Wrocław. Powstaje wyjątkowe muzeum
W szufladach gabinetu sławnego mima stoją złote filiżanki dla lalek, w walizce podróżnej aktora leży żelazko do smażenia jajek, a w słupie ogłoszeniowym ukryto baletki primabaleriny. Zobaczymy je już 29 marca, po otwarciu Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego na pl. Wolności.
Mieści się wprawdzie w XIX-wiecznym pawilonie Pałacu Królewskiego (jest oddziałem Muzeum Miejskiego Wrocławia), ale proponuje magiczną podróż po powojennym Wrocławiu. Oczywiście teatralnym.
To pierwsze muzeum teatralne w Polsce, które ma własną siedzibę - Muzeum Teatralne w Warszawie urządzono w gmachu Teatru Wielkiego - i pierwsze, które tak efektownie pokaże artystyczną chwałę Wrocławia. Bo Wrocław był kiedyś potęgą teatralną, Teatr Pantomimy Tomaszewskiego i Teatr Laboratorium Grotowskiego to unikaty w światowej skali.
- Ale nie będzie koturnowe. Ma uczyć, bawić i ciągnąć do prawdziwego teatru - zastrzega Małgorzata Bruder, szefowa muzeum. Szybko można się przekonać, że nie przesadza.
Koturny zdarte są do podeszwy. Wystarczy pójść do toalety. Intymne miejsce pozostaje pod permanentną kontrolą inspicjentki, wołającej w najmniej odpowiednim momencie, że "oświetleniowiec jest natychmiast potrzebny na scenie". Toaleta obwieszona jest ponadto podnoszącymi ciśnienie cytatami. Trudno się uspokoić, gdy nad lustrem wisi przestroga Gogola: "Nie sarkaj na zwierciadło, kiedy gęba krzywa", a koło pisuaru Tuwim rozkazuje: "Tu leży wieszcz, przechodniu nie szcz".
Nauka przez zabawę zaczyna się już przy wejściu, bo koło szatni (wygląda jak teatralna sznurownia) urządzono teatralną garderobę-zagadkę. Kryje w sobie kilkanaście przesądów teatralnych, widz musi sam je rozszyfrować. Na pierwszy rzut oka proste zadanie - królicza łapka do pudru przynosi szczęście, a paw, wyszyty kunsztownie na szalu, zwiastuje katastrofę.
- Tylko jeden paw przynosi pecha, ale dwa sprowadzają powodzenie - śmieje się Małgorzata Bruder. - Kariera Henryka Tomaszewskiego zaczęła się od roli pawia w przedstawieniu "Paw i dziewczyna" na scenie Opery Wrocławskiej. Igor Przegrodzki opowiadał mi, że Tomaszewski godzinami obserwował sposób poruszania się tego ptaka i potem bardzo lubił pawie.
To widać, w gabinecie Tomaszewskiego stoją szyszaki rycerzy króla Artura ozdobione pawimi pióropuszami. Sławny mim, twórca Teatru Pantomimy, jest patronem Muzeum Teatru i jedną z najważniejszych postaci przedstawionych na ekspozycji.
Małgorzata Bruder starannie zrekonstruowała w muzeum jego mieszkanie: jest kaflowy piec, zawalone książkami biurko, kolekcja zabawek. Kartki scenariusza fruwają nam nad głową, a na ścianie wyświetlają się spektakle.
- To miejsce, które zachwyci dzieci i dorosłych. Mnie wciąż przyciąga - mówi Małgorzata Bruder, otwierając kolejne szuflady biblioteczki, w których kryją się skarby. Miniaturowe zastawy stołowe, pluszowe misie, modele samochodów konkurują z domkami dla lalek, stojącymi na półkach, kolekcją Barbie w strojach haute couture, a nawet japońskimi gejszami. Faktycznie, trudno się oderwać, tym bardziej że na ścianie wyświetlają się eksponaty Muzeum Zabawek w Karpaczu, także z kolekcji Tomaszewskiego.
Do paszczodźwięków
Małgorzata Bruder podkreśla, że w muzeum opowiada historię wrocławskiego teatru przez pryzmat ludzi, dlatego oprócz mieszkania Tomaszewskiego odtworzono gabinet wybitnego teatrologa, prof. Janusza Deglera, z obszerną biblioteką (i fotelem tak wysiedzianym, jakby pamiętał jeszcze Szekspira) oraz atelier fotograficzne Stefana Arczyńskiego, niestrudzonego dokumentalisty wrocławskiej sceny teatralnej.
My też staniemy się częścią wystawy, jeśli zgłosimy się do Pracowni Paszczodźwięków dr. Mirosława Oczkosia, aktora, reżysera i znakomitego nauczyciela dykcji.
Dzięki cudom techniki będzie można pobawić się łamańcami językowymi, sprawdzić swoją dykcję, posłuchać mistrzów mowy polskiej, a także wysłać autorską pocztówkę dźwiękową lub załączyć nagranie na portale społecznościowe. Może to pierwszy krok do kariery aktorskiej i zapewnienia sobie stałego miejsca w Muzeum Teatru.
