Artykuły

Dziś w Staatstheater Braunschweig prapremiera spektaklu "M(other) Courage" w reżyserii Marty Górnickiej. Spektakl jest częścią tryptyku, który zapoczątkował performans "Matka Courage będzie milczeć. Chór na czas wojny" z udziałem 60-osobowego chóru matek i dzieci pochodzenia żydowskiego i arabskiego oraz izraelskich żołnierzy-tancerzy.

Jego premiera odbyła się 13 grudnia 2014 roku w przestrzeniach Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Tel Avivie. Performans inaugurował promocję polskiego teatru za granicą związaną z obchodami 250-lecia teatru publicznego w Polsce. Kolejna odsłona tryptyku powstanie w TR Warszawa i w paryskim Teatrze Nanterre-Amandiere w 2016 roku.

W MATCE COURAGE ustanawia się obsceniczny chór publiczny. Obsceniczny, bo udzielający głosu tym, którzy powinni być niemi: matkom, imigrantom i dzieciom. I jest to głos generacji konfliktu w NIEMCZECH i EUROPIE. EUROPIE szaleństwa neonacjonalistycznego języka, konfliktów, uprzedzeń, lęku i przemocy. CHÓR pyta o zrozumiały strach i irracjonalny lęk; o obcych, o uchodźców w Niemczech i w Europie; o rzeczywistość pełną przemocy i absurdu; o brutalne ścieranie się postaw ludzkich.

Strzępy marszy wojskowych (Wenn die Soldaten), piosenek o miłości, cytaty z "Matki Courage" czy "Fatzera" staja się drogowskazami rozmaitych kierunków. Teksty z gazet, Jelinek, Heinera Mullera, Habermasa, teksty socjologiczne, wyliczanki dziecięce, pieśni Schuberta, cytaty z Biblii, narodowa klasyka oraz fragmenty nazistowskich marszy: CHÓR używa ich, żeby pytać o to co z tymi, którzy nie mają siły na rzeczywistość we współczesnej Europie? W Niemczech? Czym jest ich rzeczywistość? Co jest fantazmatem, a co realnością? Gdzie jest "prawda"? Nie ma historii poza wojną - mówi Brecht. Wobec kogo się toczy wojna dzisiaj?

Marta Górnicka: MATKA to dla mnie cała konstelacja różnych możliwości, które uruchamiam na scenie: kobieta, mężczyzna, głos komputera, Niemcy, Europa, Merkel. I wreszcie Matka, czyli M(other). Jej dzieci to dzisiaj imigranci, Żydzi, Arabowie, psy, homoseksualiści, nieme Katarzynki. Wszyscy wykluczeni. Wszyscy, którzy próbują być Courage. I którzy nie mają już siły na rzeczywistość. Którzy się nie opłacają. Dla Nikogo. Ale wołają "MATKO!". Ale to także "wyrodne" dzieci, nacjonaliści, agresywni kibole. Czy wóz Matki może pomieścić dziś te miliony dzieci? MATKA płacze nad swoim dzieckiem-narodem, które znów popełnia błędy, nigdy nie jest doskonałe. Ale ponownie rodzi kolejnego syna, córkę, którego posyła na wojnę.Dla mnie MUTTER to wehikuł poprzez który próbuje opowiadać o brutalności dzisiejszego świata, o tym jak bardzo nieludzki potrafi być człowiek, jak historia zatacza koło. I wreszcie NIEMCY jako matka. NARÓD w środku EUROPY. To wielkie ciało leżące w środku Europy. Replikujące się ciało-NARÓD.

***

M(other) Courage

tlumaczenie niemieckie Andreas Volk

koncept, libretto, reżyseria Marta Górnicka

partytura: Wojtek Blecharz

choreografia: Anna Godowska

koncept scenograficzny: Robert Rumas

realizacja sceniczna i kostiumy: Katharina Lackman

dramaturgia: Katrin Breschke

udział biorą: Sandra Bezler, Pauline Kästner, Aleksandra Kuntze, Magdalena Lohmann, Brigitte Middlemiss, Klara-Felicitas Räthel, Anna Roskinski, Julia Schäfle, Mattias Schamberger, Undine Schönfeld, Waltraut Siemann, Martina Struppek, Maik Teßmann, Christophe Vetter, Andreas Vögler, Julia Weidner, Ingeborg Wender, Rika Weniger, Ulla Winter, Nadine Wolfarth