Artykuły

Wystawa czasowa prezentująca autografy listów Fryderyka Chopina, pozyskane do zbiorów w ciągu ostatnich kilku lat, została udostępniona publiczności w Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie.

- Patrząc na kolekcję Chopina z lotu ptaka, wyróżnić można trzy najważniejsze jej trzony: szeroko pojęte źródła muzyczne, epistolografię i ikonografię. Skupiając się na epistolografii - na wystawie pokazujemy dziesięć listów i dwa dokumenty z listami związane, są one absolutnie bezcennym źródłem wiedzy dotyczącej biografii Chopina, tej jej części mówiącej o tym, gdzie Chopin przebywał, z kim i z jakiego powodu się spotykał, ale również dostarczającej nam informacji o jego twórczości - powiedział PAP Maciej Janicki, kurator Muzeum Fryderyka Chopina.

Ekspozycja obejmuje korespondencje kompozytora pozyskaną do Muzeum Fryderyka Chopina w latach 2011-2017 za pośrednictwem domów aukcyjnych, w międzynarodowych antykwariatach i od osób prywatnych. Wszystkim listom towarzyszy opis kontekstu ich powstania i transliteracja zapisu pozwalająca zapoznać się z pierwotną treścią nie poddaną zmianom redakcyjnym.

Wystawa ma charakter wyjątkowy - niektóre z listów nigdy wcześniej nie były publikowane ani eksponowane. Wystawa nie tylko przybliża nam postać kompozytora, ale pozwala również zajrzeć w głąb epoki, w której Chopin żył i tworzył - zaznaczył kurator.

- W listach przewijają się wzmianki na temat utworów, czasu ich pisania, wysłania rękopisów do wydawcy, ale też jest pewna warstwa, którą można nazwać refleksjami o własnej egzystencji, jak i pewnej kondycji świata czy sytuacji historycznej - mówił Janicki.

Jego zdaniem listy są też ważkimi dokumentami literackimi. Chopin odznaczał się bowiem wyjątkową sprawnością językową, umiejętnościami wręcz słowotwórczymi, miał wartki, inteligentny sposób opisywania, oddający jego bardzo wnikliwy, bystry sposób widzenia rzeczywistości.

- Oryginalny wygląd listów wiele o nich mówi - zaznacza Janicki. -Inaczej wygląda korespondencja oficjalna a inaczej listy słane do bliskich, do rodziny. Te oficjalne były starannie opracowane, w listach do rodziny widać natomiast skreślenia, wahania, poprawki. "Pokazujemy np. list skierowany do siostry Ludwiki Jędrzejewiczowej, a właściwe do całej rodziny w Warszawie. Pisany on jest mikroskopijnym pismem w przeciwieństwie np. do listu do Solange, córki George Sand, który odznacza się swobodnym charakterem pisma. Zestawiając te listy chcieliśmy pokazać najistotniejsze nabytki z ostatnich lat i zarazem różnorodność tej korespondencji i poprzez to pokazać "różnych Chopinów" - powiedział kurator.

W liście do Ludwiki Jędrzejewiczowej Chopin opisuje rodzinie wielki świat, dostarcza ciekawostek, ale też pisze o swoich najbliższych we Francji. - W tym liście pisanym bardzo długo od grudnia 1846 r. do początku roku 1848, sporo miejsca poświęca konfliktowi Solange i Clesingera z George Sand, w którym Chopin nie stanął po jej stronie, co stało się powodem zerwania ich związku w 1847 r. To bardzo ciekawy, mający mnóstwo wątków list - podkreśla Janicki.

Ponadto wśród korespondencji eksponowane są m.in. listy do znanych w owym czasie muzyków i wydawców muzycznych, ale również bardzo osobista korespondencja z przyjaciółmi Chopina - Wojciechem Grzymałą czy Julianem Fontaną, do którego Chopin pisze, że jest niezadowolony z fortepianu Pleyela i prosi Fontanę o pośredniczenie w Paryżu w sprawie nowego instrumentu. To było ważne, ponieważ Chopin nigdy nie miał własnego fortepianu.

Janicki zwraca też uwagę na styl korespondencji Chopina. "Warto podkreślić jedno, że w tych listach, nawet nacechowanych pewną nostalgią, melancholią, Chopina nie opuszcza humor, ironia, dystans. Kompozytor unikał patosu, nawet jeśli pisał o sprawach wzniosłych" - powiedział.

Autografy prezentowane na wystawie są jedynie drobną częścią kolekcji Muzeum Chopina. Rzadko jednak - ze względu na zalecenia konserwatorskie - można je oglądać w tak pokaźnej liczbie.

Organizatorzy wystawy zapraszają też do obejrzenia filmu "Listy Fryderyka Chopina" (patrz link poniżej).

Wystawa czasowa "Tyle rzeczy za piórem zostaje. Autografy listów Fryderyka Chopina w Muzeum Chopina" będzie czynna do 30 czerwca w Muzeum Fryderyka Chopina w Narodowym Instytucie Fryderyka Chopina w Warszawie.