Artykuły

"Między jawą a snem" to pierwsza tej jesieni premiera w ramach zamkowego cyklu "Teatr Powszechny". O pracy nad spektaklem z grupą działającą w Centrum Profilaktyki Społecznej "Sedno" w Poznaniu opowiada Małgorzata Walas.

Założenia "Teatru Powszechnego" są dość problematyczne...

Małgorzata Walas: Dla nas najbardziej fascynująca jest droga dojścia do spektaklu, do zrealizowania prawd uczestników zajęć. To ich własne improwizacje, muzyka, ich teksty - zresztą znakomite, mówiące bardzo wiele nie tylko o ich indywidualnych przeżyciach, ale też o świecie.

Oni nie są w sobie zamknięci. Otwierają się na cały świat i to w różnych dziedzinach. Dlatego dziwi mnie ten pojawiający się strach czy niepokój po obu stronach - uczestniczących i publiczności, bo nie wiadomo, co wyniknie z tej konfrontacji. Ci ludzie - ja nazywam ich "wykluczonymi" - bo to np. chorzy psychicznie, wychodzący z uzależnień, mają odwagę o tym mówić, pomimo tych wszystkich nieprawdopodobnych doświadczeń. To jest sukces, że udaję nam się ich do tego sprowokować.

Kiedy zajęcia z artterapii zamieniają się w próby?

Decyzję o tym, że powstanie spektakl podejmujemy w momencie, kiedy wszystkie istotne fragmenty z ich życia zostały już "przerobione". Kiedy zaczynają one przybierać formę scen teatralnych. Wtedy - bo to jest tak piękne i tak ważne dla nich - decydujemy, że warto to pokazać innym. I zaczynamy dalej drążyć temat, i wybierać te rzeczy, które do spektaklu pasowałyby najlepiej.

O czym opowiada "Między jawą a snem" [na zdjęciu]?

Dla każdego z uczestniczących w zajęciach będzie to pewne połączenie życia ze snem. Bo każdy z nich idzie do przodu, ale też wraca. Będą to momenty z dzisiaj, ale też z wczoraj, przedwczoraj albo sprzed lat. To się przeplata. Staramy się jednak, żeby uczestnicy poczuli też, że tworzą role, a nie tylko tak sobie wychodzą na scenę i coś robią. I oni też wciąż pytają, chcą próbować. Wiedzą, że jak będą pracować, to może powstanie z tego jakaś perełka. To oni dają nam z siebie potwornie dużo. Ludzie uczestniczący w tych zajęciach starają się tworzyć prawdziwy teatr. Cały czas szukają, idą dalej. Starają się być coraz lepsi. I nie tylko w życiu, ale też w teatrze.

Co pojawia się w ich snach?

Tęsknoty. Ale jest też jeden uczestnik, który mówi, że ma marzenie i to marzenie spełnia się na scenie. Bardzo często są to także takie rzeczy, które kiedyś pojawiły się w ich życiu, a potem nagle zaczęły dręczyć w snach. Wtedy wraca się znowu do życia, w którym od razu pojawiają się pytania, co z tym dalej zrobić. Stąd też tytuł spektaklu. Bo jawą jest np. rodzina, ale ona jest też pamięcią. Chodzi o przechodzenie z jawy do snu i z powrotem do jawy. O rozwiązywanie problemów ze świadomością.

Teatr Wiem Kiedy Nie Mogę istnieje już piętnaście lat. To szmat czasu. Śledzi Pani losy swoich podopiecznych?

Skład grupy oczywiście przez ten czas się zmieniał. W spektaklu "Między jawą a snem" pojawi się np. osoba, która była z nami od samego początku, potem opuściła grupę, ale aktualnie z powrotem uczestniczy w terapii. Niektóre osoby niestety wracały do swoich uzależnień, ale inne szły dalej własną drogą i np. podejmowały pracę. Są też takie, które wracały do nas na chwilę, tylko po to, by skorzystać z energii, jaką dają zajęcia. Pytali czy mogą przyjść, a my mówiłyśmy, że oczywiście. Bo te zajęcia są zawsze otwarte. Bo w tym momencie życie jest ważne, a nie teatr, który w zasadzie możemy robić zawsze.

***

* Małgorzata Walas - aktorka, reżyserka i plastyczka. Od 1971 do 1982 roku związana była z Teatrem Ósmego Dnia. Przez dwa lata współpracowała także z Teatrem Polskim w Poznaniu. Obecnie można ją zobaczyć w spektaklach m.in. Teatru Cinema i Teatru Ba-Q. Występuje także regularnie w spektaklach Trzeciego Teatru Lecha Raczaka. Od 2000 roku prowadzi zajęcia z arteterapii w Centrum Profilaktyki Społecznej "Sedno" w Poznaniu.

***

Z cyklu "Teatr Powszechny": "Miedzy jawą a snem" teatru Wiem Kiedy Nie Mogę

reżyseria: Małgorzata Walas i Katarzyna Klebba

Sala Wielka CK Zamek

18.10, g. 20

bilety: 15 zł (normalny), 10 zł (ulgowy)