 22:35). Kiedy Laurie był małym chłopcem usłyszał nagranie z występu Professora Longhaira na statku Queen Mary i postanowił, że kiedyś również tam zagra. W marcu 2013 roku udało mu się spełnić swoje marzenie i oddać hołd nieżyjącej już gwieździe bluesa.

Luciano Pavarotti słynął z charytatywnych koncertów "Pavarotti i przyjaciele" w rodzinnej Modenie we Włoszech. Na koncertach wraz z nim występowały takie gwiazdy jak: Eric Clapton, Elton John, Sting, Bono, Andrea Bocelli, Sheryl Crow, Celine Dion i Jon Bon Jovi. 20 kwietnia o godz. 15:30 TVP Kultura zaprasza na relację z kolejnej odsłony tego wydarzenia.

Publicystyka i sztuki wizualne

TVP Kultura poleca premierowe odcinki programów poświęconych literaturze, kulturze i sztuce, w których nie zabraknie rozmów z ciekawymi gośćmi. W kwietniowych "Niedzielach z" (godz. 17:25) odbędą się spotkania z wybitnymi twórcami polskiej kultury. Po programie emisje autorskich filmów, spektakli teatralnych oraz koncertów, m.in. filmy z udziałem kultowych postaci sceny rockowej lat 80. i 90., lidera zespołu T Love - Zygmunta "Muńka" Staszczyka (6 kwietnia). Jego ostatnim hitem wydawniczym jest płyta "Old Is Gold", wydana z okazji hucznie obchodzonych 50. urodzin artysty. TVP Kultura przypomni jeden z jego dawniejszych koncertów, na którym Muniek wykonuje przeboje z płyty "Szwagierkolaska".

Tydzień później (13 kwietnia) TVP kultura zaprasza na niedzielę z Grażyną Szapołowską, symbolem kobiecości w polskim kinie, aktorką filmów Kieślowskiego, niezapomnianą Livią z "Innego spojrzenia" Karola Makka i Telimeną z "Pana Tadeusza" Andrzeja Wajdy. Tego dnia zostaną zaprezentowane filmy "Przez dotyk" (1985), debiut reżyserski Magdaleny Łazarkiewicz, szóstą część "Dekalogu" Krzysztofa Kieślowskiego i głośny thriller "Medium" (1985) Jacka Koprowicza z udziałem aktorki.

W niedzielę wielkanocną TVP Kultura będzie gościć jednego z najwybitniejszych twórców polskiego i światowego kina, laureata Oscara za całokształt twórczości - Andrzeja Wajdę. Reżyserowi towarzyszyć będą małżonka Krystyna Zachwatowicz, przyjaciel i współzałożyciel Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy - Wojciech Marczewski oraz aktorzy - Maja Ostaszewska ("Katyń") Agnieszka Grochowska ("Wałęsa. Człowiek z nadziei") i Jerzy Radziwiłowicz ("Człowieka z Marmuru", "Człowiek z Żelaza"). Po spotkaniu z reżyserem, TVP Kultura zaprasza na filmy "Tatarak" (2009) i "Katyń" (2007). Po spotkaniu z reżyserem, TVP Kultura zaprasza na filmy "Tatarak" (2009) i "Katyń" (2007).

27 kwietnia bohaterką "Niedzieli z" będzie wybitna aktorka Stanisława Celińska. Nowych fanów pozyskała sobie wydarzeniem muzycznym - wydaną razem z młodymi muzykami płytą "Projekt Warszawa", za którą w 2013 roku otrzymała nagrodę "Gwarancja Kultury". Razem z bliskimi jej artystami - Maciejem Stuhrem, Maciejem Englertem, Redbadem Klijnstrą, Bartkiem Wąsikiem i Natalią Koryncką-Gruz, Celińska porozmawia o swojej pasji teatralnej oraz mistrzach i doświadczeniach, które uformowały ją jako artystkę. Po programie emisje filmów z udziałem aktorki: "Dwa księżyce" (1993) Andrzeja Barańśkiego i "Krajobraz po bitwie" (1970) Andrzeja Wajdy.

Poniedziałki to dzień zamkniętych galerii. Ale nie w TVP Kultura. Po godz. 22:00 Zbigniew Libera w programie "Libera - Przewodnik po sztuce" przedstawi kolejnych artystów: Karola Hillera (7 kwietnia); Jankiela Adlera (14 kwietnia), Dereka Boshiera (21 kwietnia) i Ryszarda Stanisławskiego (28 kwietnia).

W soboty o godz. 17:15 z kolei TVP Kultura pielęgnuje "Sztukę czytania", czyli przegląd najnowszych pozycji wydawniczych.