Artykuły

Polska prapremiera sztuki "Berek" w reż. Mai Kleczewskiej, laureatki Srebrnego Lwa La Biennale di Venezia, według scenariusza Łukasza Chotkowskiego i Mai Kleczewskiej, w przestrzeni zaprojektowanej przez Zbigniewa Liberę, jednego z najważniejszych polskich artystów, odbędzie się 7 grudnia w Nowym Świecie Muzyki, przy ul. Nowy Świat 63 w Warszawie.

Twórców spektaklu "Berek", Maję Kleczewską i Łukasza Chotkowskiego, interesuje bohaterska postawa Berka Joselewicza oraz innych polsko-żydowskich bohaterów walczących w Legionach Polskich, Kampanii Wrześniowej, w Powstaniu Warszawskim za swoją polską ojczyznę. Twórcy, korzystając z materiałów dokumentalnych, tworzą panoramę zbrojnej walki Żydów o wolność Polski na przestrzeni wieków.

- Forma tego spektaklu ujęta jest w ramę wystawy. Zbigniew Libera, wybitny artysta wizualny, zaproponował nam i teatrowi wystawę jako scenografię - mówi Łukasz Chotkowski, dramaturg, współscenarzysta spektaklu. - Z materiałów archiwalnych, ikonografii, z dokumentów zaczerpniętych z różnych muzeów jak Muzeum Narodowe w Krakowie, z Żydowskiego Instytutu Historycznego, Muzeum POLIN, oraz od darczyńców, którzy nadsyłali nam z całego świata ikonografię żydowskich bojowników z wojska polskiego, Libera stworzył ekspozycję. Wystawia na niej zdjęcia, kopie odezw, mundury.

Do galeryjnej przestrzeni "Berka" można dołączyć w dowolnym momencie i w dowolnej chwili ją opuścić. Spektakl otwarty jest dla publiczności przez kilka godzin i tak jak w galerii sztuki, widzowie sami decydują, jak długo trwa spektakl i które fragmenty historii chcą zobaczyć. Podział na scenę i widownię nie istnieje.

Na przestrzeni burzliwej historii, Żydzi angażowali się w polski ruch niepodległościowy. Wielu z nich brało udział w powstaniach narodowych, płacąc krwią za wolną Polskę.

- W "Berku" artyści opowiadają o tym, o czym się często zapomina, z całkowicie nieznaną częścią historii Polski. Przywracamy pamięć o żołnierzach żydowskich, walczących za Polskę, za swój kraj. To jest hołd oddany tym ludziom - podkreśla dramaturg - Bardzo ważny jest też aspekt osobisty w tym spektaklu. W trakcie prób okazało się, że ojciec naszego aktora, Henryka Rajfera, był żołnierzem, który walczył za Polskę i przeszedł cały szlak bojowy od Lenino do Berlina. Odznaczono go wieloma medalami. Został ranny. I stanowi swoistą analogię - jest on naszym współczesnym Berkiem - mówi Łukasz Chotkowski.

- Jestem szczęśliwa, że Maja Kleczewska i Łukasz Chotkowski zrealizowali w Teatrze Żydowskim czwarty spektakl. "Berek" to wzruszająca i mądra opowieść o równości, braterstwie, o wspólnej walce o przyszłość jednej Ojczyzny, Polski. W Polskim Wojsku, w czasie II wojny światowej, w różnych jego formacjach walczyło ponad dwieście tysięcy żołnierzy pochodzenia żydowskiego. A w armiach koalicji antyhitlerowskiej walczyło ponad 1,5 miliona Żydów. Czas oddać im należny hołd i pamięć. Wszystkie spektakle Mai Kleczewskiej i Łukasza Chotkowskiego są o pamięci, przeciwstawiają się stereotypowemu postrzeganiu historii i rzeczywistości. "Berek" proponuje żywy dialog z pamięcią, zapraszając do galeryjnej przestrzeni, którą zorganizował wybitny artysta, Zbigniew Libera. Tak, Berek Joselewicz stał się eksponatem, a zarazem nieodległym symbolem czasu, w którym wolność była jedynie marzeniem. On i dziesiątki tysięcy późniejszych żołnierzy pochodzenia żydowskiego, przelewający krew za wolność i niepodległość, w spektaklu Mai Kleczewskiej znowu stają do apelu. Pamiętamy - mówi Gołda Tencer, dyrektorka Teatru Żydowskiego.

Grudniowe spektakle: 7 grudnia, godz. 19.00 i 20.30 (spektakle premierowe),

8 grudnia godz. 18.00 i 19.30, 10 grudnia godz. 19 i 20.30, 11 grudnia godz. 19 i 20.30 oraz 12 grudnia godz. 19 i 20.30.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.