"Bestsellery" sezonu teatralnego 1962/63
Od 1 września ubr. do 30 czerwca br. odbyły się w teatrach całego kraju 404 premiery, w tej liczbie 232 sztuki współczesne i 172 klasyczne. W tym okresie wystawiono 145 polskich sztuk współczesnych i 69 pozycji klasyki polskiej.
- Jak ocenić sezon 1962/63? Na to pytanie odpowiada dyrektor Zespołu do Spraw Teatru Ministerstwa Kultury i Sztuki - Jerzy Jasieński.
- Przede wszystkim podkreślić trzeba przewagę sztuk współczesnych, a wśród nich polskich. Teatry w całym kraju wystawiły w ub. sezonie wiele nie granych dotychczas pozycji z klasyki polskiej i światowej, jak "Koriolan" Szekspira, "Jaśnie pan Nikt" Lope de Vegi, "Circe" Calderona, "Borys Godunow" Puszkina, "Egmont" Goethego, "Rewolwer" Fredry. W repertuarze znalazło się znacznie więcej sztuk o tematyce obyczajowej, a także rozrywkowej. Wystawiono, wiele współczesnych sztuk radzieckich oraz sporo współczesnych sztuk innych krajów socjalistycznych.
- Które przedstawienia można uznać za najwybitniejsze?
- Zaliczyłbym do nich przede wszystkim cztery: "Słowo o Jakubie Szeli" Brunona Jasieńskiego w Teatrze Narodowym, "Trzy siostry" Czechowa w Teatrze Współczesnym, "Fizyków" Dürrenmatta w Teatrze Dramatycznym oraz "Most" Szaniawskiego na Małej Scenie Teatru Narodowego.
Ponadto można wymienić co najmniej tuzin bardzo interesujących inscenizacji: np. "Rewolwer" Fredry w Teatrze Kameralnym, "Brytanik" Racine'a i tryptyk grecki("Agamemnon" Ajschylosa, "Elektra" Eurypidesa i "Żaby" Arystofanesa) w Teatrze Narodowym, a spoza Warszawy - "Ocean" Sztejna, "Przygoda z Vaterlandem" Kruczkowskiego, "Sen" Dostojewskiego, "Major Barbara" Shava - w Krakowie,"Kondukt" Drozdowskiego (Nowa Huta), "Nagi król" Szwarca (Olsztyn), "Wyzwolenie" Wyspiańskiego (Zielona Góra), "Kaukaskie kredowe koło" Brechta, "Historya o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" Mikołaja z Wilkowiecka (Gdańsk), "Noc Listopadowa" Wyspiańskiego (Toruń),"Inkarno" Brandysa (Wrocław).
- Czyje sztuki miały najwięcej premier?
- Na pierwszym miejscu znalazły się sztuki L.Kruczkowskiego. Jego "Przygodę z Vaterlandem" wystawiło 5 teatrów (Kraków, Warszawa, Łódź, Opole, Rzeszów). W planach repertuarowych znajdują się dalsze premiery tej sztuki. Następnie - J. Broszkiewicz. Jego "Skandal w Hellbergu" doczekał się w minionym sezonie nowych premier w Warszawie, Poznaniu i Sosnowcu, "Niepokój przed podróżą" wystawiły teatry w Łodzi, Wrocławiu, Zielonej Górze i Rzeszowie. W ostatnim sezonie odbyło się 5 premier sztuk B. Drozdowskiego: "Kondukt" grany był w Nowej Hucie i stolicy, "Dzwony na wzięcie Francji" - w Szczecinie i Warszawie, a "Ostatni brat" - w Białymstoku. Kilka teatrów grało jednoaktówki S. Mrożka. Komedię J. Jurandota "Dziewiąty sprawiedliwy" wystawiły teatry w Szczecinie, Warszawie, Olsztynie i Bydgoszczy. Sygnalizowane to dalsze premiery tej sztuki.
Realizację sztuk sezonu 1962/63 w większych ośrodkach teatralnych cechował na ogół umiar w reżyserii, odejście od "odkrywczych" inscenizacji, wysunięcie na plan pierwszy aktora. Scenografia była bardziej funkcjonalna, lecz nie rezygnująca z ambicji artystycznych. Natomiast w mniejszych ośrodkach teatralnych objawiła się niespodziewanie większa "odkrywczość" reżyserska, "uwspółcześnianie" za wszelką cenę utworów klasycznych, czyli tzw. nowatorstwo inscenizacji i reżyserii. Zaznaczył się przy tym brak współpracy reżysera i aktora. Rzadko które przedstawienie w teatrach miast mniejszych podkreślało rolę i znaczenie aktora. Tylko niektóre mniejsze ośrodki obroniły się przed tą falą, znajdując złoty środek.
- Jak zapowiada się nowy sezon teatralny?
- Będzie związany z 20-leciem PRL. W przyszłym roku obchodzone będą rocznice: 400-lecia urodzin Szekspira, 100-lecia urodzin Żeromskiego. W tym samym roku przypada też 40-lecie śmierci Lenina. Wytyczy to niewątpliwie założenia repertuarowe naszych teatrów. Repertuar następnego sezonu będzie bardziej zaangażowany w sprawy dnia dzisiejszego, w problematykę współczesnego świata. Znajdzie się w nim więcej sztuk polskich, a także pozycji radzieckich i innych krajów socjalistycznych. Specjalną uwagę zwrócimy na adaptacje powieści związanych z problematyka 20-lecia PRL. Do repertuaru wejdzie też więcej sztuk obyczajowych oraz typu rozrywkowego.
