Sopot zaprasza Rosjan na festiwal
Polscy artyści odwołują występy w Rosji i apelują, by nie traktować kultury jako instrumentu politycznego. Tymczasem Sopot zaprasza Rosjan na tegoroczny Festiwal Literacki. - Obecność rosyjskich artystów może być kwestią dyskusyjną - przyznaje Joanna Cichocka-Gula, wiceprezydent miasta. - Ale chcemy, by tegoroczny festiwal był pretekstem do debaty o spętanej Rosji.
Krystian Lupa, jeden z najważniejszych polskich reżyserów teatralnych, ze względu na sytuację polityczną na Ukrainie, odwołał wizyty w Rosji i zawiesił współpracę z rosyjskimi teatrami. Z udziału w moskiewskim spektaklu zrezygnował aktor Daniel Olbrychski, znany z sympatii do Rosjan. W ubiegłym tygodniu Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej ogłosiło stanowisko w sprawie Roku Polskiego w Rosji w 2015 - artyści twierdzą, że jego organizacja może być rozumiana jako zgoda Polski na działania rządu Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy. I apelują, by zamiast tego przygotować Rok Polski na Ukrainie.
Dorota Karaś: Tegoroczny Festiwal Literacki Sopot poświęcony będzie literaturze rosyjskiej. To dobry pomysł, zapraszać do Polski artystów z Rosji, biorąc pod uwagę konflikt z Ukrainą?
Joanna Cichocka-Gula (na zdjęciu), wiceprezydent Sopotu: Rozumiem, że obecność rosyjskich pisarzy w Sopocie może być kwestią dyskusyjną. Spodziewamy się głosów krytyki. Ale my ogłosiliśmy udział Rosji w Festiwalu Literacki Sopot w ubiegłym roku, kiedy nikt nie miał pojęcia, że dojdzie do aneksji Krymu. Nie będzie to zresztą jedyny temat festiwalu. Już wtedy myśleliśmy o tym, żeby przybliżyć twórców, którzy nie są pogodzeni z rzeczywistością polityczną Rosji, nie są pupilkami władzy. W tym roku podczas festiwalu zamierzamy odwołać się do tradycji literackich twórców niepokornych, którzy cierpieli z powodu działań reżimu - takich jak Aleksander Sołżenicyn, Anna Achmatowa, Josif Brodski.
To nazwiska z historii literatury. Dzisiejsi artyści popierają politykę Putina na Krymie - głośno było ostatnio o liście, pod którym podpisało się wielu znanych twórców.
- W Polsce mało mówi się o Rosjanach, którzy buntują się przeciw polityce Putina. Na Festiwalu Literacki Sopot panel dotyczący literatury rosyjskiej został podzielony na kilka części. Jedną z nich będzie debata o literaturze i współczesnej Rosji. W związku z wydarzeniami na Krymie zdecydowaliśmy się bardzo wzmocnić ten punkt w programie festiwalu. Zaprosiliśmy do udziału w dyskusji polskich autorów, reportażystów piszących o Rosji. Do Polski przyjadą zaś z Rosji przedstawiciele środowiska, które przeciwstawia się polityce Putina - na pewno w Sopocie zagości Jelena Czyżowa, szefowa Pen Clubu w Petersburgu, laureatka rosyjskiego Bookera za książkę "Czas kobiet". W Petersburgu jest bardzo silne środowisko twórców, którzy buntują się przeciw polityce Rosji. Kilka tygodni temu "Novaya Gazeta", jedna z najstarszych opozycyjnych wobec władzy gazet, opublikowała apel intelektualistów rosyjskich sprzeciwiających się działaniom Rosji na Krymie. Podpisało się pod nim kilkudziesięciu twórców - pisarzy, dziennikarzy, ludzi filmu, teatru, muzyków. Kilku z nich będzie gośćmi Festiwalu Literacki Sopot, konkretnych nazwisk nie chcę jednak na razie zdradzać. Chcemy oddać głos wolnej Rosji.
Polscy artyści jednoznacznie dają do zrozumienia, że kontakty czy współpraca kulturalna z Rosją mogą być w tej chwili wykorzystywane do legitymizowania działań Putina.
- Byłam w Petersburgu, rozmawiałam m.in. na temat zerwania współpracy teatralnej przez Krystiana Lupę. Jelena Czyżowa była zdziwiona tym, że Lupa nie przyjedzie do Rosji, dla innych twórców też było to szokiem. Być może wpływ na tę decyzję miał fakt, że dyrektor teatru, w którym pracować miał polski reżyser, podpisał się pod listem popierającym Putina. To są gesty indywidualne, rozumiem je, podobnie jak apel Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej. My położyliśmy jednak nacisk na coś innego - chcemy, by tegoroczny festiwal był pretekstem do debaty o spętanej Rosji.
***
Festiwal Literacki Sopot odbędzie się w dniach 21-24 sierpnia. W tym roku będzie to trzecia edycja imprezy, która przyciąga szeroką publiczność. W ubiegłym roku gośćmi festiwalu byli m.in.: Filip Springer, Joanna Bator, Marek Krajewski, Szczepan Twardoch, Wiktor Jerofiejew oraz autorzy skandynawskich kryminałów i książek dla dzieci.
