Łódź. Gomułka, Chrzuszczow i Modzelewski w czytanym Teatrze Faktu
Czy 1956 r. mogło dojść do radzieckiej interwencji w Polsce? Czołgi już kierowały się w stronę Warszawy... We wtorek (28 października) o godz. 18 w Teatrze Nowym zacznie się czytanie performatywne rozmów Władysława Gomułka i Nikity Chruszczowa w reżyserii i adaptacji Zdzisława Jaskuły. Następnie dyskusję z udziałem prof. Karola Modzelewskiego i dr. Kazimierza Wóycickiego poprowadzi dr Mikołaj Mirowski.
W nocy z 18 na 19 października 1956 r. stacjonujące na terenie Polski wojska radzieckie - w sile co najmniej dwóch dywizji, w tym jednej dywizji pancernej - zaczęły kierować się w stronę stolicy. Był to skutkiem samodzielnej decyzji elity PZPR na zmianę kierownictwa partii na plenum mającym rozpocząć się 20 października. O tych planach "towarzysze z Moskwy" nie zostali nawet poinformowani, dlatego 19 października nieoczekiwanie złożyli wizytę w Warszawie. Na lotnisku Chruszczow demonstracyjnie minął przedstawicieli kierownictwa polskiego i przywitał się z radziecką generalicją. Następnie wszyscy pojechali do Belwederu na rozmowy. W Warszawie trwały wiece, pojawiły się plotki o puczu, czuć było napiętą, antyradziecką atmosferę.
Zapis rozmów Gomułki i Chruszczowa z tego dnia odsłaniają kulisy sytuacji zagrożenia. Radzieckie oskarżenia spotykają twarde stanowisko Gomułki, jeszcze niedawno więzionego za prawicowo-nacjonalistyczne odchylenia. Z tajnych pertraktacji można dowiedzieć się o roli Bolesława Bieruta, statusie radzieckich doradców w bezpieczeństwie i Wojsku Polskim, a także relacji gospodarczych między państwami. Na plan pierwszy wysuwa się jednak żądanie samostanowienia polskiego kierownictwa w kwestiach personalnych. Od powodzenia tych rozmów zależał polityczny los Polski, ale także życie Polaków, którzy w tych dniach z nieukrywaną wrogością odnosili się do potencjalnej interwencji wojsk ZSRR w Polsce.
W czytaniu performatywnym wezmą udział: Paweł Audykowski, Mateusz Janicki, Gracjan Kielar, Tomasz Kubiatowicz, Adam Kupaj, Marek Lipski, Bartosz Turzyński. Reżyseria i adaptacja: Zdzisław Jaskuła. Konsultacja historyczna: dr Mikołaj Mirowski.
Dyskusję "Miejsce Października '56 r. w historii Polski" z udziałem prof. Karola Modzelewskiego, historyka, działacza opozycji demokratycznej, laureata tegorocznej Nagrody "Nike" za autobiograficzną książkę "Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca", i dra Kazimierza Wóycickiego, historyka ze Studium Europy Wschodniej UW, poprowadzi dr Mikołaj Mirowski, historyk i publicysta.
Wstęp wolny.
