Kraków. Osadzenie chochoła po raz 50. na pamiątkę historii z "Wesela"
Dzieci i gospodynie z krakowskich Bronowic, w sobotę, po raz 50. uroczyście osadziły chochoła - na krzak róży nałożyły słomiane okrycie. Tradycja ta ma upamiętniać wydarzenie z 20 listopada 1900 r., jakim był ślub poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną.
Wydarzenie sprzed 119 lat stało się dla Stanisława Wyspiańskiego inspiracją do napisania narodowego dramatu "Wesele" - ukazującego polskie społeczeństwo pod zaborami i dążenia do niepodległości.
Podczas osadzania chochoła bronowickie dzieci ze szkół podstawowych i gospodynie, ubrane w krakowskie stroje ludowe, przy dźwiękach melodii ludowych i przy wtórze przyśpiewek nakładają na krzak róży słomiane okrycie, tańcząc w wokół niego jak w ostatniej scenie dramatu Wyspiańskiego.
Miejscem dorocznego wydarzenia jest Rydlówka, oddział Muzeum Krakowa, w krakowskich Bronowicach. To posiadłość na terenie której odbyło się wesele poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną.
Tradycję osadzania chochoła zapoczątkował 50 lat temu prof. Stanisław Waltoś, twórca pierwszej wystawy w Rydlówce. 50 lat temu rozpoczęło tam też działalność muzeum.
- Przyjęło się to. Osadzanie chochoła jest na tyle interesujące dla tutejszej społeczności, dla przyjaciół z miasta, że pomimo listopadowej pogody wiernie, co roku, zjawiają się tu - mówi potomek Lucjana Rydla prof. Jan Rydel.
Dyrektor Muzeum Historii Michał Niezabitowski ocenia, że "Osadzanie chochoła" jest wezwaniem do tego, aby interpretować dzieło Wyspiańskiego, rzeczywistość, ponieważ "tak naprawdę nie wiemy kim jest chochoł". - Tradycja chochoła to nieustanne zadawanie pytań o sens tego, co chciał przekazać Stanisław Wyspiański, i o energię tego miejsca (Rydlówki-PAP) - mówi dyrektor.
Muzeum w dworku Rydlówka w Bronowicach (dawna wieś podkrakowska) mieści się od 1969 r., do 2014 r. prowadzone było przez krakowski oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Kiedy organizacja ta, jak wiele innych w Polsce, znalazła się w trudnej sytuacji finansowej i miała kłopoty z dalszym prowadzeniem placówki, rodzina Rydlów zaczęła szukać nowego opiekuna. Od 2014 r. obiekt był zamknięty dla zwiedzających. W 2015 r. rodzina Rydlów zawarła porozumienie z miastem, na podstawie którego muzeum stało się oddziałem Muzeum Krakowa. Rydlówka została otwarta ponownie w 2018 r. Dzięki środkom (1 mln zł) z budżetu miasta Krakowa zostało wyremontowane. Niezależnie od zamknięcia Rydlówki tradycja osadzania chochoła była kontynuowana.
Ślub 30-letniego Lucjana Rydla i 17-letniej Jadwigi Mikołajczykówny odbył się w kościele Mariackim. Na Rynku Głównym w Krakowie zgromadziło się tego dnia kilka tysięcy ciekawskich, którzy chcieli zobaczyć ożenek "pana" i "chłopki". Świadkiem młodej pary był Stanisław Wyspiański. Teatralna premiera "Wesela" odbyła się 16 marca 1901 r. w krakowskim Teatrze Miejskim ( dziś Teatr im. J. Słowackiego) i przyniosła Wyspiańskiemu uznanie.
