Co pozostaje po aktorze?
Henryk Szwajcer spędził na scenie 60 lat. Był reżyserem, scenarzystą, aktorem, twórcą estradowym i kabaretowym. Na podstawie jego książki Uśmiech zza kulis powstał kameralny spektakl zrealizowany w ramach akcji „Dotknij Teatru".
Scenariusz napisała Małgorzata Warzecha. — Tematem tegorocznej edycji Dotknij Teatru jest „I/granie", a więc też rozrywka, kabaret. Akurat mija stulecie urodzin Henryka Szwajcera i dziesięciolecie jego śmierci. Pomyślałam, że warto przybliżyć widzom tę zapomnianą postać — wyjaśnia. Życie jak kabaret to połączenie wieczoru wspomnieniowego i gawędy teatralnej z minikoncertem. O Szwajcerze rozmawiał z Warzechą Przemysław Dąbrowski, aktor Teatru Nowego.
Szwajcer debiutował w 1933 roku w łódzkim Teatrze Popularnym, który miał dwie siedziby — przy ul. Ogrodowej i w świetlicy robotniczej przy Piotrkowskiej. — Czasami kończył grać w pierwszym akcie jakiejś sztuki przy Piotrkowskiej, wsiadał w dorożkę i pędził na Ogrodową, żeby tam, w innym spektaklu, wejść na scenę w akcie trzecim — mówił Dąbrowski.
W tajemnicy przed dyrektorem Teatru Popularnego zaczął występować w teatrze ogródkowym Jar. W lżejszym repertuarze świetnie się odnalazł. Tuż po wojnie zaprzyjaźnił się z Adolfem Dymszą, z którym założył kabaret Gong. W 1948 roku Szwajcer związał się z działającym przy ul. Zachodniej teatrem Osa, był jego dyrektorem administracyjnym. To tu swoją ostatnią rolę zagrał Józef Węgrzyn. Szwajcer występował też w Teatrze Satyryków i był twórcą kabaretu Katarynka. Grywał w filmach — zadebiutował w Zakazanych piosenkach Leonarda Buczkowskiego według scenariusza Ludwika Starskiego, niewielką rolą Żyda ukrywającego się w przed Niemcami.
Małgorzata Warzecha poznała go w latach 80. — Z zespołem audycji Wesoły autobus wyjechaliśmy do USA i Kanady. Amerykański menedżer zasugerował, żeby dołączył do nas Szwajcer — opowiada.
W Domu Literatury w międzywojenny klimat wprowadzały piosenki w wykonaniu Przemysława Dąbrowskiego, mezzosopranistki Anny Wereckiej i Adama Rymarza (m.in. Co nam zostało z tych lat z repertuaru Mieczysława Fogga, Miłość ci wszystko wybaczy i Na pierwszy znak Hanki Ordonówny). Nowe aranżacje przygotowała Lena Ledoff.
Opowieści o Szwajcerze ilustrowane były fotografiami i fragmentami nagrań — Małgorzata Warzecha sięgnęła do archiwum rodzinnego aktora, wykorzystała też materiały realizowane w TVP Łódź i fragmenty audycji Portret Aktora wyemitowanej na antenie Radia Łódź.
Życie jak kabaret kończy pytanie: „Cóż pozostaje po aktorze? Trochę fotografii, plakaty, stare programy, recenzje, wywiady... Pamięć o aktorze trwa zwykle jedno pokolenie". Jest szansa, że spektakl będzie można jeszcze obejrzeć na Letniej Scenie Domu Literatury, w wakacje.
Ogólnopolska akcja Dotknij Teatru trwa do 3 kwietnia. Dla łodzian przygotowano 84 bezpłatne wydarzenia — spektakle, warsztaty, performance i koncert. W Domu Literatury można dziś obejrzeć spektakl Agata szuka pracy w reżyserii Adama Mortasa, w ŁDK-u młodzi twórcy Teatru ReForma zinterpretują naturalistyczny dramat Strindberga Panna Julia, a Teatr Chorea zaprasza na Szczelinę na podstawie Zanikam Arnego Lygre'a i poezji Rumiego. Na niektóre wydarzenia są jeszcze wolne miejsca.
