Artykuły

Rozpoczyna się 23. edycja najbardziej prestiżowych nagród kulturalnych w Polsce, przyznawanych nieprzerwanie już od 23 lat.

Nagrody w poszczególnych kategoriach przyznawane są na podstawie wskazań krytyków w sześciu dziedzinach: film, teatr, sztuki wizualne, literatura, muzyka poważna, muzyka popularna. Wyróżniają one utalentowanych, młodych twórców, którzy swoją działalnością w danym roku wywarli niekwestionowany wpływ na polską kulturę wychodząc przed szereg i tworząc nowe trendy, będąc najlepszymi ambasadorami Polski w świecie. Nagroda specjalna, jaką jest Kreator Kultury, trafia w ręce wybitnych twórców, za szczególne osiągnięcia w popularyzacji polskiej kultury.

***

Nominacje w kategorii FILM:

Karolina Bielawska

"Autorka łączy świetne opanowanie warsztatu dokumentalnego z głębokim zrozumieniem wymogów moralnych tego zawodu, poczuciem odpowiedzialności za bohatera dokumentu, czyli autentycznego człowieka." Bożena Janicka

Kuba Czekaj

"Niemający nic wspólnego z realizmem błyskotliwy komiksowy debiut "Baby Bump" to objawienie nowej indywidualności reżyserskiej, pełnej wigoru i inwencji" Tadeusz Sobolewski

Magnus Von Horn

"Popis wnikliwej obserwacji i drążenia problemu trudności młodych ludzi we wzajemnej komunikacji" prof. Tadeusz Lubelski.

***

Nominacje w kategorii TEATR:

Dominika Knapik

"Za nadawanie za pomocą swoich choreografii niepowtarzalnego charakteru i siły wyrazu spektaklom najciekawszych młodych reżyserów i reżyserek; za to, że uczy ciała myśleć, a myśli - poruszać się" - pisała w uzasadnieniu tej nominacji Anna R. Burzyńska. Zaś Mike Urbaniak argumentował: "Za udowodnienie, że ruch może wprawiać teatr w ruch z siłą, jakiej nieraz brakuje słowu". Krytycy docenili Dominikę Knapik głównie za jej pracę w teatrze dramatycznym, choreografie do spektakli, m.in. także nominowanej w tym roku do Paszportu POLITYKI reżyserki Eweliny Marciniak ("Amatorki" i "Portret damy" z gdańskiego Teatru Wybrzeże oraz "Morfinę" z katowickiego Śląskiego), Igi Gańczarczyk czy Anny Smolar.

Ewelina Marciniak

Reżyserka wyrazista, pracowita i już często nagradzana. Właśnie rozwój i pracowitość docenili krytycy zgłaszający Ewelinę Marciniak do Paszportów POLITYKI. "Do świetnego opanowania warsztatu, umiejętności efektownego montowania widowisk, wprawiania ich w harmonijny rytm dołożyła coraz większy rozmach interpretacyjny i coraz lepszą pracę z aktorem, pozwalającą na tworzenie niemechanicznych, złożonych psychologicznie ról" - uzasadniał nominację dla reżyserki Jacek Sieradzki. Mike Urbaniak dodatkowo podkreślał wagę tematu kobiecości w spektaklach Marciniak: "Za nieprawdopodobną pracowitość, brawurowe przejęcie dużych scen w największych polskich teatrach i intensywne eksplorowanie w męskim świecie tematu kobiet". A Łukasz Drewniak zwracał uwagę na jej temperament rewolucjonistki: "Nadaje nowe znaczenie hasłu przekroczenie w poszukiwaniach teatralnych: przekroczenie tabu, konwencji, ciała i bohatera". Do najnowszej realizacji - "Śmierci i dziewczyny" Elfriede Jelinek z wrocławskiego Polskiego - zatrudniła parę aktorów porno, czym wzbudziła protesty polityków i organizacji religijnych.

Justyna Wasilewska

"Najbardziej charyzmatyczna aktorka swojego pokolenia, od której nie można oderwać wzroku, gdy pojawia się na scenie" - pisał w uzasadnieniu nominacji dla Justyny Wasilewskiej Jacek Kopciński, doceniając szczególnie jej najnowsze role, w spektaklach Grzegorza Jarzyny w TR Warszawa: zafascynowaną gwiazdą teatru młodziutką Talię w "Drugiej kobiecie" według filmu Johna Cassavetesa i owładniętą religijną manią nastoletnią Lidkę w "Męczennikach" - "o wiele ciekawszą, głębszą, bardziej tajemniczą i odważną niż jej niemiecki odpowiednik z dramatu Mariusa von Mayenburga". "Każdą z nich rządzi wielka pasja i niezłomność" - mówiła o swoich bohaterkach. Tak samo widzą Wasilewską krytycy. "Za wewnętrzny niepokój i odwagę chodzenia na całość" - uzasadniał nominację dla aktorki Jacek Wakar.

***

Nominacje w kategorii SZTUKI WIZUALNE:

Tymek Borowski

"Za nowatorskie podejście do sztuki i przedefiniowanie roli artysty we współczesnym społeczeństwie." Karolina Plinta

Piotr Łakomy

"To artysta, który wyjątkowo twórczo rozwija swój kod wypowiedzi, pozornie zimny i minimalistyczny, jednak zapadający mocno w pamięć." Grzegorz Borkowski

Honorata Martin

"w krótkim czasie zapracowała na miano artystycznej rewelacji roku, a może i ostatnich kilku lat. () Jej działania udowodniły, że w sztuce ciągle najważniejsze są nonkonformizm, szczerość i indywidualny (co nie znaczy egoistyczny) punkt widzenia." Jakub Banasiak

***

Nominacje w kategorii LITERATURA:

Weronika Murek

"Ledwie sto stron z kawałkiem - ale jakich! Uprawa roślin... uderza dojrzałością, nietuzinkową wyobraźnią, językową wrażliwością, pełną kontrolą nad słowem, zdaniem, akapitem. Na deser dostajemy absurdalny czarny humor, który nie tyle śmieszy, ile bardzo niepokoi. W mojej opinii to debiut roku". Piotr Kofta

Andrzej Muszyński

"Za stworzenie bujnego świata na skraju realności i onirycznej baśni. A także idealnie do niego dostosowanego, równie oszalałego i intensywnego gąszczu literackiego języka." Zofia Król

Łukasz Orbitowski

"Za doskonałe połączenie powieści inicjacyjnej, psychologicznej i obyczajowej, ale i - co tak naprawdę najistotniejsze - precyzyjne, poruszające i zapadające w pamięć studium zła." Bernadetta Darska

***

Nominacje w kategorii MUZYKA POWAŻNA:

Krzysztof Książek

"Za muzykalność, wizjonerskie brzmienia, osobistego Chopina, malarskie słyszenie mazurków i wyczucie ich stylu." Anna S. Dębowska

Barbara Kinga Majewska

"Za odkrywcze poszukiwania oraz za zjawiskowe interpretacje." Adam Rozlach

Marcin Świątkiewicz

"Kreuje muzykę jako żywą tkankę, wielowarstwową i śpiewną, naturalnie ruchliwą, pozwalającą słuchaczowi całkowicie zapomnieć o mechaniczności, z jaką nader często kojarzy się klawesyn." Jakub Puchalski

***

Nominacje w kategorii MUZYKA POPULARNA:

Błażej Król

"To utalentowany kompozytor, który swobodnie porusza się między muzyką instrumentalną a elektroniczną. To również jeden z najlepszych tekściarzy młodego pokolenia: imponuje doborem słów, swobodą wyrazu i łatwością, z jaką buduje klimat swoich piosenek." Agnieszka Szydłowska

Raphael Rogiński

"Jeden z najoryginalniejszych polskich gitarzystów, budujący własny język w dialogu z muzyką źródeł (żydowską, bliskowschodnią, słowiańską, amerykańską), Bachem i Coltrane'em oraz w oparciu o trans, skupienie i surowość." Piotr Lewandowski

Kuba Ziołek

"Centralna, hiperaktywna postać najciekawszej dziś sceny polskiej muzyki niezależnej, wykuwającej własną ekspresję na przecięciu folku, elektroniki, improwizacji, noise i psychodelii." Rafał Księżyk

***

Paszporty POLITYKI co roku udowadniają, że ponad wszelkimi podziałami redakcyjnymi porozumienie w dziedzinie kultury jest możliwe. Krytycy z różnych redakcji i instytucji kultury wytypowali, jak co roku, w każdej kategorii artystów, których osiągnięcia uznali za ważne.

Laureatów wybranych przez Kapitułę poznamy podczas uroczystej Gali, która odbędzie się w dniu 12 stycznia 2016 roku w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie, transmitowanej w Programie Drugim Telewizji Polskiej.

***

Oni nominowali:

Anna R. Burzyńska (UJ, "Didaskalia"), Łukasz Drewniak (Teatralny.pl, TVP Kultura), Jacek Kopciński ("Teatr"), Wojciech Majcherek (TVP Kultura), Witold Mrozek ("Gazeta Wyborcza"), Jacek Sieradzki ("Dialog"), Paweł Soszyński (Dwutygodnik.com), Izabela Szymańska ("Gazeta Wyborcza", blog Let's Dance), Mikę Urbaniak ("Wysokie Obcasy"), Jacek Wakar (Polskie Radio Dwójka, "Dziennik. Gazeta Prawna").

***

Ponadto zgłoszeni zostali:

Katarzyna Borkowska (scenografka), Michał Borczuch (reżyser), Michał Buszewicz (dramaturg), Chłopcy Kontra Basia (zespół muzyczny), Jacek Głomb (dyrektor Teatru im. Modrzejewskiej w Legnicy), Aneta Groszyńska (reżyserka), Krzysztof Kaliski (kompozytor, muzyk), Julia Kijowska (aktorka), Joanna Leśnierowska (performerka, choreografka, kuratorka projektu Stary Browar Nowy Taniec), Agata Maszkiewicz (performerka, choreografka), Krzysztof Mieszkowski (dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu), Adam Orzechowski (dyrektor Teatru Wybrzeże w Gdańsku), Paweł Passini (reżyser), Weronika Pełczyńska (tancerka, choreografka), Malina Prześluga (dramatopisarka), Yana Ross (reżyserka), Jan Sobolewski (aktor), Cezary Tomaszewski (reżyser), Aleksandra Wasilkowska (scenografka), Wojtek Ziemilski (reżyser).