Artykuły

Wysłałem do Wiceprezesa Rady Ministrów, a zarazem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego list w sprawie jego wątpliwości na temat wolności w kulturze. Zapraszam w nim Ministra Piotra Glińskiego do teatru i do dyskusji o tym, jakie prawa daje obywatelom nasza Konstytucja. Poniżej treść listu - informuje prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak.

Szanowny Panie Ministrze,

zwracam się do Pana Ministra z prośbą o realizację zapisów umowy zawartej z Fundacją Malta i o przekazanie na realizację festiwalu środków, które zostały zagwarantowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego po pozytywnej weryfikacji oferty przedstawionej przez Fundację.

Pozwolę sobie także przypomnieć, że - zgodnie z zapisem w artykule 54 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - cenzura prewencyjna jest w Polsce zakazana, a wszystkie działania cenzurujące - lub choćby sama ich zapowiedź - stanowią najlepszą darmową reklamę danego wydarzenia.

W artykule 6 ustawy zasadniczej znajdujemy zapis mówiący o tym, że Państwo musi stwarzać warunki do upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury. Władze mają ponadto obowiązek zachowania bezstronności w sprawach dotyczących przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych oraz zapewnienia swobody ich wyrażania w życiu publicznym.

Dlatego też w Poznaniu, mieście wolnym i otwartym, dopuszczamy do głosu artystów prezentujących najróżniejsze światopoglądy. Jesteśmy przekonani, że tylko pluralizm postaw twórczych stwarza możliwość nakreślenia pełnego obrazu kulturowej różnorodności, uczy tolerancji i pozwala kształtować poglądy zgodnie z indywidualnymi wyborami. Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w danym wydarzeniu traktujemy jako wyraz szacunku dla ludzi, którzy - tak jak w preambule Konstytucji - swoje wartości wywodzą z różnych źródeł. Na tym bowiem polega konstytucyjnie zagwarantowana wolność wyrażania poglądów, twórczości artystycznej, wolność sumienia i religii.

W ubiegłym roku Miasto Poznań współpracowało z Narodowym Centrum Kultury oraz Archidiecezją Poznańską w ramach realizacji wydarzeń kulturalnych, związanych z Jubileuszem 1050-lecia Chrztu Polski. Wsparliśmy także finansowo koncert "Wigilijna Tytka", będący zwieńczeniem akcji charytatywnej prowadzonej przez Caritas Archidiecezji Poznańskiej, z którym przygotowujemy również zbiórkę środków na pomoc rodzinom w Syrii.

W ramach udzielonych dotacji dla organizacji pozarządowych współfinansujemy m.in. Misterium Męki Pańskiej, a także mniejsze wydarzenia organizowane przez parafie i zakony.

Jesienią ubiegłego roku Fundacja Malta - w ramach otwartego konkursu ofert dla organizacji pozarządowych - otrzymała dotację wieloletnią na realizację Malta Festival Poznań. Oferta złożona przez Fundację zawierała szczegółowy opis planowanych działań, w tym informację o kuratorach Festiwalu - Oliverze Frljiciu i Goranie Injacu.

Propozycja Fundacji uzyskała pozytywną opinię sześcioosobowej komisji konkursowej, w skład której weszli zarówno przedstawiciele prezydenta, jak i organizacji pozarządowych.

Należy podkreślić, że zadaniem komisji była ocena merytoryczna przedstawionego wniosku, nie zaś wątków ideologicznych czy religijnych pojawiających się w ofercie.

Zgodnie z przyjętym programem, Oliver Frljić, odpowiedzialny za realizację idiomu festiwalu "Platforma Bałkany", wystawi spektakl "Turbofolk", nawiązujący do skomplikowanej i niejednoznacznej historii byłej Jugosławii.

Stoję na stanowisku, że istotną i bezsporną rolą każdego artysty jest spoglądanie na zastany świat z dystansu, a także komentowanie otaczającej rzeczywistości w sposób nieoczywisty. Co więcej - wzbudzanie emocji i poruszenia u odbiorców.

"Teatr jest praniem sumienia" pisał Sławomir Mrożek. Każdą prezentację oceniać możemy zgodnie z własnym światopoglądem. Jeśli uznawana przez nas wizja świata zbudowana jest na mocnych fundamentach, podważające ją spektakle nie są w stanie jej zmienić. Ironiczny dystans do tych prezentacji przyczynić się może wówczas jedynie do umocnienia naszych przekonań.

Tworzona na scenie alternatywna wizja świata zawsze prezentowana jest przez pryzmat artystycznej fikcji, przez niektórych niesłusznie utożsamianej z prawdą, do jakiej powinni się odnieść, a wobec niezgody - kontestować.

Osobiście nie widziałem jeszcze zrealizowanego w Teatrze Powszechnym w Warszawie spektaklu "Klątwa". Ponieważ ocenianie dorobku twórcy tylko na podstawie niepewnych czy subiektywnych relacji wydaje mi się niefortunne, chciałbym zaprosić Pana Ministra na wspólną wizytę w teatrze i późniejszą merytoryczną rozmowę o spektaklu. Może obawy dotyczące osoby kuratora zostaną rozwiane po obejrzeniu sztuki. Zachęcam także Pana Ministra do odwiedzenia Poznania w czasie trwania Festiwalu Malta i osobiste zapoznanie się z wydarzeniami składającymi się na jego program.

Jacek Jaśkowiak

Prezydent Miasta Poznania