Noc żywych Sarmatów
"Straszny dwór" w reż. Roberta Skolmowskiego z lubelskiego Teatru Muzycznego na zamku w Janowcu. Pisze Tymoteusz Iskrzak w Trybunie.
Moniuszko kojarzy się z nadętą, patetyczną odmianą upadłopowstańczego XIX-wiecznego patriotyzmu przyozdobionego w rodzimy kontusz. Są jednak momenty, kiedy żupan z karabelą przychodzą oglądać chcące oddać hołd polskiej historii, sztuce i tradycji tłumy. w dobie telewizji Wildsteina i Pospieszalskiego cieszy to tym bardziej, bo okazuje się, że monopol na narodową pamięć mają nie tylko spadkobiercy pampersów.
Ruiny zabytkowego zamku w Janowcu są nie tylko siedzibą oddziału Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym i miejscem doskonałym do podziwiania malowniczych krajobrazów rozciągających się wzdłuż koryta królowej naszych rzek. Minionej niedzieli wnętrza prastarej budowli, która onegdaj była siedzibą rodów m.in. Firlejów i Lubomirskich, stały się nie tyle miejscem akcji "Strasznego dworu", ile, jeśli można tak powiedzieć, nim samym w ogóle.
Stefan, Zbigniew, Miecznik, Cześnikowa i inne postacie opery Stanisława Moniuszki pojawiały się bowiem i na dziedzińcu, i na specjalnie zamontowanych pochylniach, i w oknach trójkondygnacyjnych zamkowych krużganków. Nad samym dziedzińcem zaś przefrunęły najprawdziwsze żywe upiory ucharakteryzowane na członków Ku-Klux-Klanu. Znamienne: mówią przecież, że to opera narodowa.
Przedstawienie rozpoczęło się, gdy na niebie było jeszcze jasno, szybko jednak wokół zakratowała ciemność. I tylko bajecznie kolorowe światła rampy rozwidniały punkty, w których stali soliści, chór i balet. Ci zaś ciągle gdzieś się przechadzali, biegali, szczękali szablami. Miejsca na janowieckim zamku jest bowiem dość. Czterem aktom "Strasznego dworu" nad Wisłą towarzyszył zimny wiatr. Nikogo to jednak nie zniechęciło do pozostania aż do mazura, którego wykonanie spoczęto na Zespole Tańca Ludowego UMCS. Skocznym krokom towarzyszył blask pochodni trzymanych przez dostojników Bractwa Rycerskiego Ziemi Lubelskiej.
