Artykuły

Retransmisja przepięknego baletu George'a Balanchine'a, inspirowanego blaskiem drogocennych kamieni na nowojorskich wystawach jubilerskich, to kolejna propozycja Teatru Bolszoj dla widzów na całym świecie. "Klejnoty" ponownie zobaczymy w polskich kinach 8 listopada.

Wzorem nowojorskiej Met Teatr Bolszoj transmituje i retransmituje na cały świat swoje spektakle baletowe. Dzięki przekazowi satelitarnemu baletomani w kinach mogą podziwiać ekspresję, technikę i talenty rosyjskich artystów w choreografiach Grigorowicza, Petipy, Ratmańskiego, a także twórców zachodnich, jak Neumeier czy Maillot. Teraz przypomnimy afabularne, a za to maksymalnie skupione na wirtuozerii tancerzy "Klejnoty" Balanchine'a.

George Balanchine (1904-1983) to jeden z najważniejszych choreografów XX wieku. Uważa się go za ojca baletu amerykańskiego. Urodził się w Petersburgu, od 1934 roku stale przebywał w Nowym Jorku. Założyciel słynnego zespołu New York City Ballet. Wypracował własną odmianę tańca klasycznego i widowiska baletowego bez treści literackich, opartego na ścisłej relacji między tańcem a muzyką.

Powstałe w 1967 roku "Klejnoty" to sztandarowy przykład baletu neoklasycznego. Balanchine stworzył przedstawienie bez fabuły; pokazał w nim różne style tańca, przyrównując je do różnych kamieni szlachetnych. Szmaragdy symbolizują pełną romantyzmu francuską szkołę tańca, rubiny - przesiąkniętą tradycją musicalową szkołę amerykańską, brylanty - skupiającą się na czystej wirtuozerii wykonania klasyczną szkołę rosyjską. Balanchine na pomysł przygotowania "Klejnotów" wpadł podobno podczas oglądania pełnych przepychu wystaw sklepów jubilerskich przy nowojorskiej Piątej Alei. Balet ten jest rzadko wystawiany poza granicami USA, ponieważ THE GEORGE BALANCHINE TRUST pilnie strzeże praw autorskich do niego. Moskiewski Teatr Bolszoj jest jedną z nielicznych scen na świecie posiadającą "Klejnoty" w repertuarze.

"Klejnoty" są kwintesencją stylu Balanchine'a, który w swoich choreografiach stawiał na piękno i precyzję tańca idealnie zespolonych z muzyką. Stąd dobór kompozycji różnych autorów. Co zaskakujące, do części pierwszej, reprezentującej balet w jego romantycznym kształcie, choreograf nie sięgnął do raczej błahej baletowej muzyki z tamtych czasów (byłoby to sprzeczne z jego podejściem do wartości muzyki w balecie), ale do utworów Gabriela Fauré. Część "amerykańską" oczywiście Balanchine ułożył do kompozycji Igora Strawińskiego, a "carską", nawiązującą do wielkich baletów rosyjskich - do muzyki Czajkowskiego, którego czcił i z którym odczuwał szczególną łączność duchową. Styl poszczególnych części podkreślają też kostiumy: tzw. romantyczne paczki (tiulowe długie suknie) w "Szmaragdach", czerwone baletowe tuniczki w "Rubinach" i klasyczne krótkie paczki w "Brylantach".

***

8 listopada br. godz. 15.45

Więcej na: www.nazywowkinach.pl

https://www.facebook.com/nazywowkinach

W Polsce retransmisję można obejrzeć:

8 listopada

Katowice, kino Rialto

Konin, kino Oskard

Kraków, kino ARS

Łódź, kino Szpulka ŁDK

Warszawa, kino Praha

Wrocław, kino Nowe Horyzonty

22 listopada | Limanowa, kino Klaps

17 stycznia | Łuków, kino Łuków

Przedstawienie trwa około 2 godzin i 5 minut.

***

George Balanchine

Amerykański choreograf pochodzenia gruzińskiego. Karierę jako tancerz i choreograf zaczął w Petersburgu, ale najbardziej skrzydła rozwinął w Baletach Rosyjskich Diagilewa pod koniec ich istnienia. Stworzył tam m.in.: balety "Syn marnotrawny" i "Apollon musagte", a także pierwszy balet abstrakcyjny "Mozartiana" do muzyki Piotra Czajkowskiego. Twórca amerykańskiego baletu i słynnego zespołu New York City Ballet. W roku 1933 spotkał w Londynie Amerykanina Lincolna Kirsteina, który zamierzał założyć w USA niezależny zespół baletowy. Balanchine przekonał go do założenia w roku 1934 szkoły baletowej School of American Ballet, która dała początek profesjonalnemu baletowi w USA. Na tę okazję Balanchine stworzył "Serenadę", swój pierwszy amerykański neoklasyczny balet. Balanchine w swoim amerykańskim okresie na piedestale postawił kobietę - wysoką, smukłą, długonogą tancerkę, której idealne proporcje ciała wraz z jego własnym neoklasycznym ułożeniem rąk i głowy niemalże unoszą ją z ziemi. Styl neoklasyczny charakteryzuje takie właśnie, większe niż w balecie klasycznym wydłużenie sylwetki, uniesione nad głową ręce mają niemal zawsze kształt "uwysmuklony", a nie zaokrąglony.

Gabriel Fauré (1845-1924), Igor Strawiński (1882-1971), Piotr Czajkowski (1840-1893) / George Balanchine (1904-1983)

***

JEWELS

KLEJNOTY

Balet w trzech częściach (1967)

Premiera niniejszej inscenizacji na scenie Bolszoj: 5 maja 2012

Retransmisja HD przedstawienia nagranego na żywo w dniu 19 stycznia 2014:

8 listopada 2015 | niedziela | 15:45

Obsada:

Szmaragdy: Iwan Aleksiejew, Władisław Łantratow, Anastazja Staszkiewicz, Anna Tichomirowa

Rubiny: Jekaterina Krysanowa, Wiaczesław Łopatin, Jekaterina Szypulina

Brylanty: Olga Smirnowa, Siemion Czudin

Pierwsi tancerze, soliści, koryfeje i zespół baletowy oraz orkiestra Teatru Bolszoj

Realizatorzy:

Paweł Sorokin - dyrygent

George Balanchine - choreografia

Alona Pikałowa - scenografia

Elena Zajcewa - kostiumy