Kraków. Kantor tam będzie!
Tadeusz Kantor miałby w tym roku 90 lat. Muzeum jego sztuki jak nie było, tak nie ma, ale dziś, w 15. rocznicę jego śmierci, kilka miejsc w Krakowie przypomni jego twórczość.
O muzeum Kantora mówi się pod Wawelem od kilkunastu lat i na "krakowskim gadaniu" się kończy, choć mogłoby stać się takim samym magnesem dla turystów jak "Dama z łasiczką" Leonarda da Vinci. Zalążkiem muzeum stała się Cricoteka powstała 20 lat temu przy Kanoniczej - archiwum, muzeum i dom w jednym (prawdziwego nie miał; mieszkał w pracowni, a w zbudowanym pod koniec życia domu w Hucisku nie zdążył zamieszkać).
W 1996 r. wojewoda krakowski przekazał w użytkowanie Cricotece pawilon obok Rynku Głównego, zaznaczając, że ma tam powstać muzeum Kantora. W 2000 r. dyrektor Cricoteki Marek Świca opracował projekt rozbudowy budynku. Miał pomieścić centrum badań nad sztuką Kantora ze stałą nowoczesną ekspozycją, archiwum, pracowniami naukowymi, czytelnią i salą projekcyjną. Kilka tygodni temu władze samorządowe wpadły na kolejny pomysł. Chcą zlokalizować muzeum Kantora nad Wisłą w starej podgórskiej elektrowni. Obok zrewitalizowanego budynku mógłby stanąć jeden z "Pomników niemożliwych" wymyślonych przez Kantora, czyli most-wieszak przerzucony nad rzeką.
15. rocznicę śmierci Kantora, która przypada dziś, Cricoteka uczci spotkaniami, happeningiem, wystawami, konferencją naukową i nową książką. O godz. 11 odegrany zostanie hejnał i "Łzy matki" przy grobie artysty na Cmentarzu Rakowickim. Autor "Umarłej klasy" spoczywa tam obok swojej matki, pod rzeźbą "Chłopca w ławce", którą na ten grób zaprojektował. W południe jak co roku odprawiona zostanie msza św. za jego duszę w kościele Dominikanów, a godzinę później po raz 15. pod Cricoteką przy ul. Kanoniczej staną "Żywe pomniki". Zamiast spiżowego pomnika artysty (Kantor go nawet zaprojektował - jak jego drobna postać w kapeluszu i szaliku przemyka pod murem) zastygną na kwadrans "Wieczny Wędrowiec" i "Dwaj Chasydzi z Deską Ostatniego Ratunku". W postacie ze spektakli Kantora wcielą się aktorzy Teatru Cricot 2. Potem w Archiwum Cricoteki otwarta zostanie wystawa fotografii, obiektów i kostiumów - "Aktorzy Teatru Tadeusza Kantora", której towarzyszyć będzie książka "Zostawiam światło, bo zaraz wracam" zawierająca 50 wywiadów z aktorami.
Wieczorem otwarte zostaną dwie wystawy zawierające m.in. fotografie oraz książki poświęcone niemiecko-szwajcarskim związkom krakowskiego artysty, przygotowane wespół z Domem Norymberskim oraz Uniwersytetem w Lipsku. W Galerii Krzysztofory odbędzie się wernisaż "Tadeusz Kantor a Niemcy i Szwajcaria" (a w Muzeum Historycznym sympozjum), godzinę później - "Beuys Transport - Joseph Beuys - książki o artyście i jego szerszym pojęciu sztuki" w Bunkrze Sztuki.
***
Tadeusz Kantor (1915-1990)
Jeden z najwybitniejszych artystów XX wieku. Malarz, rysownik, teoretyk sztuki, scenograf, i reżyser, reformator teatru, autor sławnych spektakli ("Umarła klasa", "Wielopole, Wielopole", "Niech sczezną artyści", "Dziś są moje urodziny", "Nigdy tu już nie powrócę"), happeningów, filmów, komentarzy artystycznych, współzałożyciel Stowarzyszenia Artystycznego "Grupa Krakowska". Od 1933 r. do końca życia Kantor związany był z Krakowem. Napisał kiedyś: "Swoją egzystencją artystyczną potwierdzałem przynależność do danej epoki, do danego narodu, do danego miejsca. Myślę o Krakowie, do którego należę". Twórczość Kantora wywarła wpływ na tak sławnych artystów, jak Anselm Kiefer, Christian Boltansky, Antonio Tapies, Robert Wilson. Miał wystawy w paryskim Centrum Pompidou, Palazzo Pitti we Florencji, Casa Mila w Barcelonie, Muzeum Sztuk Pięknych w Pradze. Kantor był kawalerem Legii Honorowej i zdobywcą prestiżowej Nagrody Rembrandta. Jednym z nielicznych Polaków - obok Witkacego, Kobro, Strzemińskiego - którzy weszli na stałe do kanonu światowej sztuki.
Na zdjęciu; Rysunek Tadeusza Kantora "Cricoteka - mój pomnik".
