Artykuły

Raut bez laurek w Teatrze Słowackiego oraz 24 godziny w mieście, w którym nie wolno czytać książek. Takie pomysły na przypadające w tym roku 40. urodziny i 30-lecie Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Ulicznych ULICA ma Teatr KTO.

Pokonywanie barier komunikacyjnych za sprawą uniwersalnego języka teatru, promocja krakowskiej sztuki na drugim końcu świata, aż wreszcie spektakularne przedstawienia na Rynku Głównym. Za tym wszystkim stoi krakowski Teatr KTO, jeden z najważniejszych teatrów miejskich, który w tym roku obchodzi 40. urodziny.

Prawie pół wieku w drodze

Kilkunastoosobowa grupa aktorów i studentów po raz pierwszy spotkała się przy ulicy Brackiej 4 we wrześniu 1977 roku. - Lokal, byłą siedzibę Teatru STU, udostępnił nam jego dyrektor, Krzysztof Jasiński. Przez cały rok mieliśmy tutaj próby i to przy Brackiej 4 odbyła się nasza pierwsza premiera - "Ogród rozkoszy" w reżyserii Adolfa Weltscheka, obecnego dyrektora Teatru Groteska - wspomina Jerzy Zoń, dyrektor KTO. Wtedy teatr tworzyła niszowa grupa studencka, status teatru miejskiego zyskując dopiero w 2005 r.

Od tamtego spotkania mija w tym roku 40 lat. Przez ten czas teatr, pod dyrekcją Zonia, przygotował ponad 30 tytułów (a z widowiskami okazjonalnymi licząc, nawet ponad 50), które obejrzało na scenie i na ulicy, w Polsce i za granicą więcej niż dwa miliony widzów.

Teatr KTO w trakcie 200 zagranicznych podróży odwiedził 250 miast, 40 krajów i 5 kontynentów. Gościł m.in. w Kolumbii, Meksyku, Brazylii, Iranie, USA, Korei Południowej i Tunezji oraz w większości krajów Europy. I ani myśli, by nawet z okazji urodzin choć na chwilę zwolnić.

Raut bez wzruszeń

Jakie jubileuszowe plany ma KTO? - 40 lat życia zespołu to ważny jubileusz. Ale nic wielkiego nie będziemy robić. Dalecy jesteśmy od zjedzenia tony kawioru i wypicia litrów szampana - śmieje się Zoń. I dodaje: - Patrzymy w przyszłość, a nasze głowy zajmują plany, które być może uda się zrealizować w najbliższym czasie w jakimś nowym wymiarze.

Główne obchody 40-lecia Teatru KTO przypadną na koniec września. - Chociaż akcentujemy urodziny przez cały sezon, to wrześniowa gala uderzy w świadomość naszego krakowskiego widza, troszkę zepsutego różnymi jubileuszami. Nie bez przyczyny wybraliśmy Teatr im. Juliusza Słowackiego - chcemy pobawić się konwencją. W przestrzeni teatru zaprezentujemy duże widowisko "Retrospektywa". Pokażemy, że poza typowym dla nas ulicznym kostiumem zszarganym przez deszcz i błoto możemy ubrać eleganckie garnitury i stylowe suknie. Nie przeszkadza nam kurtyna Siemiradzkiego, wyścielane fotele, balkony i klasyczna budowa teatru Słowackiego - wyjaśnia dyrektor.

"Retrospektywa" rozpocznie się przed Teatrem im. Juliusza Słowackiego jako wydarzenie otwarte dla widzów. Potem przeniesie się do środka. - Na głównej scenie odbędą się krótkie i dowcipne reminiscencje naszej historii z filmem w tle. Nie będziemy niczego przeżywać, wzruszać się ani płakać - chciałabym, by widzowie zapamiętali ten spektakl jako wyjątkowe przedstawienie, a nie raut z laurkami. Narratorem widowiska i przewodnikiem po naszej historii będzie Bronisław Maj, współzałożyciel teatru - zdradza Zoń.

Obok widowiska "Retrospektywa" KTO upamiętni jubileusz także wyjątkowym wydawnictwem. - Książka wyeksponuje nasze przedstawienia w różnych miejscach świata. Pokażemy m.in. zdjęcia ze spektakli plenerowych w Nowym Jorku, Bogocie czy Seulu - zdradza dyrektor.

Miasto bez książek

Okrągłe urodziny to niejedyny przypadający w tym roku wielki jubileusz Teatru KTO. Od 6 do 9 lipca 2017 roku w Krakowie po raz 30. odbędzie się Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych Ulica, drugi po Jeleniej Górzenajstarszy festiwal teatrów ulicznych w Europie Środkowej i piąty w Europie. - Pierwsza oficjalna edycja odbyła się w 1988 roku. Już wtedy przyjechały do nas głośne grupy teatralne z całego świata. A w Polsce szalała komuna - artyści grali prawie za darmo, musieliśmy załatwiać im bloczki na benzynę, żeby po spektaklu mogli wrócić do swoich krajów - wspomina Zoń.

Do dziś krakowska Ulica przyciąga najważniejsze zespoły z całego świata. - Nasz festiwal nie ma gigantycznego budżetu, ale ugruntowaną markę, która ściąga do Krakowa pół świata. Co roku festiwalowi towarzyszy dominujący temat, zawsze proponujemy też duży pakiet teatru familijnego (scena na placu Szczepańskim) oraz teatru tańca (Mały Rynek) - opowiada dyrektor.

Jubileuszowa 30. Ulica odbędzie się pod hasłem "Fahrenheit 451". To tytuł Raya Brandbury'ego, który w 1953 roku napisał powieść science fiction o życiu w świecie, w którym nie wolno czytać książek. Książki są palone, a za czytanie trafia się do więzienia.

- U Brandbury'ego dzieci są odbierane rodzicom i wychowywane tak, by nie dotknąć książki. Dla obowiązującego w powieści systemu książka to zło, bo uruchamia wyobraźnię. Ludzie mają być sformatowani, przyklejeni do ekranu komputera, łatwi do zmanipulowania - mówi Zoń. W oparciu o świat, w którym niszczy się książki (451 stopni Fahrenheita to temperatura palenia się papieru), autorskie spektakle przygotują i zaprezentują m.in. grupy z Hiszpanii i Anglii oraz Teatr Wybrzeże z Gdańska.

24 godziny z życia Krakowa

Teatr KTO połączy urodziny Ulicy z 24-godzinnym przedstawieniem zaplanowanym na wielki finał festiwalu. - W jednym z imponujących budynków w centrum miasta chcę pokazać 24 godziny z życia Krakowa. Na wzór "Fahrenheita 451" stworzymy tam minimiasto, w którym nie ma książek, a za czytanie grozi więzienie. Zamkniemy okoliczne ulice, puścimy tylko tramwaj. Akcja spektaklu będzie odbywała się co godzinę przez 10 minut - zdradza Zoń.

I dodaje: - W myśl tegorocznego motywu festiwalu będziemy robić w mieście to, co zakazane - czytać książki. Najwspanialsze fragmenty literatury światowej przeczytają artyści i wielcy tego miasta. Marzę, by na przykład o 3 w nocy sonety Szekspira przeczytał swojej żonie prezydent Majchrowski - mówi dyrektor. I dodaje: - Liczę, że Kraków włączy się w naszą akcję, a w oknach budynku zobaczymy znanych artystów i dziennikarzy.

* Szczegółowe informacje na temat obchodów 40-lecia Teatru KTO na stronie teatrkto.pl. 30. Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych ULICA potrwa od 6 do 9 lipca.