Artykuły

Pomysł budowania propozycji kulturalnej miasta festiwalami nie jest zły. Festiwale plenerowe są lubiane przez publiczność. Z festiwalu najłatwiej też zrobić produkt turystyczny, który będzie przyciągał widzów spoza regionu.

Żeby jednak zbudować mocną markę imprezy, należy spełnić jeden warunek: muszą być na niej kreowane artystycznie ważne, nowe i najlepiej niepowtarzalne wydarzenia. Sprzyjającą okolicznością będzie udział gwiazd.

Nie jest źle. Mamy jeden taki festiwalowy produkt eksportowy - Europejski Stadion Kultury, który wybija się z muzycznej magmy letnich festiwali w Polsce głównie dzięki koncertowi głównemu, realizowanemu przez Narodowe Centrum Kultury przy wsparciu ministerialnych milionów. Wyróżnia się on tym, że znani polscy wykonawcy tworzą na scenie całkiem nowe muzyczne kreacje w kolektywach z wykonawcami z zagranicy. Jest też zagraniczna gwiazda. Jak co roku koncert planowany jest na sam koniec czerwca i jak co rokujegoprogramjest przygotowywany w tajemnicy.

Pozostałe festiwalowe wydarzenia w Rzeszowie w większości raczkują. Miasto jest jednak zdeterminowane, by konsekwentnie budować ich markę. Dwa spośród nich, które rozwijają się trochę dynamiczniej i o których wspomina sięjuż poza Rzeszowem, to projekty teatralne: Maskarada. Festiwal Teatrów Ożywionej Formy, który od kilku lat organizuje teatr Maska, oraz Źródła pamięci. Kantor - Grotowski - Szajna, przygotowywane przy udziale tego teatru przez Anetę Adamską. - Oba przedsięwzięcia zaplanowane są również na ten rok: szósta edycja Maskarady odbędzie się 9-15 maja, Źródła pamięci -19-22 września.

Na pełny rozruch sezonu imprez plenerowych w mieście trzeba czekać do początku maja. Zainauguruje go Święto Paniagi - cykliczna impreza wymyślona przed laty przez rzeszowskiego literata Jerzego Fąfarę po to, żeby ożywić starą rzeszowską ulicę i przypomnieć ojej reprezentacyjnej funkcji eleganckiego deptaka sprzed lat. Jednak kilka ostatnich edycji niebezpiecznie dryfowało w stronę przypominającego odpust ulicznego jarmarku. W tym roku - całkowita zmiana kursu i próba powrotu do tradycji salonu miasta. - Przestrzeń ul. 3 Maja pozostawimy tylko dla działań kulturalnych, które odbywać się będą w konwencji słuchowiska Jerzego Fąfary pt. "Drabina do nieba", realizowanego przez Polskie Radio Rzeszów. Chcemy tak zaaranżować przestrzeń ulicy, żeby w różnych miejscach odbywały się różne scenki teatralne w klimacie lat 20. - opowiada Justyna Sokolowska, dyrektorka Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Rzeszowa.

Jarmark też będzie, ale zostanie przeniesiony na al. Lubomirskich. Wielki finał Święta Paniagi odbędzie się na scenie na Rynku. - W Rzeszowie będzie ogólnopolska premiera widowiska operowego pt. "Opera e la vita" w reżyserii Mikołaja Blajdy, z udziałem piosenkarza Macieja Miecznikowskiego i gwiazdy scen operowych Małgorzaty Walewskiej - zdradza Sokołowska.

Mikołaj Blajda to krakowski dyrygent i producent muzyczny odpowiedzialny m.in. za widowisko "Michael Jackson symfonicznie", a ostatnio - "Symphonica", które w ubiegłym roku gościło w Filharmonii Podkarpackiej, w którym przypomniał publiczności m.in. słynne rockowe i metalowe ballady takich grupjak Metallica, Scorpions i Aerosmith.

Schemat nowego widowiska będzie podobny - tyle że będzie miało ono fabułę okraszoną znanymi ariami operowymi. Libretto pisze Bronisław Maj, poeta krakowski.

- Produkcja tego projektu odbywa się przy udziale miasta Rzeszów, dlatego będzie on zawsze pokazywany z logotypem "Kultura w Rzeszowie". Będzie to również forma promocji miasta - mówi dyrektorka wydziału kultury.

W maju do Rzeszowa wraca Festiwal Przestrzeni Miejskiej, który w ubiegłym roku z niejasnych powodów wypadł z kalendarza imprez. Ma się składać z prezentacji sztuk wizualnych, części muzycznej oraz naukowej (warsztaty i wykłady dla studentów). W rym roku większość działań w przestrzeni miej skicj odbywać się będzie w fosie zamku. Miasto chce w ten sposób podkreślić kulturalną funkcję, jaką zamek ma spełniać w przyszłości. Spośród atrakcji wizualnych zapowiadanajest słynna już nie tylko w Polsce wystawa desi-gnu z Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli oraz wystawa z Muzeum Neonów w Warszawie.

Czerwiec w rzeszowskiej kulturze przyniesie dwie nowości, imprezy, które także mają spore szansę, by na stałe zagościć w kalendarzu imprez cyklicznych. 14 czerwca Rzeszowski Dom Kultury będzie świętował swoje pięciolecie i z tej okazji organizuje imprezę pt. "Reggae nad Wisłokiem". Taki rodzaj muzyki na tę okazję wybrali w głosowaniu internauci.

Całkiem nową imprezą w tym roku będzie również Tydzień Kultury i Biznesu Amerykańskiego, który odbędzie się 15-20 czerwca. W ubiegłym roku w partnerskim mieście Rzeszowa, Gainesville na Florydzie, odbył się Tydzień Kultury i Biznesu Polskiego. - Te imprezy będą zamiennie odbywać się w Rzeszowie i Gainesville. Oprócz spotkań biznesowych będzie koncert na Rynku z muzyką w stylu country. Chcemy, aby restauratorzy z tej okazji włączyli do menu amerykańskie potrawy- mówi dyrektorka miejskiej kultury.

Na 25-28 czerwca zaplanowano Wschód Kultury - Europejski Stadion Kultury, czyli naszą największą nadzieję na ponadregionalny imprezo-wy sukces. Koncert główny odbędzie się - tak jak w ubiegłym roku - na stadionie z udziałem artystycznych kolektywów. W tym roku jednak miasto nie organizuje już wzorem lat ubiegłych otwartego konkursu na projekty wpozostałych dniach festiwalu, ale pozostałe dwa koncerty oddaje w ręce sprawdzonych już kuratorów. Po raz kolejny odbędzie się więc jazzowo-hiphopowy Art Celebration Zbigniewa Jakubka i Bartka Skubisza oraz Klezmer & World, w którym w tym roku obok pomysłodawców projektu, zespołu Rzeszów Klezmer Band, wystąpi gwiazda - Budapest Klezmer Band.

Uznanie miasta zyskały także ubiegłoroczne projekty: zawody taneczne "Battle of thc South" i Forum Młodych Bibliotekarzy. Sprawdziły się zdaniem organizatorów również: specjalna strefa dla dzieci, Rzeźbimy w Rzeszowie i klub festiwalowy. Nowością będzie festiwalowa produkcja - "Szeherezada", czyli spektakl muzyczno-taneczny, który odbędzie się w filharmonii. Wykonawcami będą: zespół Orient Express Orchestra, muzyczny projekt Mikołaja Blajdy (tego samego, który przygotowuje widowisko na Święto Paniagi) i filharmonicy rzeszowscy oraz Rasm Al Mashan, urodzona w Polsce wokalistka arabskiego pochodzenia. Jak łatwo się domyślić, widowisko będzie inspirowane kulturą i muzyką Dalekiego Wschodu. Program ESK dopełnią projekty wyłonione w drodze konkursu w kategoriach: fotografia, muzyka elektroniczna, sztuki wizualne i teatr.

Lato w kulturze rzeszowskiej będzie bliższe wizji pustyni, którą będą się starały zapełniać mniejsze koncerty na Rynku. Cykliczne imprezy powrócą we wrześniu: 5 września - kolejne Narodowe Czytanie przy Fontannie Multimedialnej (tym razem będzie to "Lalka" Bolesława Prusa), 11 września - Rockowyja, wreszcie 15 września - Europejskie Dni Dziedzictwa, które w Rzeszowie odbywaj ą się pod hasłem "Kultura od kuchni". W tym roku - w konwencji jazzowej. Miasto chce jako gwiazdę zaprosić Raya Wilsona, byłego wokalistę grupy Genesis, ze swoim projektem Genesis Classic, który w Rzeszowie prezentował niedawno, bo pod koniec ubiegłego roku, w filharmonii.

Jesienią na dobre zadomowił się w Rzeszowie festiwal Breakout Days z konkursem dla młodych zespołów - Rockowa Noc, organizowany we współpracy z Piotrem Nalepą, synem Tadeusza. W tym roku odbędzie się 2-3 października, będzie też rozbudowany o warsztaty muzyczne, filmowe, fotograficzne.

Z dużych plenerowych wydarzeń firmowanych przez miasto zostaną już tylko Wigilia i sylwester.

W rym roku w budżecie miasta zarezerwowano prawie 18 min zł. Jak tłumaczy Justyna Sokołowska, dyrektorka wydziału kultury, sportu i turystyki, to kwota porównywalna do ubiegłorocznej, ale jak co roku spodziewane są również dodatkowe dotacje na kulturę z oszczędności po-przetargowych.