Artykuły

- Mamy mnóstwo dzieł, które mówią o Chrystusie i nie było z tym problemów - dziwił się w Poranku Radia TOK FM Michał Zadara, reżyser teatralny, komentując odwołanie spektaklu "Golgota Picnic".

Przywołał niedawny tekst Tomasza Terlikowskiego. - Nazywa artystów i dyrektorów festiwalu Malta cieniasami, szczyci się tym, że nareszcie Kościół i kibole zebrali się razem - dziwił się. I wskazywał, że sytuacja jest groźna dla demokracji i wolności słowa.

Dyrekcja Festiwalu Teatralnego Malta odwołała wystawienie sztuki "Golgota Picnic" powołując się na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. Środowiska katolickie i narodowe zapowiadały protesty przeciw przedstawieniu, do kilku demonstracji zresztą doszło. - Sytuacja wokół "Golgota Picnic" całkowicie potwierdza tezę, że państwo polskie to dwa miękkie amortyzatory oraz kamieni kupa - komentował Jacek Żakowski w Poranku Radia TOK FM.

Sytuację komentował na antenie także Michał Zadara, reżyser teatralny.

Jacek Żakowski: Co to jest "Golgota Picnic"?

Michał Zadara: - Spektakl teatralny. Wystarczy?

Nie wystarczy. Co to za spektakl?

- Niektórzy chcieliby go zakazać. Nie jestem w stanie prześledzić ich argumentacji, która jest dla mnie nieprzejrzysta. Przy czym zasadniczym pytaniem nie jest to, jakie cechy ma to dzieło, bo jest wiele innych bardziej oburzających. Są dzieła, które chcą obrazić chrześcijaństwo, jak na przykład de Sade'a, on chce prowokować. Garcia chce opowiedzieć o kryzysie zachodniej cywilizacji, co jest tym samym, o czym mówił Jezus i o czym chce mówić Kościół katolicki. Zasadniczym jest pytanie, dlaczego jakiekolwiek dzieło powinno być w Polsce zakazane? Czy rzeczywiście Polacy po tym, jak odzyskali wolność, chcą tak szybko ją oddać?

Opowiedzmy jednak coś o tym spektaklu.

- Nie widziałem go jeszcze, czytałem tylko listę dialogową, czyli tekst wygłaszany przez autorów. To błyskotliwy tekst odwołujący się do podstawowej warstwy doświadczenia ludzkiego: bólu, śmierci, a z drugiej do tradycji sztuki europejskiej, w tym przypadku chrześcijańskiej, ikonografii pasji Chrystusa.

Chrystusa! To jest słowo klucz! Wiele osób w Polsce uważa, że na mówienie o Chrystusie monopol ma Kościół katolicki.

- Mamy mnóstwo dzieł, które mówią o Chrystusie i nie było z tym problemów. Sam reżyserowałem tekst Klausa Kinskiego "Jezus Chrystus Zbawiciel". To monodram o Chrystusie, który jest siłą rewolucyjną w świecie. Jakoś nie mieliśmy problemów, choć sam autor jest kontrowersyjny.

To skąd ta histeria?

- Trudno mi tłumaczyć środowiska prawicowe, wolałbym tłumaczyć, na czym polega konstytucja i dlaczego wolność ekspresji powinna być rzeczą świętą.

Czy to nie jest oczywiste?

- Okazuje się, że nie. Wczoraj dowiedzieliśmy się, że centrum kultury w Lublinie odwołało czytanie dramatu, bo apelowała o to kuria. Na końcu powiedziano: jesteśmy świadomi, że to ograniczenie wolności. Kuriozalne. Podporządkowali się cenzurze, nawet nie państwowej.

Co dla pana jako reżysera oznacza ta sytuacja? Protesty kibolsko-biskupie, bezsilność policji, rezygnacja festiwalu i teraz centrum w Lublinie, nowego, wielkiego molocha, sztandarowej inwestycji ministra Zdrojewskiego...

- To znaczy, że państwo polskie oddało władzę nad tym centrum Kościołowi. Powstał urząd cenzora kościelnego, któremu państwo ulega.

Artyści są tchórzliwi?

- Dwa dni temu Tomasz Terlikowski napisał niezwykły tekst, gdzie nazywa rzecz po imieniu. Nazywa artystów i dyrektorów festiwalu cieniasami, szczyci się tym, że nareszcie Kościół i kibole zebrali się razem. I okazało się, że w Polsce katolicy mają siłę mięśni i są w stanie uderzyć, jak będzie trzeba. A artyści są cieniasami i ulegają. Po raz pierwszy autor katolicki nie wstydzi się sojuszu z siłą fizyczną, bandytami i otwarcie mówi, że "będziemy bić i się tego nie boimy". Płytki triumfalizm na poziomie groźnym dla demokracji. Najwyższy czas, by ktoś stanął i powiedział: "słuchajcie, mamy konstytucję". Bo ona w tej chwili jest martwą literą.