Artykuły

11 i 12 maja Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zaprasza na konferencję "Teatr a Kościół", która prześwietli relacje polskiego teatru i Kościoła po 1945 roku.

Program konferencji:

Czwartek, 11 maja

14.00-16.00

Beata Guczalska "Kościół w teatrze - wielki nieobecny"

Maria Prussak "Czy instytucja może pomieścić bogactwo osobowości?"

Dorota Semenowicz "Skandal: casus polski, narodowo-katolicki"

***

16.30-18.30

Dorota Sajewska "Archeologia traumy aborcyjnej"

Iwona Kurz "Obscena: seks, krzyż, śmiech. Model teatru i model wspólnoty"

Grzegorz Niziołek "Sacrum jako cenzura"

***

Piątek, 12 maja

10.00-12.00

Marta Kufel "Powroty Chrystusa. Non possumus Wyszyńskiego wobec teatru"

Zuzanna Berendt "Czy na to odzyskaliśmy wolność?". Kościół a Białe małżeństwo Tadeusza Różewicza"

Ewa Guderian-Czaplińska "Gołe niebo. Demontaż mitu założycielskiego w dramacie Mariana Pankowskiego"

***

12.30-14.30

Leszek Kolankiewicz "Świntuch, bluźnierca, pantokrator, guru, heretyk, Grotowski"

Małgorzata Dziewulska "Jerzego Jarockiego gra na dwie katedry"

Marcin Kościelniak "Kościół jako struktura emocjonalna polskiego społeczeństwa lat osiemdziesiątych"

***

16.00-18.00

Weronika Szczawińska "Uświęcanie. Polska krytyka teatralna a język religijny"

Monika Kwaśniewska "Jak trwoga to do Boga - nie?". Kościół i wiara w wybranych spektaklach Moniki Strzępki i Pawła Demirskiego"

Agata Adamiecka-Sitek "Jak zdjąć klątwę? Oliver Frljić i Polacy"

Historia Kościoła katolickiego w Polsce po 1945 roku jest niesłychanie złożona, jedno jednak jest niezmienne: Kościół zawsze zajmował wyjątkową pozycję w życiu publicznym. Występował i uznawany za reprezentanta wartości "uniwersalnych" i "narodowych". Jako "szaniec polskiej kultury". Jako instytucja "stojąca na straży polskiej tożsamości". Jako mediator pomiędzy społeczeństwem a władzą. Jako ważny gracz w życiu politycznym.

Ta wyjątkowa, wielowymiarowa pozycja decyduje o niezwykle rozległym wpływie Kościoła na życie publiczne. Jest to wpływ jawny, widoczny na poziomie instytucjonalnym i prawnym, w postaci określonych ingerencji i regulacji, które stają się przedmiotem otwartego społecznego dialogu. Ale wpływ ten ma także charakter ukryty, podskórny: przejawia się w milczącym uznaniu wyjątkowej pozycji Kościoła w życiu narodu i jednostki, poprzez respektowanie reprezentowanych przez religię katolicką wartości, uznanych za niepodważalne.

Chcielibyśmy spojrzeć na relacje polskiego teatru i Kościoła po 1945 roku na tle zmieniającego się pejzażu społecznego i politycznego, biorąc pod uwagę tę rozległą sieć zależności i przepływów. Interesuje nas namysł zarówno nad tymi momentami, w których krzyżowały się - w sposób harmonijny bądź konfliktowy - interesy instytucji teatru i instytucji Kościoła, nad dziełami i wydarzeniami, w których wpływ Kościoła, religii i wiary na życie publiczne stawał się przedmiotem teatralnej dyskusji, jak i nad tymi zjawiskami, w których dopiero w spojrzeniu "z ukosa" widoczny staje się wpływ katolickiej aksjologii na kształt podglebia życia teatralnego, w wymiarze zarówno poszczególnych dzieł, jak i relacji pomiędzy sceną a widownią.

Przykładów tak rozumianych relacji teatru i Kościoła dostarcza garściami historia. A jednak nie powstała dotąd praca, która te relacje uczyniłaby przedmiotem pierwszoplanowego namysłu. Czy wobec tego przesadą będzie stwierdzenie, że nie znamy i nie rozumiemy historii polskiego powojennego teatru?

Organizatorzy:

Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego

Redakcja "Didaskaliów"

Katedra Teatru i Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego

Wstęp wolny.