Artykuły

Prawie 200 czarno-białych fotografii, ilustrujących działalność artystyczną Tadeusza Kantora, można obejrzeć na nowo otwartej wystawie "Komedianci" w krakowskiej Cricotece. Autorem zdjęć jest włoski fotografik, specjalizujący się w tematyce teatralnej, Maurizio Buscarino.

Na wystawie są prace wybrane z archiwum Buscarina, które liczy 12 tys. kadrów, z prób i spektakli Kantora. Artysta sam wywołuje zdjęcia, wszystkie odbitki przygotowuje osobiście w swoim atelier w Poscante pod Bergamo.

Zwiedzający Cricotekę zobaczą fotografie z najważniejszych spektakli Tadeusza Kantora - m.in. z "Umarłej klasy", "Wielopola", "Niech sczezną artyści" - wystawianych przede wszystkim we Włoszech. Na ścianie sali ekspozycyjnej są też zdjęcia z widowiska "Dwaj chasydzi z deską ostatniego ratunku" prezentowanego na ul. Kanoniczej w Krakowie, co roku 8 grudnia, w rocznicę śmierci Kantora.

- To dość szeroki wybór zdjęć. Wydaje się mi, że te fotografie mogłyby wystarczająco opowiedzieć o Kantorze i jego teatrze - powiedział podczas piątkowego spotkania z dziennikarzami w Cricotece Maurizio Buscarino. Jak przyznał, choć od dawna pracuje z fotografiami poświęconymi Kantorowi, to przygotowując wystawę w Krakowie po raz pierwszy mógł dokonać tak szerokiego wyboru tych zdjęć. Zwrócił też uwagę, że te fotografie można zobaczyć w jego książce "In Kantor".

Włoski fotografik, wyjaśniając tytuł krakowskiej wystawy przyznał, że został on wybrany ze względu na ambiwalencję słowa "komedianci" - komediant to aktor, ale i opętaniec, mistyfikator.

"Zdjęcia Buscarina nie tylko w wyjątkowy sposób pozwalają poznać twórczość Kantora, ale też przyjrzeć się fotografii teatralnej, która jawi się jako gatunek osobny" - czytamy w tekście promującym ekspozycję.

Wystawa w Cricotece - Ośrodku Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora - czynna będzie do 29 grudnia.

Maurizio Buscarino (ur. 1944) to jeden z najbardziej uznanych włoskich fotografów związanych ze światem teatru europejskiego, amerykańskiego i orientalnego. Dokumentował sztukę Tadeusza Kantora, Jerzego Grotowskiego, Eimuntasa Nekrosiusa, Odin Teatret, japońskiego teatru bunraku czy spektakli tworzonych przez więźniów.

Archiwum zdjęć Buscarina obrazuje dorobek teatru II poł. XX w. W 1973 r. Buscarino przypadkiem obejrzał inscenizację Odin Teatret Min Fars Hus - zafascynowały go wychodzące z cienia zjawy, osoby, aktorzy na scenie. Zaczął wtedy fotografować spektakle i tworzyć archiwum teatru współczesnego. W 1978 r. poznał twórczość Tadeusza Kantora i od tej pory towarzyszył reżyserowi przy jego ostatnich realizacjach scenicznych. Podobny sposób pojmowania sztuki sprawił, że dokumentowanie Cricot 2 stało się główną częścią działalności fotograficznej Maurizia Buscarina.

"Do końca, do seansu >>Dziś są moje urodziny<<, robiąc zdjęcia Teatrowi Cricot 2, w istocie tworzył kronikę swoich osobistych spotkań ze skrajnie intymnymi opowieściami Tadeusza Kantora" - napisał w katalogu do wystawy jej komisarz Janusz Jarecki.

Przywołał też słowa prof. Roberty Valtorty, historyk fotografii, o pracach Włocha: "Fotografia Buscarina nie jest narracją ani opisem, ani też reportażem. Jest gestem pamięci, uporczywą, ponawianą obserwacją, wizerunkiem wydartym ciemności przez światło, wydobyty, z mroku historii przez wspomnienie".