Fedora
W dramacie Victoriena Sardou wykreowała te bohaterkę sceniczną sama Sara Bernhardt, a później grały ją wszystkie sławne europejskie aktorki z naszą Modrzejewską, Zapolską. Hoffmanową, Marcello-Pallńską i Przybyłko-Potocką.
W operze Umberta Giordana pierwowzór tej wielkiej dramatycznej roli stworzyła legendarna Gemma Bellincioni (1898). której partnerował sam Enrico Caruso, bisując szlagierową później arię "Amor ti vieta". Śpiewały Fedorę: Lina Cavalieri, Maria Jeritza, Maria Callas i Renata Tebaldi, a ostatnio - po ponownym odkryciu opery Giordana przez scenę operową - także: Eva Marton, Mara Zampieri, Magda Oliyero, Agnes Baltsa i Mirella Freni. Tymczasem u nas...
W Teatrze Wielkim zrealizowano "Fedorę" Giordana już w dwanaście lat po jej mediolańskiej prapremierze. Przedstawienie w 1910 roku reżyserował Mikołaj Lewicki, a orkiestrę poprowadził włoski kapelmistrz Pietro Climini. Partię tytułową kreowała wioska gwiazda Elena Bianchini-Capelli, ale też kilka innych ról obsadzono goszczącymi właśnie w Warszawie włoskimi solistami. Przyjęcie było rewelacyjne, prasa świetna, jednak rychły wyjazd włoskich artystów spowodował zawieszenie dalszych przedstawień. Później "Fedorę" zagrano Jeszcze we Lwowie i na wiele lat poszła w zapomnienie. Trzeba było odwagi dyrektora Sławomira Pietrasa, by wspaniale dzieło kompozytora powróciło na warszawską scenę.
Kim jest Fedora Romazow, owa rosyjska księżna z Sankt Petersburga? Mityczną ,,rosyjską duszą"? Wyrafinowaną francuską postacią sceniczną? Typową wioską kreacją okresu fin de siecle? Na czym polega jej dramat i jakimi motywami rządzi się ta okrutna i wzruszająca zarazem historia?
Na wszystkie te pytania odpowie zapewne przedstawienie, na które zaprosimy państwa już w przyszły piątek, 25 bm. Tu zdradzimy jedynie zarys fabuły, używając słów rosyjskiego muzykologa Aleksieja Parina, który zechciał przeprowadzić dla nas literacką analizę postaci Fedory. Oto, jak przedstawia on w skrócie przebieg dramaturgiczny opery:
"W pierwszym akcie zrozpaczona księżna po śmierci swego narzeczonego przysięga zemścić się na mordercy. Motyw numer jeden: zemsta. W drugim akcie prześladowczyni uwodzi swego wroga, aby go zdemaskować i doprowadzić do śmierci. Motyw numer dwa: zamierzone uwiedzenie przeciwnika. Jednocześnie Fedora zakochuje się jednak w swoim wrogu. Motyw numer trzy: miłość. Mimo to bezlitosna mścicielka denuncjuje wroga i jego potencjalnych współwinnych. Motyw numer cztery: denuncjacja. W trzecim akcie zakochana i otumaniona miłością arystokratka żałuje swego zbrodniczego czynu i prosi o przebaczenie, a że nie będzie jej przebaczone - w bezdennej rozpaczy popełnia samobójstwo. Motyw numer pięć: pokuta - samobójstwo".
Jak widać, jest co grać w dramacie Sardou przerobionym na libretto przez Artura Colauttiego i jest co śpiewać w tej operze Umberta Giordana, o czym przekonać się musicie Państwo już sami. Będą miały swój niewątpliwy popis w roli Fedory: Joanna Cortes 1 Ewa Iżykowska. Muszą sprostać legendzie Carusa w roli księcia Lorisa Ipanowa nasi tenorzy: Bogusław Morka i Ryszard Wróblewski. Będzie rola hrabiego de Siriexa dla barytona (tu: Krzysztof Borysiewicz i Zbigniew Macias) i hrabiny Olgi Suchariew dla drugiego sopranu (Teresa Krajewska i Krystyna Wysocka-Kochan). Będzie wiele efektownych ról dramatycznych w tej wieloobsadowej, solistycznej w całości operze, którą mamy szansę odkryć teraz po latach zapomnienia.
Premierę ,,Fedory" w Teatrze Wielkim przygotowują: Jose Maria Florencio Junior (kierownictwo muzyczne). Piotr Szalsza z Wiednia (reżyseria), Mariusz Chwedczuk i Xymena Zaniewska, którzy swą scenografią przeniosą nas z Petersburga do Paryża i wiosennej Szwajcarii, a wreszcie Zofia Rudnicka, która skomponuje scenę taneczną w paryskiej rezydencji Fedory. Zapowiada się efektowne widowisko.
