Artykuły

W sobotę w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej premiera spektaklu "Pupa" na podstawie "Ferdydurke". Nie bez przyczyny po Gombrowicza sięgają tancerze. W swojej twórczości przykładał dużą wagę do obserwacji ciała.

Gombrowicz jest jednym z najczęściej wystawianych dramatopisarzy. Po sąsiedzku Teatru Wielkiego - na scenie Teatru Narodowego - grana jest "Iwona, księżniczka Burgunda". W inscenizacji Agnieszki Glińskiej oprócz słów ważną rolę pełni ruch sceniczny i choreografia autorstwa Weroniki Pelczyńskiej. Gombrowicz był już podstawą spektakli teatru tańca. Gdańska grupa Dada von Bzdülöw przygotowała przedstawienie "Kilka błyskotliwych spostrzeżeń (a la Gombrowicz)".

Nie bez przyczyny po Gombrowicza sięgają tancerze. W twórczości przykładał dużą wagę do obserwacji ciała. To w ciele Gombrowicz widział równość wszystkich ludzi, wyzwolenie z narzucanych społecznie ról - jak nagość Albertynki w "Operetce"; ale też chęć zachowania młodości i erotyzm, jak w postaciach małżeństwa Młodziaków propagujących kult sportu czy fetyszyzacji łydki w "Ferdydurke". - Rozmawiałem z reżyserem i znawcą Gombrowicza Maciejem Wojtyszką. Powiedział: w "Ferdydurke" wszystko jest z ciała, posługuje się tym samym językiem co balet - mówi Stanisław Syrewicz, kompozytor.

Praca przy spektaklu "Pupa" to jego debiut jako autora muzyki baletowej. Zasłynął, tworząc ścieżki dźwiękowe do filmów, na swoim koncie ma m.in. kompozycje do polsko-brytyjskiej koprodukcji serialowej "Sherlock Holmes and Doctor Watson", filmów Andrzeja Żuławskiego czy Jerzego Skolimowskiego. Pisał piosenki m.in. dla Diane Keaton, Marianne Faithfull, Jose Carrerasa czy "Śpiewać każdy może" wykonywane przez Jerzego Stuhra, "To nie ja", z którym Edyta Górniak zdobyła drugie miejsce na Eurowizji.

Syrewicz muzycznie interpretuje "Ferdydurke" już po raz drugi; w 1991 roku stworzył muzykę do filmu "30 Door Key" w reżyserii Jerzego Skolimowskiego. Balet podzielił na osiem części. Każda odpowiada jednemu pojęciu z powieści Gombrowicza. Utwory inspirowane były hasłami jak "forma", "dojrzałość", "Słowacki" czy "ojczyzna". W jednej z kompozycji wykorzystano słowa autora przez niego wypowiadane - Syrewicz wplótł nagranie z Radia Wolna Europa, na którym Gombrowicz czyta początek "Dzienników".

Kompozycja trafiła w ręce Anny Hop, 24-letniej tancerki. Od sześciu lat pracuje w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej. W ramach czwartej edycji warsztatów choreograficznych "Kreacje" przygotowała do muzyki rozrywkowej z lat 50. etiudę "LAB V". Slapstickowa, zabawna i bezpretensjonalna choreografia wyróżniała się z propozycji młodych twórców. Zapowiada, że w nowym przedstawieniu pojawią się znane z jej wcześniejszej pracy elementy komizmu; będą też różne formy mechaniki scenicznej: bieżnia, taśmociąg.

- Prowadzi mnie muzyka - mówi Anna Hop. - Moje choreografie to ruchowa interpretacja muzyki. Część materiału przygotowuję w domu, na sali baletowej, część na próbie z tancerzami. Mam bazę tańca klasycznego, ale nie posługujemy się czystą klasyką. W spektaklu puenty będą na kółkach - nawet jak odwołujemy się do klasyki, to jest ona przełamana. Swoje spektakle nazwałabym raczej teatrem tańca, tańcem wyrazistym, to forma na pograniczu. Wynika z moich doświadczeń. Brałam udział w projektach edukacyjnych z amatorami. Nie mogłam oczekiwać, że wykonają wymagającą precyzji choreografię. Wyciągałam to, co mieli do zaproponowania, i z tego budowałam kształt spektaklu - dodaje Anna Hop.

Teatr Wielki - Opera Narodowa: "Pupa", balet w jednym akcie, libretto: Klara Syrewicz na motywach Witolda Gombrowicza, choreografia: Anna Hop, muzyka: Stanisław Syrewicz, scenografia i projekcje: Małgorzata Szabłowska, kostiumy: Katarzyna Rott, światła: Maciej Igielski. Występują tancerze Polskiego Baletu Narodowego m.in.: Ana Kipshidze, Aleksandra Liashenko, Ewa Nowak, Viktor Banka, Carlos Mart~n Pérez, Kristóf Szabó, Patryk Walczak. Premiera: 14 lutego, godz. 19. Sala Młynarskiego.