"Judyta" Giraudoux
Teatr Nowy: Judyta, 3 akty Jeana Giraudoux,; przekład Zofii Nałkowskiej, reżyserja Leona Schiller, dekoracje i kostjumy Teresy Roszkowskiej.
Jest to wkwintny żart literacki. Literackość, niestety, graniczy zbyt często ze sztucznością a wykwint z minoderją. Błyskotliwość jest chwilami zachwycająca, ale chwilami ma się ochotę do zdrowych odruchów w rodzaju głośnego okrzyku: Aleś się załgał, w dziąsło szarpany. Efektowność niektórych scen i powiedzeń jest tak piekielna, tak oszołamiająca, że niemal dosięga najwyższych szczytów wytworności naszego Petronjusza z Żliborza, Wacława Grubińskiego. Są wpradzie znakomite powiedzenia, są sceny naprawdę poetyczne, ale kunsztowność Giraudux jest niełatwa do przetłumaczenia. Wszystko co brzmi w oryginale zgrabnie i trafnie, nawet w najlepszym przykładzie razi martwotą. Z djalogu zostaje tyle co z wiersza napisanego z niezwykłą maestrją formy a przetłumaczonego poprawnie na język obcy. Sztuka ta ma jedną wadę zasadniczą. Zaczyna się dopiero w trzecim akcie. Dopiero skonfrontowanie rzeczywistości z rosnącą legendą historyczną budzi żywsze zainteresowanie, wydaje się być prawdziwym materjałem artystycznym. Mamy ża do autora, że przez dwa poprzednie akry bawił nas figielkami, które wymagają sporej dozy cierpliwości od dzisiejszego wida.
"Judyta" jest niezmiernie trudna do wystawienia. Sytuacje i postacie są niejednoznaczne. Można to wystawić żartobliwie i zrobić z tego zupełne błazeństwo. Można postawić wszystko na malowniczość i poetyczność: starać się sztuczne ognie bengalskie zamienić w na prawdziwe błyskawice i popaść w sprzeczność z Filuternością tekstu. Schiller poszedł raczej tą właśnie drogą i nie osiągnął powodzenia. Lękam się, że gdyby wybrał inny sposób pokazania "Judyty" na scenie, również nie uniknąłby nieporozumień. Aktorzy, uwikłani w zawiłości i sprzeczności tekstu, szli posłusznie za reżyserem, często nie zdając sobie sprawy ze znaczenia wypowiadanych słów. Ale trudno wymagać precyzji od kogoś, kto zasiadł do gry nie znając jej reguł.
