Artykuły

Krystynę Kamieńską-René - aktorkę teatralną, zmarłą 7 sierpnia, i swoją przyjaciółkę żegna Witold Sadowy.

Żegnają się z epoką i tym światem ostatni koledzy z mojego pokolenia . 7 sierpnia b.r. odeszła na zawsze Krystyna Kamieńska-René. Przeżyła 95 lat. Była piękną kobietą. Miała klasę, talent, wdzięk. Wyrosła na wybitną aktorkę. Podziwiali ją widzowie do roku 1982. Była żoną znakomitego reżysera, Ludwika René. Łączyła mnie z nimi przyjaźń. Zwłaszcza z Ludwikiem. Do końca jego życia. Byli wspaniałymi ludźmi. Byliśmy sąsiadami. Mieszkaliśmy na Mokotowie . Oni na Narbutta. Ja na Kieleckiej. Poznali się w czasie studiów. Urodziła się 18 stycznia 1925. Studia aktorskie rozpoczynała po wojnie .W Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi pod dyrekcją Leona Schillera. Ukończyła je w roku 1949 w Warszawie, kiedy Leon Schiller obejmował stanowisko rektora warszawskiej PWST i dyrektora Teatru Polskiego .Debiutowała na scenie Teatru Wojska Polskiego w Łodzi jeszcze w czasie studiów. W roku 1948. Rolą Anielicy Drugiej w "Igraszkach z diabłem" Jana Drdy w reżyserii Leona Schillera. Jej dyplomowe role, którymi oczarowała profesorów, to Marta w "Głupim Jakubie" Tadeusza Rittnera w reżyserii Henryka Szletyńskiego i Ulana w "Młodej gwardii" Fadiejewa w reżyserii Ludwika René. Po studiach zaangażował ją Władysław Krasnowiecki do odbudowanego Teatru Narodowego w Warszawie. Spędziła tam lata 1949-1968. Jej dyrektorami na Narodowej scenie, poza Władysławem Krasnowieckim, byli Erwin Axer, Wilam Horzyca i Kazimierz Dejmek. Grała w tym teatrze miedzy innymi Antoninę w "Jegorze Bułyczowie i innych" Gorkiego oraz Febe w "Jak wam się podoba" Szekspira. Obie sztuki w reżyserii Władysława Krasnowieckiego. Potem Agnieszkę Gonzaga w dramacie Stefana Żeromskiego "Sułkowski" i Antosię w "Odezwie na murze" Anny Świrszczyńskiej w reżyserii Stanisławy Perzanowskiej, Damę w "Rewizorze" Gogola w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego, Stefanię w "Karykaturach" Jana Augusta Kisielewskiego w reżyserii Jerzego Rakowieckiego, Barbarę Radziwiłłównę w sztuce Haliny Auderskiej "Rzeczpospolita polska" w reżyserii Józefa Wyszomirskiego, Marikę w "Niemcach" Leona Kruczkowskiego w reżyserii Erwina Axera, Wróżkę w "Niewiele brakowało" Thorntona Wildera w reżyserii Jerzego Rakowieckiego, Erynię w "Muchach" Jean Paul Sartre'a w reżyserii Erwina Axera i Wróżkę w "Wyzwoleniu" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Wilama Horzycy, Beatryce w "Widoku z mostu" Artura Millera w reżyserii Józefa Wyszomirskiego i we wszystkich sztukach staropolskich Kazimierza Dejmka. Ponadto Elzę Heedberg w "Przygodzie z Vaterlandem" Leona Kruczkowskiego, Kasandrę i Klitajmestrę w "Elektrze" Eurypidesa w reżyserii Kazimierza Dejmka i w słynnych "Dziadach" Adama Mickiewicza z Gustawem Holoubkiem. Zdjętych po kilku przedstawieniach na polecenie towarzysza Władysława Gomułki.

Lata 1973-1982 to Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy w Pałacu Kultury i rola Agnieszki w "Photo-finish" Petera Ustinowa i Panna Cei w sztuce Luigi Pirandella "Żeby wszystko było jak należy". Obie sztuki w reżyserii jej męża Ludwika René. Grała jeszcze w kilku innych sztukach. Ostatni raz pojawiła się na scenie w roku 1982 w sztuce Eliota "Mord w katedrze "w reżyserii Jerzego Jarockiego. Jej aktorstwo oparte na prawdzie wewnętrznego przeżycia przemawiało do widowni i budziło żywy oddźwięk. Współpracowała z Teatrem Polskiego Radia i Teatrem Telewizji. Wystąpiła w pierwszym socrealistycznym filmie, tak zwanym produkcyjniaku "Jasne łany" i "Żolnierzu zwycięzcy" oraz w kilku innych filmach. Prawdziwie wielki sukces odniosła w roku 1950 w filmie Jana Rybkowskiego "Godziny nadziei". Zagrała rewelacyjnie główną bohaterkę. Żegnaj, kochana Krysiu. Do szybkiego zobaczenia. Mój czas też dobiega końca.