Artykuły

Wrocławski Teatr Współczesny znów zaskoczył nas mocną pozycją w repertuarze. "Jutro przypłynie królowa" to reportaż antropologiczny Macieja Wasielewskiego o wyspie Pitcairn na Oceanie Spokojnym - o spektaklu w reż. Piotra Łukaszczyka pisze Karol Bijata z Nowej Siły Krytycznej.

Krzysztof Szekalski zaadaptował książkę opublikowaną w 2013 roku przez Wydawnictwo Czarne, zachowali z reżyserem Piotrem Łukaszczykiem ten sam tytuł na afiszu.

Trudno jest napisać recenzję spektaklu perfekcyjnego. No bo jak wszystko gra idealnie, to od czego zacząć? Najlepiej od rzeczy, które są pewne. Przedstawiona historia oparta jest na faktach i ma solidną teatralną konstrukcję.

Ląd, na jakim znajdziemy się po wejściu na Scenę na Strychu, istnieje naprawdę. W historię wyspy wprowadza animacja. Jej początkiem jest bunt na okręcie Bounty i osiedlenie się części załogi na Pitcairn w 1787 roku. To najbardziej oddalone terytorium zamorskie Wielkiej Brytanii, zamieszkuje je społeczność, która wykształciła własne normy społeczne i strzeże swych tajemnic. Autorowi udało się odsłonić niektóre z nich. Jego relacja rodzi pytania. Czym jest kultura? Czy zasady moralne wynikają z zachowań wyuczonych i zależnych od otoczenia, czy też z wrodzonej natury człowieka? Jak obchodzić się z człowiekiem, gdy brak norm? Czym jest gwałt dla ofiary? Kto tworzy człowieka? Jakie są jego podstawowe prawa?

Publika wchodząc na Strych widzi niepewnie kręcących się aktorów, którzy tkwią już w interakcjach z elementami scenografii. Wyglądają jak "odklejeni" od świata. Kolorystyka i styl dekoracji przypominają estetykę teatru Tadeusza Kantora. Aktorzy, podobnie jak w Cricot 2, wykonują kilkakrotnie te same ruchy, są jak mechanizmy na przycisk. Widownia siada po dwóch stronach sceny. Pomiędzy wielkie koło z szyn, po których jeździ aktor na rowerku. Huśtawki zaczepione na rampie w obracającym się mechanizmie, wiszące kotły, instalacja wodna, wanna, sprężarka powietrza, rower... Dekoracja Michała Araszewicza jest jak wielka nakręcana zabawka, która po uruchomieniu korbką topornie zmienia sekwencje. Machina rusza, napięcie narasta i tak jest do końca Mimo okrucieństwa opowiadanej historii, publiczność płynie z rytmem spektaklu. Z trudem. Przecieraniu oczu i ciężkim westchnięciom towarzyszy zachwyt.

Każdy z aktorów zasługuje na ogromne brawa, ale przede wszystkim Krzysztof Boczkowski, budując komiczną a jednocześnie absurdalną postać Lu - męża burmistrzyni wyspy, Donny, pastora, pszczelarza, przechrzty, jedynego wyspiarza, który nie urodził się na Pitcairn. Gościnnie występującej parze studentów wrocławskiej Akademii Teatralnej - Dianie Kozłowskiej i Jakubowi Mikulakowi - mogę tylko pogratulować. Gotowi są już podbić niejedną polską scenę! Pół spektaklu prowadzone jest przez niesamowity temperament Diany Kozłowskiej, genialna Abigail. Jakub Mikulak bezbłędnie zagrał Alberta, zwanego "Kretynem", syna Bucka, byłego burmistrz, nieformalnego przywódcy wyspy. Postaci Alberta i Abigail wielokrotnie wywoływały we mnie głębokie współczucie.

Godna podziwu jest scena taneczna kobiet (choreografia Tomasza Wesołowskiego), wykonana przy akompaniamencie muzyki Filipa Zawady wystukanej na różnych przedmiotach przez męską część obsady. Taniec, energia aktorek oraz wpatrzony w nas błagający wzrok granych przez nie bohaterek wywołują ciarki na plecach.

"Ciężko było" - powiedział jeden z widzów na schodach po przedstawieniu. I takich premier życzę Wrocławiowi na przyszły rok.

"Jutro przypłynie królowa"

na podstawie reportażu Macieja Wasielewskiego

adaptacja, dramaturgia: Krzysztof Szekalski

reżyseria: Piotr Łukaszczyk

Wrocławski Teatr Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego, Scena na Strychu, premiera 7 grudnia 2019

występują: Anna Błaut, Maria Kania, Jolanta Solarz-Szwed, Diana Kozłowska (AST), Krzysztof Boczkowski, Maciej Kowalczyk, Jakub Mikulak (AST), Miłosz Pietruski, Bartosz Woźny (gościnnie), Krzysztof Zych

***

Karol Bijata - absolwent kulturoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim, specjalizacja performatyka. Członek wrocławskiego kolektywu Wkurvv oraz teatru Drewniana Kurtyna.