Artykuły

Sztukę Julii Holewińskiej, finalistkę Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej (2013), na legnickiej scenie reżyseruje Alina Moś-Kerger. Premierę na Scenie Gadzickiego zaplanowano na 5 marca.

"Kobieta, żona, artystka, matka, Żydówka, Polka, radna Warszawy, kochanka, ateistka, wdowa, gorszycielka, ponoć piękność". Tak pisano o Irenie Krzywickiej - pisarce, działaczce społecznej i skandalistce, towarzyszce skamandrytów, gwieździe kawiarni "Ziemiańska" i kochance Boya-Żeleńskiego. Gdy w 1933 r. ukazała się jej "Pierwsza krew" krytycy zarzucali jej, że wymachuje majtkami jak sztandarem. Na lata przyczepiono jej łatkę skandalistki, która pisze tylko o seksie.

"Tak bym chciała być dobrego zdania o kobietach! Są zdolne, mają zdrową energię życia. Cóż, kiedy wciąż jeszcze takie niedorosłe i takie tchórzliwe, takie nieporadne i takie posłuszne. Kiedy to minie? Za dziesięć lat? Za dwadzieścia? Dajcie znać, kiedy się będzie można z wami porozumieć" - pisała Krzywicka.

- Po lekturze jej biografii mam jednak nieodparte wrażenie, że w postawie pisarki więcej było prowokacji, niż chęci porozumienia się z kobietami. Była skandalizującą celebrytką swojej epoki, ale nie mam pewności, czy my współczesne potrafiłybyśmy się z nią dogadać. Choć chciałybyśmy tego - zauważa reżyserka Alina Moś-Kerger (na zdjęciu).

Wbrew intuicji "Krzywicka/Krew" Julii Holewińskiej, najmłodszej w historii laureatki Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej (za "Ciała obce" w 2010 r.), która premierę miała w Teatrze Polskiego Radia w 2014 roku, nie jest biografią pisarki. Sześć bardzo różnych bohaterek tej opowieści zmaga się ze swoją kobiecością poddaną wpływom rodziny, religii, historii i polityki. Wszystkie walczą o swoją tożsamość i podmiotowość. Nie chcą poddać się stereotypom wyznaczonym przez społeczeństwo, co czyni ich życie nieznośnym. Poznajemy ich dorastanie, dojrzewanie, seksualność.

- Bohaterki sztuki przeżywają sytuacje, które mogły być udziałem pisarki. Każda z nich wywołuje i prowokuje jednak reakcje ambiwalentne. Podczas prób zastanawiamy się często, jak my - współczesne kobiety - zachowały byśmy się w różnych sytuacjach ekstremalnych. Jak to się dzieje, że od czasów Krzywickiej minęło niemal sto lat, a my podnosimy te same sprawy. Co więcej, czasami musimy je wręcz manifestować, tak jak np. aktywistki ukraińskiego Femenu, by nas dostrzeżono. Wraz z aktorkami śmiejemy się, że ideałem byłoby, aby nasza realizacja była ostatnim spektaklem tego rodzaju. Z gorzką świadomością, że tak nie będzie - dodaje Alina Moś-Kerger, w której reżyserskim dorobku są m.in.: "Ony" Marty Guśniowskiej (2014), "Jeśli pragniesz kobiety, to ją porwij" Anny Burzyńskiej (2013), autorska i zrealizowana w śląskiej gwarze "Rajcula warzy" (2014), a także spektakle muzyczne "Gwiazda" (2014) oraz "Karin Stanek" (2013).

Chorzowska reżyserka jest laureatką Czytelni Kontrrewolucyjnej (2013), konkursu dla młodych reżyserów, w którego finale na legnickiej Scenie Gadzickiego w formie inscenizowanego czytania zaprezentowała uwspółcześnioną wersję "Domu kobiet" Zofii Nałkowskiej.

- To wtedy poznałam się z legnickimi aktorkami i cieszę się, że mogłam wrócić do współpracy z nimi. Jest między nami chemia - śmieje się reżyserka, dla której "Krzywicka/Krew" będzie drugim podejściem do realizacji sztuk Julii Holewińskiej po wystawionej przed rokiem na scenie Teatru Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim "Rewolucji balonowej". - Było mi bardzo miło, że to sama autorka przesłała mi tekst swojej sztuki. Zaufała mi powierzając sceniczną realizację swojej opowieści.

Na legnickiej scenie powstaje wyjątkowo kobiecy spektakl. Zarówno z uwagi na treść, autorkę oraz reżyserkę, ale też skład ekipy realizującej przedstawienie. Sześć bohaterek grają: Magda Biegańska, Katarzyna Dworak, Gabriela Fabian, Joanna Gonschorek, Zuza Motorniuk i Magda Skiba.

Scenografia jest dziełem Małgorzaty Bulandy, kostiumy Magdaleny Jasilkowskiej, muzyka Marty Kleszcz, zaś ruch sceniczny Katarzyny Kostrzewy.