Artykuły

Wystawy, projekcje filmów, spektakle, wykłady oraz koncert galowy złożą się na IX Dni Pamięci, które rozpoczęły się w piątek w Łodzi i potrwają do 28 stycznia. Cykl wydarzeń wiąże się z obchodami Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

Dni Pamięci są organizowane w Łodzi po raz dziewiąty i - jak przypomniał podczas uroczystego otwarcia obchodów wiceprezydent Łodzi Krzysztof Piątkowski - wpisują się one w cykl wydarzeń upamiętniających najbardziej tragiczne epizody w historii miasta. - W Łodzi w ciągu krótkiego okresu okupacji niemieckiej ponad 200 tys. mieszkańców miasta zniknęło, odeszło - na szczęście nie w niepamięć. (...) Ci ludzie byli naszymi sąsiadami, często krewnymi i wspólnie z Polakami tworzyli wielonarodową kulturę - zaznaczył.

Przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce Artur Hofman podkreślił, że Żydzi są doświadczani od wieków, być może dlatego, by "jako kwintesencja ludzkości wykazać na swoim przykładzie, że ludzkość potrafi być różna - może być wspaniała i może też pokazywać najniższe instynkty."

- To Niemcy mordowali, to oni wydawali rozkazy i o tym też musimy przypominać - kto był katem, kto ofiarą. Żyjemy w czasach, gdy te pojęcia się mieszają i nie wiemy, co na temat holocaustu myśli współczesny Portugalczyk czy Tanzańczyk - a powinniśmy z tego miejsca w Polsce o tym mówić - dodał.

Od piątku do poniedziałku w Teatrze im. Stefana Jaracza, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, Muzeum Tradycji Niepodległościowych i Muzeum Miasta Łodzi będą odbywać się m.in. spektakle, wystawy, wykłady oraz projekcje filmów dokumentalnych.

- Pierwszym wydarzeniem - w piątek o godz. 17 - będzie otwarcie w Centrum Dialogu wystawy Żydowskiego Instytutu Historycznego "Julia Pirotte". Pokażemy część twórczości fotograficznej tej autorki, która była Żydówką pochodzącą z Polski. Fotografowała m.in. członków ruchu oporu we Francji, ofiary pogromu kieleckiego, mieszkańców polskich miasteczek - podkreśliła dyrektorka Centrum Dialogu im. Marka Edelmana Joanna Podolska.

Następnie w Centrum Dialogu odbędzie się projekcja filmu "W Poszukiwaniu portretów", opowiadającego historię poszukiwania dzieł Moshe Ryneckiego, zamordowanego na Majdanku artysty malującego sceny z życia społeczności polsko-żydowskiej w okresie międzywojennym. Wieczorem w Teatrze im. Jaracza - premiera "Nocy Helvera" Ingmara Villquista.

Patronem tegorocznych obchodów - obok Marka Edelmana - będzie Gustaw Herling-Grudziński, którego sylwetkę przybliży w sobotę w Teatrze Jaracza prof. Andrzej Stanisław Kowalczyk z Uniwersytetu Warszawskiego. Następnie zaplanowano projekcję spektaklu Teatru Telewizji "Okno na tamtą stronę" połączoną ze spotkaniem z jego reżyserem Arturem Hofmanem. Monodram "Słoń" wystawi elbląski Teatr im. Aleksandra Sewruka.

W niedzielę pamięć ofiar Holokaustu zostanie uczczona złożeniem kwiatów na Stacji Radegast, gdzie w latach 1941-44 przywożono Żydów z Europy do getta w Litzmannstadt (nazwa nadana Łodzi przez Niemców), a także wywożono ich do obozów zagłady.

Później w Centrum Dialogu odbędzie się promocja albumu "Zarys Historii Żydów Ziemi Kutnowskiej" oraz projekcja filmu dokumentalnego "Rachunek Szczęścia". Obraz przybliża sylwetkę Stelli Czajkowskiej, wybitnej pianistki, która przeżyła łódzkie getto.

- Na piątek i poniedziałek przygotowano także szereg spotkań edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, m.in. w Muzeum Miasta Łodzi oraz Muzeum Sztuki MS2. Będą to warsztaty historyczne "Co znaczy zostać zamkniętym wbrew swej woli - czym było getto w czasach Zagłady?", wykłady oraz spektakl "Skrzynia tajemnic - podała koordynatorka obchodów Magdalena Majsterkiewicz-Orzeszko.

Dni Pamięci zakończy koncert zespołu Magda Brudzińska Klezmer Trio, wykonującego muzykę klezmerską połączoną z elementami jazzu, muzyki klasycznej i pop.

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu uchwaliło w listopadzie 2005 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ. Na datę obchodów wybrano rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau przez wojska sowieckie 27 stycznia 1945 r. Liczbę Żydów zamordowanych przez Niemców i ich sojuszników w czasie II wojny ocenia się łącznie na ok. 6 mln, z czego prawie 3 mln ofiar stanowili polscy Żydzi.