Orędzie na Międzynarodowy Dzień Tańca 2020
Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Tańca ustanowiony w 1982 roku przez Komitet Międzynarodowego Instytutu Teatralnego. Datę wybrano dla uczczenia urodzin wielkiego reformatora sztuki tańca, francuskiego tancerza i choreografa Jeana-Georges'a Noverre'a (1727-1810). W tym roku autorem świątecznego przesłania jest Gregory Vuyan Maqomy, tancerz, choreograf i pedagog z Republiki Południowej Afryki.
Niedawno udzielałem wywiadu, który sprowokował mnie, żeby głęboko zastanowić się nad tym, czym jest dla mnie taniec. By odpowiedzieć na to pytanie, musiałem się przyjrzeć swojej tanecznej ścieżce i zdałem sobie sprawę, że taniec wiąże się dla mnie przede wszystkim z celowością i sensem. Każdy dzień jest nowym wyzwaniem, któremu trzeba stawić czoła, ja zaś staram się nadawać sens otaczającemu mnie światu właśnie poprzez taniec.
Współczesność, którą najtrafniej określić można mianem epoki posthumanistycznej, zalewa nas niezmierzoną falą niewyobrażalnych tragedii. Dlatego bardziej niż kiedykolwiek powinniśmy nadawać naszemu tańcowi sens i cel, by udowodnić światu, że ludzkość i człowieczeństwo nadal istnieją. Głęboki sens i empatia muszą dzisiaj zwyciężyć z opanowującymi świat siłami rozpadu, które zmieniają go w zdegra-dowany, dystopijny krajobraz. To właśnie sens i empatia dały początek procesowi przemiany, w której powszechna żałoba zwyciężyła nad rozpaczą spowodowaną przez nieustanne wdzieranie się w nasze życia brutalnej i bezwzględnej realności śmierci, wykluczenia i ubóstwa. Nasz taniec powinien stać się wyraźnym sygnałem dla światowych przywódców i dla tych, którym powierzono zadanie ochrony i poprawy warunków ludzkiego życia, że jesteśmy armią wściekłych myślicieli, a naszym celem jest stopniowa zmiana świata na lepsze. Taniec to wolność, a my, odkrywając ją dla siebie, musimy także uwolnić tych, którzy tkwią w niewoli w różnych zakątkach świata. Taniec sam w sobie nie jest polityczny, ale staje się polityczny, ponieważ jego tkanka to relacje międzyludzkie. Daje mu to możliwość reagowania na zaistniałe okoliczności poprzez próbę przywrócenia ludziom ich godności.
Gdy tańczymy, a nasze ciała kłębią się i splatają w przestrzeni, stajemy się siłą jednoczącą serca, dotykającą dusz i przynoszącą uzdrowienie, które jest nam tak bardzo potrzebne. Naszym celem jest wspólne bycie w tym niezależnym, niezwyciężonym i niepodzielnym tańcu hydry o wielu głowach. Jedyne, czego teraz potrzebujemy, to jeszcze więcej tańczyć!
Gregory Vuyani MAQOMA, Republika Południowej Afryki
Tłumaczenie tekstu orędzia dla Instytutu Muzyki i Tańca: Katarzyna Pastuszak
***
Gregory Vuyani Maqoma, Republika Południowej Afryki
tancerz, choreograf, pedagog
Tańcem zainteresował się pod koniec lat 80., odkrywając w nim sposób ucieczki od napięć politycznych narastających w jego rodzinnym regionie. Edukację taneczną rozpoczął w 1990 roku w Moving Into Dance, w 2002 roku został zastępcą dyrektora artystycznego tej szkoły. Z czasem Maqoma ugruntował swoją pozycję jako światowej sławy tancerz, choreograf, nauczyciel i reżyser. W 1999 roku, gdy uzyskał stypendium w Performing Arts Research and Training School (PARTS) w Belgii pod kierownictwem Anne Teresy De Keersmaeker, powołał do życia Vuyani Dance Theatre (VDT).
Współpracował z takimi artystami swojego pokolenia jak Akram Khan, Vincent Mantsoe, Faustin Linyekula, Dada Masilo, Shanell Winlock, Sidi Larbi Cherkaoui, Nhlanhla Mahlangu i James Ngcobo.
Jest zdobywcą nagród, które przyniosły mu światową sławę. Należą do nich nagroda FNB Vita dla Choreografa Roku (1999 - za "Rhythm 1.2.3", 2001 - za "Rhythm Blues", 2002 za "Southern Comfort"); Standard Bank Young Artist Award for Dance (2002). Maqoma był także finalistą Daimler Chrysler Choreography Award (2002) i Rolex Mentorship Programme (2003). Jest laureatem Tunkie Award w kategorii "przywództwo w tańcu" (2012). W 2014 roku otrzymał nowojorską nagrodę taneczną Bessie Award za oryginalną kompozycję muzyczną "Exit/Exist". Był także dwukrotnie nominowany do nagrody w ramach Rolex Arts Initiative 2016-2017. Ponadto w 2017 roku pełnił funkcję kuratora głównego programu tańca na National Arts Festival. Jego najnowsze choreografie "Via Kanana" i "Cion: Requiem of Ravel's Bolero" były pokazywane niedawno w ramach trasy po Afryce i Europie.
W 2018 roku Maqoma współpracował jako choreograf z Williamem Kentridge'em i wystąpił w jego operze "The Head and The Load", która miała swoją premierę w lipcu w Tate Modern Gallery w Londynie i była prezentowana w Niemczech, Austrii, Holandii i w Nowym Jorku. W 2019 roku został zaproszony do udziału w produkcji spektaklu "Tree", który współtworzył z Idrisem Elbą (aktor, reżyser) i Kwame Kwei-Armah (scenarzysta, dramatopisarz, reżyser). Spektakl został wyprodukowany przez Manchester International Festival i Young Vic.
W 2017 roku Maqoma został uhonorowany przez francuskiego Ministra Kultury i Środków Przekazu Orderem Sztuki i Literatury (lordre des Arts et des Lettres), a w 2018 roku - nagrodą Usiba Award za zaangażowanie w edukację taneczną, przyznawaną przez południowoafrykański Departament Kultury i Sztuki.
Od 2018 roku wykłada gościnnie na Wydziale Tańca Uniwersytetu Virginia Commonwealth w Stanach Zjednoczonych i w Ecole De Sables - Toubab Dialaw w Senegalu. Jest również członkiem komisji selekcyjnej Biennale Tańca na Afrique Festival, który odbędzie się w Marrakeszu w 2020 roku.
Tłumaczenie z angielskiego dla Instytutu Muzyki i Tańca: Katarzyna Pastuszak
