Łódź. Upamiętnią Irę Aldridge'a
Dziś mija 150 lat od śmierci Iry Aldridge'a. Jeden z najbardziej znanych aktorów XIX wieku zmarł w Łodzi, a w "Kwiatach Polskich" napisał o nim Julian Tuwim. Muzeum Miasta Łodzi, Uniwersytet Łódzki i Filharmonia Łódzka zapraszają na spotkanie poświęcone jego pamięci.
Ira Aldridge (1807-1867) urodził się w Nowym Jorku. Jako siedemnastolatek przypłynął do Europy, by w Wielkiej Brytanii rozpocząć karierę. Zasłynął z roli Otella (w 1833 roku zadebiutował w Covent Garden), był pierwszym czarnoskórym aktorem grający "białe" role, np. Króla Leara, Hamleta, Makbeta i Richarda III. Mówiono o nim "Afrykański Roscius", na scenie spędził 40 lat.
W 1867 roku miał trzykrotnie wystąpić w Łodzi, w teatrze Paradyż. Rozpoczęły się już próby, ale niespodziewanie aktor zaniemógł i 7 sierpnia zmarł. Pochowano go z wielką pompą na Starym Cmentarzu. W 2014 roku na budynku przy ul. Piotrkowskiej 175 (tam mieścił się teatr Paradyż) odsłonięto upamiętniającą go tablicę wykonaną przez Mariana Koniecznego.
W "Kwiatach Polskich" o Aldridge'u napisał Julian Tuwim: "Pisze w kronikach starodawnych,/ Że gościł w mym rodzinnym mieście/ Pewien murzyński aktor sławny./ Bóg raczy wiedzieć - czy w przejeździe/ Skądś dokądś - czy go przeznaczenie,/ Posłuszne czarnej jego gwieździe,/ Ku łódzkiej skierowało scenie,/ Dość, że nad Łódkę zawędrował,/ Tam na teatrze występował,/ Tam zmarł na jakieś zapalenie/ Z dala, od Afryki-macierzy/ I na cmentarzu łódzkim leży".
W uroczystości organizowanej przez Muzeum Miasta Łodzi, Uniwersytet Łódzki i Filharmonię Łódzką weźmie udział Omar Sangare. - Otello towarzyszy mi od początku starania się o teatr, a Ira Aldridge jest dla mnie bohaterem - mówi aktor. - Lubił ryzyko, szukał swojego miejsca w świecie. Mam z nim wiele wspólnego. Nowy Jork stał się moim domem, od ośmiu lat organizuję na Manhattanie festiwal teatralny United Solo.
Uroczystości rozpoczną się w poniedziałek w południe, w Sali Lustrzanej Pałacu Poznańskiego. Małgorzata Piechat wykona minikoncert fortepianowy, Wojciech Oleksiewicz z Teatru Nowego powie fragment "Kwiatów Polskich" Tuwima, a Omar Sangare przedstawi fragmenty "Otella" Szekspira. O pochowanym w Łodzi aktorze opowiedzą Ryszard Bonisławski, prof. Krystyna Kujawińska-Courtney i prof. Małgorzata Leyko z UŁ oraz prof. Jacek Orłowski z Instytutu Teatralnego im. Hertza. Po godz. 14 goście pojadą zabytkowym autobusem na Cmentarz Ewangelicki, gdzie wystąpi kwartet wokalny Dicanto, Omar Sangare wykona Sonet X Johna Donne'a, a na grobie artysty złożone zostaną kwiaty.
W 2017 roku przypada 210. rocznica urodzin Aldridge'a. Kulminację obchodów zaplanowano na listopad. Międzynarodowe Centrum Badań Szekspirowskich kierowane przez prof. Kujawińską-Courtney we współpracy z Instytutem Teatralnym im. M. Hertza w Łodzi oraz Biblioteką Uniwersytetu Łódzkiego organizują Dzień Aldridge'owski. W planach sesja naukowa poświęcona aktorowi, wystawa i spektakl w wykonaniu amerykańskich artystów.
