Pastorałka
Któż nie miał do czynienia z schillerowską "Pastorałką"? Nadal dobrze miewa się na polskich scenach, szczególnie lalkowych. Jak zauważył Czesław Miłosz, "jest dziełem sięgającym w rdzeń polszczyzny jak "Pan Tadeusz"" - pisze Janusz R. Kowalczyk w Rzeczpospolitej.
Postacie, sytuacje, a po części i teksty wzięte zostały przez Leona Schillera z polskiej tradycji kolędniczej i amatorskich widowisk jasełkowych dla wiernych parafian. Mimo stylizacji materii literackiej, by sprostała wymogom profesjonalnej sceny, tajemnica narodzin Zbawiciela - wraz z pobocznymi wątkami biblijno-apokryficznymi - zachowała rozkoszny urok naiwności. I nic w tym złego. W mroźny kolędowy czas odbiorcy znacznie łatwiej jest się poddać błogiej atmosferze radości wszelkiego stworzenia.
Teraz nadarza się okazja, by wziąć do ręki i postudiować pięknie wydany tom, o pełnym tytule: "Pastorałka. Misterium ludowe wukładzie Leona Schillera. Muzyka Leona Schillera i Jana Maklakiewicza". Jest to reprint wydania Instytutu Teatrów Ludowych (Warszawa 1931), wzbogacony o współczesny suplement. Całość obejmuje oryginały tekstu i muzyki (stron: 208 i 104) oraz blisko stustronicową wklejkę z posłowiem prof. Jerzego Timoszewicza i opracowaniem Marii Dworakowskiej ""Pastorałka" w teatrze, radiu i telewizji 1922 - 2004".
Kredowy papier suplementu nie tylko ułatwia czytanie, ale też znakomicie eksponuje najdrobniejsze szczegóły czarno-białych fotografii, które przybliżają subtelności scenografii, kostiumów, aktorskich póz, gestów, niekiedy i mimiki. Słowem - charakter i bogactwo zatrzymanych w kadrze inscenizacji.
Ten tom to nie tylko ozdoba domowego księgozbioru. Będzie się doń wracać.
Leon Schiller, Pastorałka, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, słowo/obraz terytoria, Warszawa-Gdańsk 2005.
