Artykuły

List wystosowany w imieniu inicjatorów Kongresu Kultury w sprawie Teatru Polskiego i złych praktyk administrowania kulturą w Polsce.

"Solidaryzujemy się z protestem pracowników Teatru Polskiego we Wrocławiu, podjętym przeciw niszczeniu dorobku i przyszłości Teatru i po raz kolejny protestujemy przeciw złym praktykom administrowania kulturą.

Nowego dyrektora teatru, aktora bez doświadczenia w zarządzaniu teatrem publicznym, uznanego w prawomocnym wyroku winnym braku rzetelności wobec dobra wspólnego, wskazali przedstawiciele władz samorządowych i ministerstwa kultury. Decyzja ta zapadła w konkursie o podejrzanym przebiegu, wbrew opiniom artystów związanych z tą sceną i sporej części środowiska teatralnego. Aroganccy i niekompetentni decydenci zignorowali dorobek i przyszłość jednego z najlepszych teatrów w Polsce, obnażając patologiczne mechanizmy rządzące relacjami między kulturą i władzą. Ich ofiarą pada teraz Teatr Polski, ale przykładów złej woli, lekceważenia, a nawet rujnowania i represjonowania instytucji kultury w Polsce, jest znacznie więcej.

Stan publicznych instytucji kultury zależy w dużej mierze od dobrej bądź złej woli decydentów, a nie precyzyjnych regulacji wyznaczających zakres autonomii menadżerów instytucji kultury wobec władz państwowych i samorządowych oraz jasno zdefiniowanych obowiązków urzędów nadzorujących wydawanie publicznych pieniędzy. Do dziś nie uporaliśmy się z tym dziedzictwem PRL. W efekcie rozwój życia kulturalnego w Polsce hamują: rozpowszechniona, mniej lub bardziej jawna cenzura, obsadzanie instytucji kultury, nierzadko w pozorowanych konkursach, bez dbałości o kryteria merytoryczne, nepotyzm, a także utrudnianie działalności, choćby przez odmowę wystarczającego finansowania tym instytucjom, które chcą zachować niezależność. Nader często bowiem politycy wszystkich szczebli uważają kulturę za część orszaku władzy, a nie za jedną z fundamentalnych dziedzin życia społecznego, która by istnieć, musi zachowywać autonomię.

Mimo tych przeszkód kultura w Polsce obfituje w doniosłe dokonania, co dowodzi jej siły oraz gotowości społeczeństwa, by w niej uczestniczyć i za jej pośrednictwem rozpoznawać problemy własne i świata. Bez tego społecznego wsparcia kultura od dawna byłaby już nieistotna w Polsce i niezauważana poza jej granicami.

Świadomi wspólnych interesów wszystkich uczestników kultury, jej odbiorców, twórców i menedżerów, widzimy pilną potrzebę uregulowania relacji między władzą i kulturą. Powinniśmy we wszystkich środowiskach zainteresowanych życiem kulturalnym w Polsce rozpocząć prace nad kodeksem dobrych praktyk regulujących ustawowo sytuację publicznych instytucji kultury. Zbliżający się Kongres Kultury jest dobrą okazją, by taką pracę zacząć.

W imieniu inicjatorów Kongresu Kultury

Edwin Bendyk, dziennikarz, Obywatele Kultury, Warszawa

Marek Beylin, dziennikarz, Obywatele Kultury, Warszawa

Marcin Bortkiewicz, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Ryszard Brylski, Gildia Reżyserów Polskich, Łódź

Beata Chmiel, menedżerka kultury, Obywatele Kultury, Warszawa

Sebastian Cichocki, kurator, Warszawa

Magdalena Cielecka, aktorka, Warszawa

Anna Czekanowicz, menedżerka kultury, Obywatele Kultury, Gdańsk

Przemysław Czapliński, profesor literatury współczesnej, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań

Sławomir Fabicki, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Wojciech Gilewicz, artysta, Warszawa/Nowy Jork

Wojciech Gorczyca, dyrektor naczelny TR Warszawa

Piotr Gruszczyński, dramaturg, Warszawa

Mariusz Grzegorzek, reżyser, rektor PWSFTviT w Łodzi, Gildia Reżyserów Polskich

Agnieszka Holland, reżyserka, Obywatele Kultury, Warszawa

Anna Hryniewiecka, menedżerka kultury. Poznań

Mikołaj Iwański, ekonomista, wykładowca Akademii Sztuki, Poznań

Grzegorz Jarzyna, dyrektor artystyczny TR Warszawa

Wojciech Kalarus, aktor, Warszawa

Jan Kidawa-Błoński, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Joanna Kiliszek, historyczka sztuki, Warszawa/Berlin

Katarzyna Klimkiewicz, reżyserka Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Krzysztof Knittel, kompozytor, Obywatele Kultury, Warszawa

Jan Komasa, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Bartek Konopka, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Manifa Warszawa

Bodo Kox, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Borys Lankosz, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Magdalena Lankosz, krytyczka filmowa, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Rafael Lewandowski, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Jarosław Lipszyc, prezes Fundacji Nowoczesna Polska, Obywatele Kultury, Warszawa

Magdalena Łazarkiewicz, reżyserka, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Paweł Łysak, reżyser teatralny, dyrektor Teatru Powszechnego, Obywatele Kultury, Warszawa

Filip Marczewski, reżyser, scenarzysta, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Michał Merczyński, menedżer kultury, Festiwal Malta, Poznań

Dorota Monkiewicz, kuratorka, Obywatele Kultury, Wrocław

Maciej Nowak, dyrektor artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu, Obywatele Kultury

Anna Osmólska-Mętrak, tłumaczka, Uniwersytet Warszawski

Maja Ostaszewska, aktorka, Warszawa

Adrian Panek, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Jacek Poniedziałek, aktor, Warszawa

Paweł Pawlikowski, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Roman Pawłowski, publicysta , zastępca dyrektora artystycznego TR Warszawa

Maciej Pieprzyca, reżyser, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Bartek Remisko, menedżer kultury, Residency Unlimited, Nowy Jork

Łukasz Ronduda, kurator, krytyk sztuki i reżyser filmowy, Warszawa

Anda Rottenberg, historyczka i krytyk sztuki, Warszawa

Paulina Rymkiewicz-Kalinowska, menadżerka kultury, Obywatele Kultury, Warszawa

Wojciech Smarzowski, reżyser, Warszawa

Magdalena Sroka, menedżerka kultury, Obywatele Kultury, Warszawa

Beata Stasińska, wydawczyni, Obywatele Kultury, Warszawa

Sergiusz Sterna-Wachowiak, poeta i tłumacz, prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Poznań

Jarosław Suchan, kurator, Obywatel Kultury, Łódź

Małgorzata Szczęśniak, scenografka, Warszawa

Kuba Szreder, socjolog i kurator sztuki, Warszawa

Paweł Sztarbowski, filozof, dyrektor artystyczny Teatru Powszechnego, Warszawa

Małgorzata Szumowska, reżyserka, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Waldemar Tatarczuk, dyrektor Galerii Labirynt, Lublin

Katarzyna Tórz, programerka festiwalu, Poznań/Warszawa

Krzysztof Warlikowski, reżyser teatralny, dyrektor Nowego Teatru, Warszawa

Monika Weychert Waluszko kuratorka i kulturoznawczyni, Warszawa

Mateusz Węgrzyn, rzecznik prasowy Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera, Warszawa

Romuald Wicza-Pokojski. reżyser i dramaturg, dyrektor Miejskiego Teatru Miniatura w Gdańsku

Michal Zadara, reżyser teatralny, Obywatele Kultury, Warszawa

Janusz Zaorski, reżyser, Gildia Reżyserów Polskich, Warszawa

Andrzej Ziemba, pracownik naukowy, Obywatele Nauki, Warszawa

Maria Zmarz-Koczanowicz, reżyserka, Gildia Reżyserów Polskich. Warszawa

Jacek Żakowski, dziennikarz, Obywatele Kultury, Warszawa

Warszawa, 25 sierpnia 2016. Fot. Edwin Bendyk

--

Na zdjęciu: Zespół Teatru Polskiego i wspierający ich sympatycy, protestują pod Urzędem Marszałkowskim we Wrocławiu, w związku z wyborem Cezarego Morawskiego na nowego dyrektora, 26 sierpnia